Toshkent moliya instituti a. A. Omonov, T. M. Qoraliev pul va banklar

chaqirib  olinadigan  va  chaqirib  olinmaydigan
  akkreditiv-
dan  iborat.  Agar  importer  va  eksporter  o‘rtasida  tuzilgan  shartnomada 
chaqirib  olinadigan  akkreditiv  ko‘zda  tutilgan  bo‘lsa,  shartnomda 
kelishilgan  muddat  ichida  importerning  tovarlarni  sotib  olish  yoki 
xizmatlar  bo‘yicha  qarori  o‘zgarsa  benifitsar  foydasiga  o‘tkazilgan 
shartnoma  summasini  to‘liq  yoki  qisman  chaqirib  olinishi  mumkin. 
Chaqirib  olinadigan  akkreditivda  esa  importerga  bunday  huquq 
berilmaydi. 
2.  Sharnomada  ko‘rsatilgan  summani  benifitsarning  akkreditiv 
hisobvarag‘iga  o‘tkazishi  nuqtai  nazardan, 
ta’minlangan  yoki  ta’min-
lanmagan  akkreditiv
ga  bo‘linadi.  Ta’minlangan  akkreditivda  importer 
shartnomada  kelishilgan  summa  to‘liq  benefitsarning  bankida  depo-
nentlanadi,  ta’minlanmaganda  esa  ushbu  summa  importerning  banki 
tomonidan kafolatlanadi.  
3.  Akkreditiv  shartnomasida  ko‘rsatilgan  summa  bo‘lib  –  bo‘lib, 
bir  necha  marta  benefitsarning  bankida  ochilgan  akkreditiv  hisob-
varag‘iga  o‘tkazilishi  mumkin,  akkreditivning  bu  turi 
to‘ldirib  bori-
ladigan
  yoki 
revolver  akkreditiv
  deb  yuritiladi.  Akkreditivning  ushbu 
shakli  odatda  ishlab  –  chiqarish  jarayoni  bir  –  biriga  bog‘liq  bo‘lgan 
eksporter va importerlar o‘rtasida qo‘llaniladi. 
Xalqaro hisob – kitoblarda qo‘llaniladigan akkreditivning afzallik 
jihatlari ko‘proq eksporterga tegishli bo‘lib, unga jo‘natilgan tovar yoki 

---

347 
ko‘rsatilgan  xizmat  uchun  to‘lov  kafolatlangan.  Biroq,  importer 
benifetsar  uchun  ochilgan  akkreditiv  hisobvarag‘iga  mabalag‘ni 
o‘tkazishi  natijasida  uning  ixtiyoridagi  mablag‘  ma’lum  muddatga 
chetlashishiga sabab bo‘ladi.