О‘zbyekiston Ryespublikasi Oliy va О‘rta maxsus ta’lim Vazirligi

Global muammolar — olamshumul iqtisodiy, ijtimoyi- siyosiy va aҳamiyatga ega bо‘lgan va о‘z yechimini topishida jaҳondagi barcha mamlakatlarning birgalikdagi ҳarakatlarini talab etuvchi цivilizaцiyamizning eng dolzarb masalalari.
Davlat buyurtmasi – davlat tomomnidan muayyan maҳsulot turini tayyorlash va uni istye’molchiga yetkazib byerish, ishlab chiqarish va ilmiy-tadqiqot xaraktyeridagi ma’lum ishni bajarish bо‘yicha korxona va xо‘jaliklarga byeriladigan topshiriq. U birinchi navbatdagi ijtimoiy eҳtiyojlarni kafolatlaydi.
Davlat byudjyeti – davlat daromadlari va xarajatlarining pul bilan ifodalanadigan yillik majmui.
Davlat qarzi – davlatning о‘z fuqarolari, banklar, korxona va tashkilotlar, shuningdyek, xorij mamlakatlaridan qarzi. О‘z manbaiga qarab, davlat qarzlariga, ichki va tashqi davlat qarziga bо‘linadi. Davlat о‘z ҳarajatlarini daromadi bilan qoplay olmay qarz oladi, qarz ҳisobidan о‘z byudjyetining kamomadini vaqtincha qoplaydi.
Davlat mulki – davlat vazifalari bajaraishga xizmat qiluvchi davlat korxona va muassasalarining mulki.
“Daues plani” – 1924 yilda qabul qilingan bо‘lib, CHikago banklari diryektori CH.Daues (Morgan banki bilan chambarchas bog‘liq) tomonidan ishlab chiqilgan ryejadir. Birinchi Jaҳon urushidan kyeyingi yillarda Gyermaniyaga g‘olib davlatlar (Angliya, Franцiya va boshqalar) tomonidan yuklangan ҳarbiy tovonni (ryeparaцion tо‘lov) yengillashtirish va shu yо‘l bilan Gyermaniya iqtisodiyotini tiklashdir. Ryejaga kо‘ra, G‘arbiy YEvropaning yetakchi davlatlari 200 mln. Dollarli (uning 110 mln. AQSHniki) xalqaro zayom byergan bо‘lib. Bu yordam birinchi galda mamlakatning og‘ir sanoatini rivojlantirishga qaratilgan edi.
"Dyemografik portlash" — jaҳonning kam rivojlangan va kambag‘al mamlakatlarida nazorat qilib bо‘lmaydigan darajada aҳoli sonini о‘sishi.
Dyevalьvaцiya — milliy valyuta kursini xorijiy valyutaga nisbatan pasaytirilishi (tyeskari jarayon — ryeval­ьvaцiya).
Dyemping – tovarlarni tashqi bozorda ichki bozorga nisbatan arzon baҳoda sotish. Tashqi bozorni egallash uchun mamlakatlar о‘z tovarini ba’zan ishlab chiqarish ҳarajatlaridan ҳam past (arzon) baҳolarda chyetga chiqarishi mumkin.
Dollar – dollar, birinchidan AQSH pul birligi, 100 цyentga tyeng. 1786 yilda kumush dollar, 1965 yilda esa oltin, kumush, mis-nikyelli dollar zarb qilingan. AQSH dollari xalqaro valyuta ҳisob-kitoblarida kyeng qо‘llanadi. Muomalada 100, 50, 20, 10, 5, 2,1 dollarli qog‘oz pullar; 1 va 0.5 dollarli va 5, 2, 2 цyentli mis tangalar ishlatiladi. Dollar, ikkinchidan Kanada, Avstraliya, YAngi Zyelandiya, Libyeriya, Efiopiya, Malayziya, Singapur, Byermud orollari, Britaniya Gondurasi kabi davlatlarda pul birligi ҳisoblanadi.