O'zbekiston tarixidan universal qo'llanma

chilarni tor-mor qilib, Oydo'stbiyning boshini olib, Xiva xoni huzuriga 
keltirganlar. Bu ishda faol ishtirok etganlar xon tomonidan taqdirlan- 
ganlar Xiva tarixchisi va shoiri Munis Oydo'stbiy oTimiga bag'ishlab 
marsiya yozgan. XIX asrning 50-yillarida Qo‘ng‘irotda ikki marta 
qo'zg'olon ko'tarildi. Qo'zg'olon bostirilsa-da, xalqning zulmga qarshi 
nafratikuchayib bordi.
15.3. QORAQALPOQ XALQI MADANIYATI
Turmush tarzi.
Qoraqalpoqlar uzoq yillar davomida ko'chmanchilik 
turmush tarzidan o'troqlikka o'tish jarayonini boshidan kechirdilar. Aho- 
lining asosiy qismi o'tov va paxsa uylardan iborat ovullarda yashardi.
v

---

188
Keyinchalik qo'rg'on (qal’a) va shiaharlar vujudga keladi. Qo'rg'onlar- 
ning to'rt tomoni devor yoki baland tepalar bilan orab olinardi.
Islom dini qoraqalpoqlarning rasmiy dini edi. Aholi orasida turli 
yo'nalishdagi tasavvuf tariqatlari keng tarqalgandi. Eshon, pir, avliyo, 
valiy nomlari bilan ataluvchi mutasawiflar insonni ruhiy va axloqiy ko- 
millikka da’vat etardilar. Ayrim tariqatchilar tomonidan turmush tash- 
vishlaridan voz kechishni, kambag'allikka qanoat qilishni, o‘z ixtiyorini 
pirga topshirishni targ'ib etish hollari ham kuzatilardi.
Shaharlar.
Qoraqalpoqlar Qo'ngMrot, Chimboy, Xo'jayli kabi yirik 
shaharlarni bunyod ëtganlar. Shulardan Qo'ng'irotva Chimboy qoraqal­
poqlarning ma’muriy markazlari bo'lgan. XVII asr oxiri - XVIII asr 
boshlarida barpo etilgan.
Xo'jayli shahri Oral va Xiva oralig'idagi savdo markazi bo'lib, boj- 
xona shu shaharda joylashgan. Shaharlar ogïr mehnat evaziga baland 
devorlar bilan o‘rab olingan, shahar ichkarisida ko'rkam binolar, saroylar