Samarqand davlat arxitektura qurilish instituti

Namunaviy misol. Hajmi 8 l bo‘lgan yopiq idishda 1 mol SO₂ va yetarlicha kislorod bo‘lgan. Reaksiya boshlanganidan 6 sek vaqt o‘tgandan keyin SO₂ 0,5 mol miqdorga kamaygan. Reaksiyaning o‘rtacha tezligi topilsin.

Yechliis usuli: 6 sek da modda 0,5 mol miqdorga kamaygan bo‘lsa: [SO₂]=0,5/8=0,0625 bo’ladi va 0,0625/6=0,0104 mol/l·s.
Mustaqil ishlash uchun test masalalari!

1. Hajmi 5 l bo‘lgan yopiq idishda 0,8 mol Cl₂ va yetarli miqdor vodorod bor. Reaksiya boshlanganidan so‘ng 20 sek davomida idishdagi xlorning konsentratsiyasi 0,27 mol miqdorgacha kamaygan bo‘lsa, reaksiyaning o‘rtacha tezligi qanday bo‘ladi?

2. O‘rtacha tezligi 0,2 mol/l·s bo‘lgan reaksiyada moddaning dastlabki konsentratsiyasi 3,0 mol/l bo‘lsa, 10 sek dan keyin uning konsentratsiyasi qanday bo‘ladi?

3. Reaksiyaning o’rtacha tezligi 0,3 mol/ls bo‘lib, reaksiya davomida moddaning konsentratsiyasi 1,5 mol/l ga kamaygan, reaksiya uchun sarflangan vaqtni toping.

4. Reaksiyaning o‘rtacha tezligi 0,4 mol/l·s bo‘lib, moddaning konsentratsiyasi 15 sek dan so‘ng 0,5 mol/l bo‘lsa, uning dastlabki konsentratsiyasi qanday bo‘lgan?

5. N_2(g)+H_2(g)NH_3(g) reaksiyaning muvozanat holatida [N₂]=0,01; [H₂]=1,5; [NH₃]=0,5 mol/l bo‘lgan. Reaksiyaning muvozanat konstantasi va reaksiya uchun olingan azot va vodorodning dastlabki konsentratsiyalari aniqlansin.