Samarqand davlat tibbiyot instituti

13.1.2. Keng namoyon bo‘luvchi gemolitik reaksiyalar 
Eritrotsitlarni saqlovchi qon komponentlari quyilgandan keyin 
namoyon bo‘luvchi gemolitik reaksiyalar retsipiyentda avval o‘tkazilgan 
transfuziya oqibatidagi immunizatsiyalanish sababli rivojlanadi. De novo 
antitanachalar retsipiyentning qon aylanish tizimida qon quyilgandan 10-
14 kundan keyin paydo bo‘ladi. Navbatdagi eritrotsit saqlovchi qon 
transfuziyasi antitanacha hosil bo‘lishi davriga to‘g‘ri kelib qolsa hosil 
bo‘lgan antitanacha retsipiyent qonidagi eritrotsitlar bilan reatsiyaga 
kirishadi. Eritrotsitlar gemolizi juda aniq bo‘lmasdan gemoglobin 
pastligini antieritrotsitar antitanachalarni hosil bo‘lishini billirubin 
miqdorining oshishini e’tiborga olib gumon qilinadi xolos. Umuman keng 
namoyon bo‘luvchi gemolitik reaksiyalar kam kuzatilgani uchun nisbatan 
kam o‘rganilgan. 
13.1.3. Bakterial shok 
Bakteriya endotoksinlarining transfuziya vaqtida – vena qon 
tomirini punksiya qilishda pirogen reaksiyaga hatto bakterial shokning 
kelib chiqishiga sabab bo‘ladi. Bu xolat bemorni qon quyishga 
tayyorlashda, konservatsiyalangan qonni saqlashda, kanservatsiyaning 
harorat tartibi buzilganda kuzatiladi. Klinik belgilari septik shok 
belgilaridek o‘tadi. Tana haroratining ko’tarilishi, tana yuqori qismining 
qizarishi, tez namoyon bo‘luvchi qaltirash, ko‘ngil aynishi, qayt qilish, 
diareya, 
mushaklarda 
og‘riq 
bilan 
tavsiflanadi. 
Bakterial 
kontaminatsiyalanish ehtimoli kuzatilsa – zudlik bilan qon quyishni 
to‘xtatish lozim. Tekshiruv materiali bo‘lib retsipiyent qoni hisoblanadi, 
aerob va anaerob bakteriyalarga tekshiruv o‘tkaziladi. Zudlik bilan 
antibakterial terapiya, shokka qarshi vositalar vazopressorlar yoki ABni 
normallashtirish uchun inatrop buzilishlarini korreksiyalash kerak 
(TITQIS sindromiga qarshi).