Tabiiy fanlar fakulteti botanika kafedrasi

Miroki qo‘riqxonasi. Hisor tizmasi shimoliy yonbag‘rida, oqsuv daryosi irmoqlari xavzasida joylashgan. U o‘ziga xos o‘simlik va xayvonlarga juda boy bo‘lib, ularning tarqalishi balandlik mintaqalari qonuniyatiga bo‘ysinadi. Asosiy vazifasi balandlik mintaqalarining tabiiy majmualarini o‘rganish va muxofaza qilishdir. Qo‘riqxonada Tyanshan tulkisi, ayiq, Farg‘ona bo‘rsig‘i, bars (ilvirs), silovsin kabi hayvonlar muhofaza qilinadi. Qo‘riqxonaning asosiy vazifasi balandlik mintaqalarining tabiiy komplekslarini o‘rganish va muhofaza qilishdir.
Hisor qoʻriqxonasi Qashqadaryo viloyatida, Hisor tog’’ tizmalari gʻarbida (Yakkabogʻ va Shahrisabz tumanlari tog’ʻli hududlarida) joylashgan davlat qoʻriqxonasi. Qizilsuv (1975) va Miroqi (1976) qoʻriqxonalari negizida tashkil qilingan (1983). Maydoni 80986,1 ga, shundan 12203 ga oʻrmonzorlar, 2745 ga oʻtloqzor, 17 m ga suv havzalaridan iborat. Tabiiy landshaft majmualari va Hisor tog’ʻ tizmasi ekotizmlarini saklash maqsadlarida tashkil etilgan. Qoʻriqxonada oʻsimliklarning 870 (Oʻzbekiston Qizil kitobiga kiritilgan dorivor oʻsimliklarning tukli karrak, egri tikan karrak, Butkov astragali, oq parpi, Oshanin piyozi, anzur piyoz kabi 35 dan ortiq), qushlar va hayvonlarning 140 dan ortiq (qora qoplon, turkiston silovsini, qoʻngʻir ayiq, burgut, oq boshli qumoy, itol-gʻi, qora laylak va boshqalar) turi mavjud.
Vardanzi qo‘riqxonasi. Qadimgi Vardanzi shahri o‘rnida tabiiy va tarixiy komplekslarni muhofaza qilish uchun tashkil etilgan. 20-yillarning oxirida bu shaharni qum bosgan edi. 30-yillarda bu yyerga saksovul ekilgan. Keyinchalik saksovullar shu qadar o‘sib ketdiki, ular bugungi kunda butun bir o‘rmonni tashkil qiladi. Saksovul o‘rmoni bu yyer uchun haraktyerli bo‘lgan qumli cho‘l tabiiy kompleksining vujudga kelishiga sabab bo‘ldi. Ayni vaqtda bu qo‘riqxonada tarixiy yodgorliklar muhofaza qilinadi. Qo‘riqxonaning asosiy vazifasi VIII-XVIII asrlar tarixiy yodgorligi – qum bosib qolgan Vardanzi shahrini saqlashdir.
Arnasoy cho‘l-ko‘l qo‘riqxonasi. Jizzax shaxridan 60 km shimolda joylashgan arnasoy ko‘l tekislik qismida cho‘l uchun xos bo‘lgan “efemyer o‘simliklar” juzg‘un o‘sadi. asosiy vazifasi cho‘l va suniy hosil bo‘lgan akvatoriyada yashovchi va qishlovchi qushlarni, cho‘l ham da botqoqlik-qamishzor majmualarini o‘rganish va muxofaza qilishdan iborat.
Ma’lumotlarga ko‘ra, Jizzax viloyatining Forish tumanidagi “Arnasoy” davlat ornitologik buyurtma qo‘riqxonasi 1983 yilda tashkil etilgan bo‘lib, umumiy maydoni 63,30 minggektarni tashkil qiladi. Buyurtma qo‘riqxonani tashkil qilishdan maqsad – uchib o‘tadigan va uya quradigan qushlarni muhofaza qilishdan iborat.
“Arnasoy” davlat ornitologik buyurtmaxonasida uchib o‘tuvchi qushlarning O‘zbekiston Qizil kitobiga kiritilgan noyob turlari - qoshiqburun, vishildoq oqqush, marmar o‘rdak, oq dumli suv burguti uchraydi. Bundan tashqari, buyurtmaxona hududida jayron, O‘rta Osiyo qunduzi, qoraquloq, bo‘rsiq, olako‘zan, sariq sassiqko‘zan kabi noyob hayvonlar uchraydi. Buyurtmaxona akvatoriyasi o‘zining boy va xilma-xil ixtiofaunasi bilan ham ajralib turadi. SHu sababli ham buyurtmaxona suv havzasi joylashgan “Aydar-Arnasoy” ko‘llar tizimi “Ramsar” Xalqaro Konvensiyasi ro‘yxatiga kiritilgan.