Суд амалиётини умумлаштириш материаллари тўплами (кўчирмалар)

(Олий хўжалик суди Раёсатининг 
2009 йил 26 ноябрдаги 114-сонли қарори
билан тасдиқланган)

---

242
2.5. 2009 ЙИЛДА ТАДБИРКОРЛИК СУБъЕКТЛАРИгА 
НИСБАТАН ҳУқУқИЙ ТАъСИР чОРАЛАРИНИ 
қЎЛЛАШгА ОИД ИШЛАРНИ КЎРИШ БИЛАН БОғЛИқ 
СУД АМАЛИЁТИ
1. Ўзбекистон Республикаси Олий суди Пленуми ва Олий 
хўжалик суди Пленумининг «Тадбиркорлик субъектларини 
ҳуқуқий ҳимоя қилиш ва уларнинг молиявий жавобгарлиги-
ни эркинлаштиришни такомиллаштиришга йўналтирилган 
Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатларини қўллаш билан 
боғлиқ масалалар тўғрисида» 2006 йил 22 декабрдаги 12/149-
сонли қарори 16.1-бандининг биринчи хатбошисига кўра мо-
лиявий санкция қўллаш тўғрисидаги аризада (тақдимномада) 
қонун ҳужжатларига асослантирилган ҳолатлар, бу талаблар-
нинг асосларини тасдиқловчи далиллар, аризачининг қонун 
ҳужжатларига ҳавола этилган талаблари, аризачи қўллашни 
сўраётган молиявий санкциянинг турлари кўрсатилиши ке-
рак. Аризага (тақдимномага) санкция суммасининг асосланти-
рилган ҳисоби илова қилиниши лозим.
наманган шаҳар дси аризасида «камола Мафтуна сервис» 
МЧжга нисбатан 654 900 000 сўм молиявий санкция қўллашни 
сўраган.
биринчи инстанция судининг ҳал қилув қарори билан арз 
қилинган талабни қаноатлантириш рад этилган.
тошкент шаҳар иибб тергов бошқармасининг жиноят иши 
юзасидан ҳужжатли текшириш ўтказиш тўғрисидаги қарорига ва 
наманган шаҳар дсининг буйруғига асосан МЧжда текшириш 
ўтказилган.
текшириш натижаси бўйича тузилган далолатномада МЧж 
ҳисоб рақамидаги пул маблағи айланмалари ўрганилганда унинг 
ҳисоб рақамига маҳсулот сотиб олиш учун маблағ келиб тушган
-
лиги, бироқ сотиб олинган 144 950 000 сўмлик маҳсулотлар кор
-
хона омборида ёки реализация қилиш жойида мавжуд эмаслиги 
аниқланганлиги кўрсатилган. МЧж раиси ўзининг тушунтириш 
хатида ҳақиқатдан ҳам маҳсулотларни нақд пулга бозорда сотган
-
лигини тан олган.
скнинг 114-моддасига кўра, кирим қилинмаган товарларни 
сақлаш, бундан уларнинг қонуний келиб чиқиши тасдиқланган 

---

243
ҳоллар мустасно, ёхуд товарларни (ишларни, хизматларни) реа
-
лизация қилишдан тушган тушумларни яшириш (камайтириб 
кўрсатиш) – кирим қилинмаган товар қиймати ёки яширилган (ка
-
майтириб кўрсатилган) тушум суммасига тенг миқдорда жарима 
солишга сабаб бўлади.
Ҳисобда реализация қилинмаган деб кўрсатилган товарлар
-
нинг омборда ёки реализация қилиш жойида мавжуд эмаслиги 
ҳам ушбу моддани қўллаш мақсадлари учун товарларни (ишлар
-
ни, хизматларни) реализация қилишдан тушган тушумни яшириш 
(камайтириб кўрсатиш) деб эътироф этилади.
текшириш далолатномасида 144 950 000 сўмлик маҳсулотлар 
сотиб олиниб, текшириш кунида омборда ушбу маҳсулотлар 
мавжудлиги аниқланмаганлиги кўрсатилган бўлса-да, аризада 
654 900 000 сўмлик маҳсулотлар корхона омборида мавжудлиги 
аниқланмаганлиги, МЧж раҳбари томонидан 654 900 000 сўмлик 
товарлар нақд пулга сотиб юборилганлиги кўрсатилган.
аризачининг 654 900 000 сўм молиявий санкция қўллаш 
тўғрисидаги талаби далиллар билан исботланмаган ва молиявий 
санкциянинг асослантирилган ҳисоби аризага илова қилинмаган.
Юқоридагиларга асосан, суд аризани қаноатлантиришни рад 
этган.