O'zbekiston tarixidan universal qo'llanma

o'rinda turganligidan guvohlik beradi. XVIII asr oxirlarida Amudaryo 
quyi tarmoqlarida Qalliko‘1, Kegayli, XIX asr o‘rtalarida Chimboy, 
Qo‘ng‘irot dehqonchilik vohalari vujudga keldi. Dehqonchilikda 
omoch, mola, ketmon, belkurak, o'roq kabi mehnat qurollaridan foy- 
dalanilgan.
Hunarmandchilik va savdo.
Qoraqalpoqlar hayotida temirchilik, du- 
radgorlik, kigiz bosuvchilik, to'quvchilik, bo'yoqchilik, kulolchilik, zargar- 
lik kabi hunarmandchilik tarmoqlari rivojlanib boradi.
Savdo-sotiq ishlari ham rivojlanib bordi. Shaharlarda do'konlar, kar- 
vonsaroylar qurildi. Dehqon va chorvadorlar shaharlarda g'alla, chor- 
va mollari, baliq sotardi. Xo'jayli, Qo'ng'irot, Mang‘it, Chimboy sha- 
harlari yirik savdo markazlariga aylanadi. Bozorlarda qoraqalpoq savdo 
ahli Sharq va G'arb mamlakatlari savdogarlari bilan muloqotda bo'lar- 
dilar. Sharqdan G'arbga boruvchi savdogarlar uchun qoraqalpoqlar 
tayyorlagan tuzlangan baliq mahsulotlari xaridorgir edi.
Solia va maiburivatlar.
Dehqonlardan 
sa lg 'u t 
(yer) solig'i, chor- 
vadorlardan 
zakot 
solig'i, aholidan ruhoniylar uchun 
u su r 
solig'i olinar- 
di. Soliq miqdorinixon amaldorlari belgilardi. Yer solig'i butun qabila yoki 
urug'ga bir yola solinardi. Oqibatda soliqning ko‘p qismi kambag'allar 
bo'yniga tushardi. Bunday tartibdan boy tabaqalar foydalanardi. Biy va 
amaldorlar ham 
go'yo o'z 
xarajatlarini qoplash 
uchun 
xalqdan qo'shim-

---

187
cha soliqlar undirardilar. Harbiy xavf yuz berganda xalqdan «qozon» 
(xo'jalik) solig'i undirilardi, yigitlar majburiy harbiy xizmatga chaqirilardi.