Reja: Kirish Pul oqimlari to’g’risidagi hisobot tahlili, mazmuni va muhim vazifalari

Pul mablag‘lari va pul ekvivalentlarining faoliyat shakllari bo‘yicha doiraviy aylanishlari

Aylanish muddati
	0-1- kun	1-2-kun	2-3-kun
Savdo (chakana), umumiy ovqatlanish, aloqa	Naqd pul 50 mln	Tovar sotib olindi 50 mln	Tovar qayta sotildi Naqdlik 75 mln	X	x	x
Aylanish muddati
	0-1-oy	1-2-oy	2-3-oy	3-4-oy	4-5-oy ....
Sanoat, transport,	Naqd pul 50 mln	TMZ sotib olindi 50 mln	Boshqa xarajatlar 30 mln	Tovar zaxiraga olindi 80 mln	Tovar sotildi 100 mln	x
Aylanish muddati
	0-1-yil	1-2 yil	2-3-yil	3-4-yil	4-5-yil	5-6-yil...
Qurilish, qishloq xo‘jaligini ayrim bo‘g‘inlari	Naqd pul 50 mln	TMZ sotib olindi 50 mln	Xarajatlar 55 mln	Tugallanm agan ishlab chiqarish 25 mln	Tovar zaxiraga olindi 85 mln	Tovar sotildi 125 mln

Zaxiralar (tovarlar, tayyor mahsulotlar)ning pul mablag‘lari va pul ekvivalentlariga aylanish davriyligining sotish shakllari bo‘yicha ham farqlash mumkin.

8-jadval
Pul mablag‘lari va pul ekvivalentlarining faoliyat shakllari bo‘yicha doiraviy aylanishlari

Zaxiralarni_kreditga_sotish'>Zaxiralarni_naqdga_va'>Ko‘rsatkichlar	Aylanish muddati
Zaxiralarni naqdga va naqdsiz sotish	1-kun	2-kun	3-kun	4-kun	5-kun	6-kun....
Zaxiralarni kreditga sotish	1-oy, (1-yil)	2-oy, (2-yil)	3-oy, (3-yil)	4-oy, (4-yil)	5-oy, (5-yil)	6-oy..., (6-yil)...
Zaxiralarni chegirma va ustama asosida sotish	1 oygacha 20 foiz chegirma	2 oygacha 15 foiz chegirma	3 oygacha 10 foiz chegirma	4 oygacha 5 foiz ustama	5 oygacha 10 foiz ustama	6 oygacha 15 foiz ustama

Tarmoq va bo‘g‘inlarda xo‘jalik yurituvchi subyektlarning pul oqimida faoliyat turlarining salmoq darajalari ham turlicha bo‘ladi. Buni bevosita quyidagi jadval ma’lumotlaridan ko‘rib o‘tish mumkin.

9-jadval
Pul mablag‘lari va pul ekvivalentlarining faoliyat bo‘g‘inlari bo‘yicha salmoq darajalari

Kirim / Chiqim	Operatsion faoliyatdan chiqim	Investitsion faoliyatdan chiqim	Moliyaviy faoliyatdan chiqim
Opreatsion faoliyatdan kirim	Sanoat, savdo, transport, qishloq xo‘jaligi, qurilish, umumiy ovqatlanish	Sanoat, transport, qurilish	Sanoat
Investitsion faoliyatdan kirim	Sanoat, transport,qurilish	Sanoat, qurilish	Sanoat, qurilish
Moliyaviy faoliyatdan kirim	Sanoat	Sanoat	Sanoat
Balans	xxx	Xxx	xxx

4. Korxonaning pul oqimini shakllantirish muammolari va ularni takomillashtirish yo‘llari

Yuqoridagi hisob-kitoblar shuni ko'rsatdiki, "Olmaliq KMK" OAJ moliyaviy barqarorligi ko'rsatkichlari me'yoriy ko'rsatkichlardan past. Bu tashkilotning moliyaviy jihatdan beqaror ekanligini ko'rsatadi. Shu bilan birga, moliyaviy barqarorlikni tavsiflovchi ko'rsatkichlarning aksariyati 2020 yil oxiriga kelib kamaydi.

Avtonomiya koeffitsienti me'yoriy ko'rsatkichdan 2 baravar past. Moliyaviy qaramlik koeffitsienti normativdan yuqori. Bu kompaniyaning qarz mablag'lariga juda bog'liqligini va o'z majburiyatlari bilan etarli darajada ta'minlanmaganligini ko'rsatadi.
Moliyaviy barqarorlik koeffitsienti ham standartdan sezilarli darajada past. Demak, "Olmaliq KMK" OAJ ni moliyaviy jihatdan beqaror korxona deb hisoblash mumkin.
Moliyaviy risk koeffitsienti va investitsiya koeffitsienti ham juda past. Demak, "Olmaliq KMK" OAJ investitsiya uchun yoqimsiz korxona hisoblanadi. Hamkorlar ushbu korxonaga tovar yoki moliyaviy kreditlar berishda buni hisobga olishlari kerak.
O'z aylanma mablag'lari bilan ta'minlanish koeffitsienti manfiy qiymatga ega, ya'ni "Olmaliq KMK" OAJ o'z aylanma mablag'lari bilan ta'minlanmagan va o'z hamkorlariga juda hasad qiladi. Korxona zahiralari ham sheriklar hisobidan shakllantiriladi.
Shunday qilib, korxonaning balans tuzilmasini takomillashtirish va o'z mablag'lari ulushini oshirish zarur.
Sotish rentabelligi, umumiy kapital (aktivlar), aylanma mablag'lar va o'z kapitali kabi rentabellik ko'rsatkichlari pasayib bormoqda. Bunga korxona sof foydasining 2020-yilda kamayishi va asosiy va aylanma mablag‘lar tannarxining, shuningdek, ishlab chiqarilgan mahsulotlarni sotishdan tushgan tushum miqdorining oshishi kabi omillar sabab bo‘lmoqda.
Ustav kapitalining ko'payishi hisobiga o'z kapitali miqdori ham oshdi qo'shimcha kapital. Ushbu ko'rsatkichlardan foydalanish samaradorligini oshirish korxona foydasining ortishi sharoitida mumkin. Va bu, o'z navbatida, ishlab chiqarilgan va sotilgan mahsulot tannarxining pasayishi, korxonaning boshqa daromadlarining ko'payishi va boshqa xarajatlarning kamayishi bilan mumkin.
O'qish davridan beri kamaydi va umumiy rentabellik, ya'ni ishlab chiqarilgan mahsulot, bajarilgan ishlar, ko'rsatilgan xizmatlarni sotish samaradorligi pasaygan. Ushbu korxonaning sotish rentabelligini oshirish uchun narx siyosatini, mahsulot turlarini qayta ko'rib chiqish va ishlab chiqarish tannarxini pasaytirish zarur.
"Olmaliq KMK" OAJ standart hajmlarda o‘z aylanma mablag‘lari bilan ta’minlanmagan. "Olmaliq KMK" OAJ moliyaviy jihatdan beqaror korxona hisoblanadi. Shuning uchun korxonaning majburiyatlarida o'z mablag'larining ulushini oshirish kerak.
"Olmaliq KMK" OAJ a zaxiralar va xarajatlar miqdori shakllanish manbalari miqdoridan oshib ketadi. Bu "Olmaliq KMK" OAJ inqirozga yaqin holatda ekanligidan dalolat beradi. Bankrotlik ehtimoli juda katta. Shuning uchun zahiralar va qarz mablag'larini qisqartirish dasturini zudlik bilan ishlab chiqish va amalga oshirish zarur.
Shunday qilib, "Olmaliq KMK" OAJ ning iqtisodiy-moliyaviy holati tahlili mazkur korxona samarali faoliyat yuritayotgani, lekin faoliyati samaradorligi past ekanligini ko‘rsatdi. Tashkilot resurslaridan foydalanish samaradorligi ko'rsatkichlari ham past. Natijada korxonada bu korxonaning normal moliyaviy barqarorligini ta'minlamaydigan balans tuzilmasi shakllangan.
Korxona faoliyati samaradorligini oshirish va foydaning bir qismini o'z mablag'lari hisobidan korxona xavfsizligini oshirishga yo'naltirish kerak. Bu moliyaviy mustaqillik va barqarorlikni oshirishga olib keladi.
Shunday qilib, "Olmaliq KMK" OAJ ning asosiy muammolari:
Aylanma mablag'larning past aylanmasi, ularning ishlab chiqarish faoliyatining mavjud hajmlari uchun ortiqcha bo'lishi natijasida;
Ishlab chiqarishning erishilgan darajasini saqlab qolish va davlat buyurtmalarini olish zarurati;
Past rentabellik ko'rsatkichlari;
Kam moliyaviy barqarorlik.
3.2 "Olmaliq KMK" OAJ da pul oqimini oshirish yo'llari
Savdo bozori tahlili "Olmaliq KMK" OAJ mahsulotlariga toʻlovga qodir talab mavjudligi hamda uning yaqin kelajakda oʻsishi istiqbollarini koʻrsatadi. Mavjud ishlab chiqarish quvvati va texnologiya, tashkil etilgan ishchi kuchi va iste'molchilar bilan o'rnatilgan aloqalar hajmini oshirish imkonini berdi ishlab chiqarish va bozorda o'z o'rnini saqlab qolish. Biroq, kelajakda bozorda etakchi o'rinni saqlab qolish faqat mahsulot sifatini yaxshilash, ishlab chiqarish tannarxini kamaytirish, ishlab chiqarish fondini yangilash va qo'llash sharoitida mumkin. zamonaviy texnologiyalar, bu ishlab chiqarish va aylanma mablag'larga katta miqdorda sarmoya kiritishni talab qiladi.
"Olmaliq KMK" OAJ mahsulotlari – vertolyotlar ancha qimmat. Bundan tashqari, talabning keskin o'sishini ushlab turadi. Xaridorlar oddiy fuqarolar yoki kichik korxonalar bo'lishi mumkin emas. Asosan, "Olmaliq KMK" OAJ tomonidan ishlab chiqarilgan vertolyotlar turli davlat vazifalarini hal qilish uchun yirik kompaniyalar yoki alohida davlatlarning davlat idoralari tomonidan sotib olinadi.
Ushbu vaziyatni hal qilish korxonaning ishlab chiqarish dasturiga ko'plab iste'molchilar orasida talab qilinadigan va ular uchun qulay bo'lgan yangi mahsulotlarni kiritish bo'lishi mumkin. Marketing faoliyati "Olmaliq KMK" OAJ korxonaning mikro va makro muhitidan to'liq foydalanadigan mahsulotlarni topishga qaratilgan bo'lishi kerak.

Xulosa
Barqaror ishlaydigan korxonalarda joriy faoliyat natijasida hosil bo'lgan pul oqimlari investitsiya va moliyaviy faoliyatga yo'naltirilishi mumkin. Masalan, asosiy vositalarni sotib olish, uzoq muddatli va qisqa muddatli kreditlar va qarzlarni to'lash, dividendlarni to'lash va boshqalar uchun Rossiya Federatsiyasining ko'plab korxonalarida joriy faoliyat ko'pincha investitsiya va moliyaviy faoliyat bilan qo'llab-quvvatlanadi. , bu ularning beqaror iqtisodiy muhitda omon qolishini ta'minlaydi.
Pul mablag'lari taqchilligining salbiy oqibatlari korxonaning likvidligi va to'lov qobiliyatining pasayishi, xom ashyo va materiallar etkazib beruvchilarga muddati o'tgan kreditorlik qarzlarining ko'payishi, olingan moliyaviy kreditlar bo'yicha muddati o'tgan qarzlar ulushining ko'payishi, kechikishlarda namoyon bo'ladi. ish haqini to'lashda (xodimlarning mehnat unumdorligi darajasining mos ravishda pasayishi bilan), moliyaviy tsiklning davomiyligini oshirish va natijada - korxonaning o'z kapitali va aktivlaridan foydalanish rentabelligini kamaytirish.
Korxonaning pul oqimlarini shakllantirishga ilmiy yondashuvlar joriy va kelajakdagi davrlarda moliyaviy barqarorlik va to'lov qobiliyatini ta'minlashga imkon beradi. Shuning uchun ham mulk shaklidan qat'i nazar, har qanday korxonaning pul mablag'lari harakati moliyaviy boshqaruvning asosiy ob'ekti hisoblanadi.
Naqd pul bozor iqtisodiyoti sharoitida eng cheklangan (taqchil) resurs bo‘lib, firma muvaffaqiyati ko‘p jihatdan uning rahbariyatining naqd puldan samarali foydalanish qobiliyati bilan belgilanadi.
pul oqimining shakllanishini boshqarish korxona moliyaviy faoliyatining muhim yo'nalishi hisoblanadi. Korxonaning pul oqimining shakllanishiga moliyaviy rejalashtirishda hisobga olinishi kerak bo'lgan turli omillar ta'sir ko'rsatadi. Pul oqimini shakllantirish jarayoni bir necha bosqichlarni o'z ichiga oladi. Ularning izchil amalga oshirilishi kompaniyaga ishlab chiqarish jarayonini o'z vaqtida va etarli miqdorda moliyaviy resurslar bilan ta'minlash imkonini beradigan pul oqimini yaratishga imkon beradi.
"Olmaliq KMK" OAJ istiqbolli hisoblanadi ishlab chiqarish korxonasi aviatsiya sanoati. "Olmaliq KMK" OAJ faoliyatining iqtisodiy natijalari qoniqarli. Biroq, xarajatlarni kamaytirish va rentabellikni oshirish uchun moliyaviy menejment sohasidagi faoliyatni amalga oshirish kerak.
Kompaniya faoliyatining moliyaviy tahlili shuni ko'rsatdiki, hozirgi vaqtda "Olmaliq KMK" OAJ yetarli darajada moliyaviy barqaror korxona emas. Moliyaviy barqarorlik darajasini baholash "Olmaliq KMK" OAJ da zahiralar va xarajatlar miqdori shakllanish manbalari miqdoridan oshib ketishini ko‘rsatdi. Bu "Olmaliq KMK" OAJ inqirozga yaqin holatda ekanligidan dalolat beradi. Bankrotlik ehtimoli juda katta. Shuning uchun zahiralar va qarz mablag'larini qisqartirish dasturini zudlik bilan ishlab chiqish va amalga oshirish zarur.
Ushbu korxona samarali ishlaydi, lekin uning faoliyati samaradorligi past. Tashkilot resurslaridan foydalanish samaradorligi ko'rsatkichlari ham past. Natijada korxonada bu korxonaning normal moliyaviy barqarorligini ta'minlamaydigan balans tuzilmasi shakllangan.
Korxona faoliyati samaradorligini oshirish va foydaning bir qismini o'z mablag'lari hisobidan korxona xavfsizligini oshirishga yo'naltirish kerak. Bu moliyaviy mustaqillik va barqarorlikni oshirishga olib keladi.
Shunday qilib, "Olmaliq KMK" OAJ ning asosiy muammolari:
Aylanma mablag'larning past aylanmasi, ularning ishlab chiqarish faoliyatining mavjud hajmlari uchun ortiqcha bo'lishi natijasida;
Ishlab chiqarishning erishilgan darajasini saqlab qolish va davlat buyurtmalarini olish zarurati;
Past rentabellik ko'rsatkichlari;
Kam moliyaviy barqarorlik.
"Olmaliq KMK" OAJ ni barqaror rivojlanayotgan korxona sifatida o‘qish mumkin. Ammo uning faoliyati yetarli darajada samarali emas. Bu korxona resurslaridan foydalanish samaradorligining pastligining natijasidir. Shu sababli, ushbu korxona moliyaviy barqarorlikning past ko'rsatkichlariga ega va qoniqarsiz moliyaviy holatga tushib qolishi mumkin.
Shu sababli, ishlab chiqarilgan mahsulotni sotishdan tushgan tushumni ko'paytirish, uning sifatini va demak, tannarxini oshirish, xarajatlarni kamaytirish va olingan sof foydaning bir qismi hisobiga o'z kapitali miqdorini oshirish choralarini amalga oshirish zarur.
Operatsion bo'lmagan va operatsion xarajatlarning o'sishi ta'sirida "Olmaliq KMK" OAJ, sotishdan tushgan tushumning o'sishiga qaramay, pul oqimlarini qisqartirdi. Korxonaning ishlab chiqarish va marketing faoliyati bilan bevosita bog'liq bo'lmagan xarajatlarini kamaytirish bo'yicha ishlarni olib borish kerak.
"Olmaliq KMK" OAJ daromadlarning o‘sishi va tannarxning kamayishi hisobiga pul oqimlarini ko‘paytirish uchun katta moliyaviy zaxiralarga ega. Daromadning o'sishiga an'anaviy mahsulotlar - vertolyotlar ishlab chiqarishni ko'paytirish orqali ham, yangi mahsulotlarni o'zlashtirish orqali ham erishish mumkin. Bular uchuvchisiz uchish apparatlari bo'lib, ulardan foydalaniladi xozirgi vaqt katta talabga ega ham ichki, ham jahon bozorida.
"Olmaliq KMK" OAJ doimiy xarajatlarning ayrim moddalarini normallashtirish choralarini ko‘rishi zarur. Bu ishlab chiqarishning umumiy tannarxini pasaytiradi, demak, korxona foydasini oshiradi.