Sanoat iqtisodiyoti va menejmenti

Aktsiyadorlik
 
jamiyati
 
- 
aktsiyadorlar
 
va
 
muassislar
 
mablag’i
 
evaziga
 
shakllangan
 
kapitalga
 
ega
 
bo’lgan
 
huquqiy
 
shaxs
 
maqomiga
 
ega
 
kompaniya
. 
Ishlab
 
chiqarishni
 
tashkil
 
qilishning
 
mablag’larni
 
aktsiya
 
sotish
 
yo’li
 
bilan
 
jalb
 
etishga
 
asoslangan
 
shakli
.
 
Aylanma
 
ishlab
 
chiqarish
 
fondlari
 
–
 
ishlab
 
chiqarishda
 
foydalaniluvchi
 
mehnat
 
predmetlari
(
xom
 
ashyo
, 
materiallar
, 
o’rov
 
materiallari
, 
ta’mirlash
 
uchun
 
ehtiyot
 
qismlar
 
va
 
hokazo
). 
Har
 
bir
 
ishlab
 
chiqarish
 s
iklida
 
to’liq
 
sarflanadi
 
hamda
 
korxonaning
 
aylanma
 
mablag’lari
 
hisobiga
 
sotib
 
olinadi
.
 
Aylanma
 
mablag’lar
 
–
 
ishlab
 
chiqarish
 
zahiralari
, 
tugallanmagan
 
ishlab
 
chiqarish
, 
tayyor
 
mahsulot
, 
yangi
 
mahsulotni
 
o’zlashtirish
 
xarajatlari
, 
kelgusi
 
davr
 
xarajatlariga
 
sarflanuvchi
 
korxona
 
mablag’larining
 
pul
 
shaklida
 
ifodalanishi
. 
 
Aktsiya
 
–
 
aktsiyadorlik
 
jamiyati
 
tomonidan
 
chiqariluvchi
 
hamda
 
uning
 
egasi
, 
aktsiyadorlik
 
jamiyatining
 
a’zosiga
 
jamiyatni
 
boshqarish
 
va
 
foydadan
 
dividend
 
olish
 
huquqini
 
beruvchi
 
qimmatbaho
 
qog’oz
.
 
Aktsiyadorlik
 
kapitali
 
–
 
aktsiyadorlik
 
jamiyatining
 
asosiy
 
kapitali
, 
uning
 
hajmi
 
Nizomda
 
belgilab
 
beriladi
. 
Qarzga
 
olingan
 
mablag’lar
 
va
 
aktsiya
 
chiqarish
 
hisobiga
 
shakllantiriladi
.
 
Amortizatsiya
 
- 
asosiy
 
fondlar
 
qiymatini
 
asta
-
sekinlik
 
bilan
 
ular
 
yordamida
 
ishlab
 
chiqariluvchi
 
mahsulot
 
yoki
 
xizmatlarga
 
o’tkazilishi
; 
mablag’larning
 
maqsadli
 
ravishda
 
jamg’arilishi
 
va
 
keyinchalik
 
eskirgan
 
asosiy
 
fondlarning
 
o’rnini
 
qoplashga
 
ishlatilishi
.
 
Amortizatsiya
 
vositalari
 
- 
korxona
 
asosiy
 
fondlarini
 
saqlash
 
va
 
yangilash
 
uchun
 
maxsus
 
ajratiluvchi
 
moliyaviy
 
vositalar
.
 
Amortizatsiya
 
fondi
 
- 
asosiy
 
fondlarni
 
oddiy
 
va
 
kengaytirilgan
 
tarzda
 
takror
 
ishlab
 
chiqarishga
 
mo’ljallangan
 
pul
 
mablag’lari
.
 
Asosiy
 
ishlab
 
chiqarish
 
fondlari
 
–
 
mahsulot
 
ishlab
 
chiqarishda
 
foydalaniluvchi
 
mehnat
 
vositalari
 
(
binolar
, 
inshootlar
, 
qurilma
 
va
 
asbob
-
uskunalar
, 
tranosport
 
vositalari
 
va
 
hokazo
). 
Ular
 
uzoq
 
muddat
 
xizmat
 
ko’rsatib
, 
ishlab
 
chiqarish
 
jarayonida
 
o’zining
 
natural
 
shaklini
 
saqlab
 
qoladi
 
hamda
 
o’z
 
qiymatini
 
eskirish
 
mobaynida
 
asta
-
sekinlik
 
bilan
 
tayyor
 
mahsulotga
 
o’tkazadi
. 
Kapital
 
qo’yilmalar
 
hisobiga
 
to’ldiriladi
.
 
Asosiy
 
fondlarning
 
eskirishi
 
–
 
asosiy
 
fondlarning
(
binolar
, 
qurilmalar
 
va
 
boshqa
 
mehnat
 
vositalarining
) 
asta
-
sekinlik
 
bilan
 
foydali
 
xususiyatlarini
 
yo’qotishi
. 
Asosiy
 
ishlab
 
chiqarish
 
fondlari
 
eskirishining
 
jismoniy
 
va
 
ma’naviy
 
turlari
 
mavjud
.
 
Balans
 
- 
biron
-
bir
 
holatning
 
alohida
 
tomonlarini
 
taqqoslash
 
va
 
solishtirish
 
yo’li
 
bilan
 
tavsiflanuvchi
 
ko’rsatkichlar
 
tizimi
.
 
Balans
 
foydasi
 
- 
korxonaning
 
balansida
 
aks
 
ettiriluvchi
 
faoliyatning
 
barcha
 
turlaridan
 
olinuvchi
 
umumiy
 
foyda
 
miqdori
.
 
Bankrotlik
 
- 
kasodga
 
uchrash
, 
korxonaning
(
tashkilot
, 
bank
) 
o’z
 
majburiyatlari
 
bo’yicha
 
to’lovlarni
 
mablag’lar
 
yo’qligi
 
tufayli
 
amalga
 
oshirmasligini
 
anglatuvchi
 
tushuncha
. 
Qoidaga
 
ko’ra
, 
korxonani
 
yopish
 
yoki
 
majburan
 
tugatish
 
hamda
 
mol
-
mulkini
 
qarzlarni
 
to’lash
 
uchun
 
sotib
 
yuborishga
 
olib
 
keladi
.
 
Bashorat
 
qilish
 
- 
kelajakda
 
ro’y
 
berishi
 
mumkin
 
bo’lgan
 
turli
 
hodisa
 
va
 
jarayonlarni
 
statistik
, 
ijtimoiy
, 
iqtisodiy
 
va
 
boshqa
 
turdagi
 
tadqiqotlar
 
yordamida
 
ilmiy
 
asoslangan
 
holda

avvaldan
 
aytib
 
berish
.
 
Biznes
 
- 
bozor
 
iqtisodiyoti
 
sharoitlarida
 
sub’ektning
 
ma’lum
 
bir
 
mahsulot
 
yoki
 
xizmat
 
turini
 
yaratish
 
va
 
sotish
 
yo’li
 
bilan
 
foyda
 
olishga
 
mo’ljallangan
 
iqtisodiy
 
faoliyati
.
 
Biznes
-
reja
 
- 
korxona
 
faoliyati
 
dasturi
, 
kutilayotgan
 
xarajat
 
va
 
daromadlar
 
hisobini
 
o’z
 
ichiga
 
oluvchi
 
kompaniya
 
faoliyatining
 
muayyan
 
maqsadlariga
 
erishish
 
uchun
 
muayyan
 
chora
-
tadbirlar
 
rejasi
. 
Marketing
 
tadqiqotlari
 
asosida
 
ishlab
 
chiqiladi
. 
 
Veksel
 
- 
qimmatbaho
 
qog’oz
 
turi
, 
belgilangan
 
tartibda
 
yozma
 
shakldagi
 
qarz
 
majburiyati
, 
o’z
 
egasiga
 
(
veksel
 
oluvchiga
) 
veksel
 
beruvchidan
 
ko’rsatilgan
 
pul
 
miqdorini
 
belgilangan
 
muddatda
 
gap
-
so’zsiz
 
to’lanishini
 
talab
 
qilish
 
huquqini
 
beradi
.