O`zbekston respublikasi

5-ish. Nerv markazlariga kislorod etishmovchiligining ta'siri.
Ishning borishi: a'zo va sistemalar kislorod etishmovchiligiga turlicha sez-gir. Kislorod etishmovchiligiga ayniksa bosh miya yarim sharlari hujayralari, So`ngra quyida joylashgan kismlari sezgir:
Spinal baqa preparati tayyorlanadi.
Baqani mahsus stolchaga orqasini qilib mahkamlanib, kukrak bo`shligi ochiladi. Aorta tomiri ostiga ip urnatiladi (boglanmay). Kesilgan joylarga ringer eritmasi shimdirilgan dokadan kilingan tampon kuyilib shtativga ilib qo`yiladi. Oradan 2 minut o`tkazilib uch marotaba 0,5% li sul'fat kislotasi bilan tyurk bo`yicha refleks vaqtini aniqlanadi. Aorta ostiga kuyilgan ip bilan aorta boylab qo`yiladi. Yana oradan 2 minut o`tkazib uch marotaba refleks vaqti aniqlanadi. Keyingi safar aortaga ligatura kuyilgandan So`ng refleks vaqtini aniqlash kamida 5 minutdan So`ng boshlanadi. Bu vaqt ichida vaqti-vaqti bilan baqa terisi suv bilan yuvib turiladi. Kislorod etishmovchiligini refleks vaqtiga ta'sirini takkoslash uchun uch marotaba aniqlangan refleks vaqtini urtacha ko`rsatkichi olinadi.
Tajriba yakunida talaba, tajriba sxemasini chizishi kerak.

Natija va rasm.

Xulosa.


3 – MASHG`ULOT
MAVZU: MNS DA TORMOZLANISH
Mustaqil tayyorlanish uchun savollar: Kuzgalish va tormozlanish tushunchalarini aniqlash. I.M.Sechenov tomonidan markaziy tormozlanishni kashf etilishi. Gol'ts bo`yicha tormozlanish. Sherrington - retsiprok tormozlanishi. Tormozlanish turlari. Postsinaptik va presinaptik tormozlanishlar mehanizmi. Tormozlanish ahamiyati. MNS ning koordinatsiyasi faoliyati. Koordinatsiya faktorlari.
AMALIY ISHLAR
1-ISh. Strihnin va efir (hloroform) ta'sirida reflektor aktlar koordinatsiyasini buzilishi.
Markaziy nerv sistemasining strihnin va efirga sezgirligi. Baqaning limfatik tuguniga 0,5ml. 1000 marta suyultirilgan strihnin eritmasidan yuboriladi. Baqani tarelkaga shisha kopkok ostiga joylashtirib, uning holati kuzatiladi.
Stirihnin bilan zaharlanish holati kuzatiladi. Ikkinchi baqani boshqa kopkok ostiga qo`yib yoniga efir bilan hullangan pahta bo`lagi qo`yiladi. Эfir ta'sir etgan baqaning reflektor kuzgaluvchanligi butunlay yuqoladi.

Natija va rasm.

Xulosa.

2-ISh. Sechenov bo`yicha tormozlanish.

Baqaning bosh miyasi ochilib, ko`ruv dumboklari topiladi. Baqa shtativga ilinadi va Tyurk bo`yicha refleks vaqti aniqlanadi. So`ng ko`ruv dumboklariga osh tuzi kristallari qo`yiladi va darhol refleks vaqtini aniqlashga kirishiladi, bir necha daqiqadan So`ng yana refleks vaqti aniqlanadi. Osh tuzi kuyilmasdan avvalgi va kuyilgandan keyingi refleks vaqti solishiriladi.

Natija va rasm.

Xulosa.
3-ish. Gol'ts bo`yicha tormozlanish.
Tajriba uchun erkak baqa olinadi. Bosh miyaning talamik qismi saqlanib kolinadi. So`ng tekshiruvchi ikki barmogi bilan baqani bel qismidan ikki tomonidan kisadi. Ushbu mehaniq ta'sirlash baqada kurillash refleksini chakiradi. Agar shu vaqt ichida oldingi oyokni pintset bilan kisilsa, kurillash refleksi tormozlanadi.
b) Spinal baqa tayyorlanadi. Tajribani 5-7 minutdan So`ng boshlamok lozim. Baqani bir oyogini sul'fat kislota eritmasiga solinadi, ikkinchisini esa bir vaqtni o`zida kisiladi. Buqilish refleksi tormozlanadi yoki vaqt juda chuzilib ketadi.

Natija va rasm.

Xulosa.