Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti g’. E. Zaxidov, M. T. Asqarova, Z. A. Djumayev, L. F. Amirov, H. A. Hakimov makroiqtisodiyot darslik toshkеnt – 2019


O‘zbekiston Respublikasida YaIM ishlab chiqarish tarkibi



Download 1,19 Mb.
bet12/238
Sana31.12.2021
Hajmi1,19 Mb.
#201641
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   238
Bog'liq
Makro2019 4

O‘zbekiston Respublikasida YaIM ishlab chiqarish tarkibi13

















Transpor

Savdo va













YAI

Sanoa

Qishloq

Quri-

umumiy

Boshq

Sof




Yillar

t va




M

t

xo‘jaligi

lish

ovqatla

alar

soliqlar







aloqa



















nish



































































2000

100

16,2

34,4

6,9

8,8

12,3

21,4

12,5


































2001

100

16,0

34,0

6,6

8,6

13,3

21,5

11,9


































2002

100

16,6

34,5

5,6

9,4

12,6

21,3

12,6


































2003

100

18,3

33,0

5,4

10,9

11,7

20,7

13,7


































2004

100

20,4

30,8

5,6

11,9

11,2

20,1

14,1


































2005

100

23,7

29,5

5,4

11,8

9,8

19,8

10,6


































2006

100

24,2

27,9

5,6

12,3

10,0

20,0

10,1


































2007

100

23,3

25,9

6,6

12,6

10,5

21,1

10,1


































2008

100

26,0

21,9

6,2

13,9

9,6

22,4

9,9


































2009

100

26,1

20,6

7,5

12,8

9,8

23,2

9,6


































2010

100

20,2

32,9

5,8

11,3

9,3

20,5

12,8


































2011

100

18,7

35,9

5,2

11,1

8,9

20,2

12,0


































2012

100

19,3

34,9

5,3

11,2

8,5

20,8

11,9


































2013

100

19,7

33,1

5,7

11,4

8,7

21,4

11,0


































2014

100

20,2

33,8

5,7

10,7

8,7

20,9

10,4


































2015

100

20,2

34,1

6,0

10,0

8,5

21,2

9,6


































2016

100

20,6

34,0

6,0

9,6

8,5

21,3

9,2


































2017

100

22,2

34,0

5,7

9,5

8,0

20,6

11,5


































2018

100

26,3

32,4

5,7

8,3

7,3

20,0

11,2


































2000-2018 yillarda YAIM tarkibida sanoatning ulushi 16,2 foizdan


26,3 foizgacha (qurilish tarmog‘ini ham qo‘shib hisoblaganda 32





  1. O‘zbekiston Respublikasi Iqtisodiyot va sanoat vazirligi ma’lumotlari

25


foizgacha) o‘sdi, bunda sanoatning tarkibi sezilarli darajada diversifikatsiya qilindi, bu sanoatda xomashyoga yo‘naltirilishdan ichki va tashqi bozorda talab etilgan tayyor tovarlar ishlab chiqarishni kengaytirish borasida amalga oshirilgan chora-tadbirlar natijasi hisoblanadi. Bu avvalo mamlakatimiz iqtisodiyotida industrial sanoat tarmoqlari va xizmatlarning jadal rivojlanib borayotgani bilan izohlanadi.
Qo‘shilgan qiymatlar yig‘indisi ko‘rinishida hisoblangan YaIM tarkibiga sof bilvosita soliqlar, ya’ni davlat budjetiga tushgan qo‘shilgan qiymat solig‘i, aksiz solig‘i va bojxona boji to‘lovlari bilvosita soliqlar bilan davlat budjetidan ishlab chiqaruvchilarga berilgan subsidiyalar o‘rtasidagi farq ham qo‘shiladi.
Sof soliqlarning YaIMdagi ulushi 2000 yilda O‘zbekiston Respublikasida 12,5 foizni, 2018 yilda esa 11,2 foizni tashkil etdi. Sof soliqlarning YaIMdagi ulushi kamayib borishini ijobiy tendensiya deb baholash mumkin.
Shu bilan birga, ushbu davrda qishloq xo‘jaligi ishlab chiqarishi o‘sishining yuqori sur’atlari (har yili o‘rtacha 6,2 %) saqlab qolingan holda YAIM tarkibida qishloq xo‘jaligining ulushi 34,4 foizdan 32,4 foizgacha o‘zgardi.
O‘zbekiston mustaqillikni qo‘lga kiritishi bilan qisqa muddatlarda mamlakatning g‘alla va umuman oziq-ovqat mustaqilligiga erishish, aholini o‘zimizda ishlab chiqarilgan asosiy oziq-ovqat mahsulotlari bilan ta’minlash strategik maqsadi qo‘yildi.
Oziq-ovqat muammosini hal etish uchun paxta ekin maydonlari 2 marta qisqartirildi, bo‘shatilgan maydonlarda esa oziq-ovqat ekinlari, shu jumladan, g‘alla, meva-sabzavot, kartoshka, uzum, poliz va ozuqa ekinlari etishtirila boshladi.
O‘zbekiston mustaqillik yillarida mamlakatimizda sanoatning avtomobilsozlik, neft-gaz-kimyo, neft-gaz mashinasozligi, zamonaviy qurilish materiallari sanoati, temir yo‘l mashinasozligi, maishiy elektrotexnika, farmatsevtika, zamonaviy oziq-ovqat va to‘qimachilik kabi mutlaqo yangi tarmoqlari barpo etildi. Asaka va Pitnak shaharlarida «Jeneral Motors» kompaniyasi bilan hamkorlikda yengil avtomobillar, Samarqandda «Isuzu» avtobuslari va «MAN» kompaniyasi bilan

26


hamkorlikda yuk avtomobillari ishlab chiqarish bo‘yicha yangi zavodlar ishga tushirildi. Neft-gaz-kimyo tarmog‘ida Buxoro neftni qayta ishlash zavodi, SHo‘rtan gaz-kimyo majmui, Qo‘ng‘irot soda zavodi, Dehqonobod kaliyli o‘g‘itlar zavodi va bir qator boshqa yuqori texnologiyali ishlab chiqarishlar qurildi.
Mustaqillik yillarida xizmatlar ko‘rsatish sohasi O‘zbekiston Respublikasi iqtisodiyotining eng istiqbolli va jadal rivojlanuvchi tarmog‘iga aylandi.
Barchamizga ayonki, xizmat ko‘rsatish sohasi iqtisodiyotimizni barqaror rivojlantirishning eng muhim manbai va omili hisoblanadi. Jahon tajribasi bugun aynan ushbu soha yalpi ichki mahsulotni shakllantirish, aholi bandligini ta’minlash, odamlarning farovonligini oshirishda etakchi o‘rin tutishini ko‘rsatmoqda.
Agar 2000 yilda YAIM tarkibida xizmat ko‘rsatish sohasining ulushi 42,5 foizni tashkil qilgan bo‘lsa, so‘nggi 18 yil mobaynida mazkur sohaning jadal tarkibiy siljishlari (o‘rtacha o‘sish sur’ati 114%) ushbu sohaning YAIMdagi ulushini 2005 yildagi 41,4 %dan 2018 yilda 35,6 %gacha o‘zgarishini ta’minladi (2.2- jadval).

Download 1,19 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   238




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish