O'zbekiston tarixidan universal qo'llanma

Ayni paytda, xon yotog'i posbonboshisi, miroxur, sarbozlar 
boshlig'i, naqib, otaliq, dodxoh, mehtar, yuzboshi, o‘nboshi kabi 
mansablar ham joriy etilgan.
.Bundan tashqari, islom shariati qoidalarining amal qilishiga mas’ul 
bo'lgan katta nufuzga ega lavozimlar ham bo'lgan. Bular shayxulislom, 
qozikalon, qozi, qoziaskar, muftiy lavozimlari edi. Bu mansablarga 
faqat ulamolar vakillari tayinlangan. Xonlikda shig‘ovul, muhtasib, 
daftardor, sarkor, inoq kabi mansablar ham bo'lgan. Ma’muriy-hudu- 
diyjihatdan xonlik viloyatlarga (o‘n beshta), beklik va oqsoqolliklar- 
ga bo'lingan.
Oiimxon davrida o'tkazilgan harbiy islohotga ko'ra botirlar deb 
ataluvchi muntazam armiya ham tuzila boshlangan. Har bir botirga oyi- 
ga 50 tanga maosh belgilangan.

---

194
16.2. XVIil ASRNING 2-YARMI -
XIX ASR BOSHLARIDA TOSHKENT
Toshkent hokimliainina tashkil tooishi.
XVIII asming 2-yarmida 
Toshkent Shayxontohur, Beshyog'och, Ko‘kcha va Sebzor dahalari- 
ga bo'lingan. Ularning harbirini mustaqil hokim boshqargan. Bu davr 
Toshkent tarixida to‘rt hokimlik deb nom olgan. Shahar hokimlarining 
o'zaro urushlaridan tinkasi qurigan va bu kurashda Yunusxojaning qo‘li 
baland kelayotganini ko'rgart xalq boshqahokimlami mansabidan chet- 
latib, butun shaharga Yunisxojani hokim qilib ko'tardilar. Yunusxojaga 
«hazrati eshon» unvoni beriigan, xon deb ham yuritilgan. Yunusxoja 
huzurida xon kengashi tuzildi, kengashga 4 daha mingboshilari kiri- 
tilgan. Kengashda Yunusxoja hokim etib tayinlandi.
To'rt hokimlik tugatilib, 1784-yill yagona siyosiy hokimlyatning vu- 
judga kelishi natijasida mustaqil Toshkent hokimligi tashkil topdi. An-