Uliwma psixologiya kk

4. Sezim tu`rleri ha`m formalari. Insannin` emotsional du`n`yasi ha`r tu`rli ha`m ha`r qiyili sapada. 
Emotsional protsessler yamasa bastan keshiriwlerge affekt, a`sirese, emotsiya, keypiyat, qumar, stress, 
sezimlerdi kiritedi. 
Affekt-sub`ekt ushin turmisliq a`hmiyetli tosattan o`zgerisler menen baylanisli ha`m sanaliq is-ha`rekette 
keskin o`zgerisler ha`m ta`sirli ha`reketlik ko`rinisler menen o`tetug`in ku`shli ha`m salsitirmali tu`rde qisqa 
waqitliq emotsional jag`day. Affektiv jag`day sanali is-ha`rekettin` toqtawshilig`inda, sub`ekttin` minez-qulqi 
ushin sanaliq qadag`alawinin` buziliwinda ko`rinedi. 
Affekt real jag`dayda sub`ekttin` qa`wipli, jiyi tosattan payda bolg`an jag`daylardan shig`iw ushin jol tabiwg`a 
uqibi bolmag`anda rawajlanadi. Affekt a`ste-aqirin tayarlaniwi mu`mkin-keskin keri emotsional jag`day payda 
etiwshi jag`daydin` qaytalaniwi, ol ku`shli, basqarip bolmaytug`in affektiv jariliwdi payda etiwi mu`mkin 
bolg`an affektin` akkumulyatsiyasina alip keledi. 
Affekt G`tarayg`an sanaG` dep ataliwshi fenomen menen birge ju`redi, bunda ol pu`tkilley arefleksiv bolip 
qaladi ha`m payda bolg`an affekt jag`dayi ha`m zorlap ju`klenbegen ha`reket penen o`zine tartadi. Sananin` 
buziliwi sub`ekt keyin ala bul affektti payda etken ha`m onin` o`tiw barisinin` ayirim paytlarin esley almawina 
alip keliwi mu`mkin. Affekttin` aldin aliw ushin a`dette, oni payda boliw basqishinda, yag`niy onin` payda 
boliwina tosqinliq jasaw kerek. Bunin` ushin affekt payda etiwshi jag`daylardan uzag`iraq boliw, shalg`itatug`in 
ha`reketlerdi orinlaw, buni islese ju`z beretug`in qa`lemegen aqibetlerdi ko`z aldina keltiriw h.t.b 
Fiziologiyaliq ha`m patologiyaliq affekttin` psixologo-yuridikaliq aspekti, jinayi huqiqta o`z isine juwap bere 
aliw ha`m juwap bere almaw ma`selesine sud psixiatriyasi kursinda toqtap o`temiz. 
Emotsiyalardin` affektten ayirmashilig`i, uzag`iraq ha`m kem jedelli jag`daydi ko`rsetedi. Emotsiyalar jag`dayliq 
xarakterge iye, yag`niy adamnin` bar bolg`an yamasa mu`mkin bolg`an jag`dayg`a, o`z is-ha`reketi ha`m o`z 
ha`reketlerine bahalawshi qatnasin bildiredi. Emotsiyalar idiatorliq xarakterge iye-olar rael payda bolmag`an, 
bastan keshirgen yamasa ko`z aldina keltirilgen jag`daylar haqqinda ko`z aldina keltiriwge baylanisli payda 
bolatug`in jag`day ha`m waqiyalardi aldi burin seziw uqibina iye. 
Emotsiyanin` a`hmiyetli o`zgesheligi olardin` uliwmalastiriw ha`m kommunikatsiyag`a uqiplilig`inan ibarat. 
Adamnin` emotsional ta`jiriybesi onin` jeke bastan keshiriwlerinen ju`da` ken`, ol sonday-aq basqa adamlar 
menen qatnasta payda bolatug`in emotsional birgelikte bastan keshiriwde qa`liplesedi.