O'zbekiston tarixidan universal qo'llanma

10.2. DASHTI QIPCHOQDAGI SIYOSIY AHVOL.
MUHAMMAD SHAYBONIYXON
D ashti Qipchoa h a a id a .
XI asrdan 
boshlab arab va fors manbalarida 
«D ashti Q ipchoq»
deb ataluvchi geografik hudud tilga olinadi. 
Bu ata- 
ma Sirdaryoning y u q o ri oqim i va Tyanshanning g'arbiy yonbag'irlaridan 
Dnepr daryosining q u y i oqim iga q a d a rch o ‘zilgan hududga nisbatan ish- 
latilgan. U ral ( Yoyiq) daryosi D ashti Q ipchoqni sharqiy va g 'a rb iy qism - 
larga ajratib turgan.
Bu hududlar rus manbalarida 
«Poloveslar yeri»
nomi bilan yuritilgan. Chunki ruslar Dashti Qipchoq aholisini 
poloveslar
deb atashgan. Vizantiya manbalarida esa ular 
kumanlar, 
sharq man­
balarida esa 
qipchoqlar 
nomlari bilan qayd etilgan.
Sharqiy D ashti Q ip ch o a d a a i sivosiv vazivat.
XV asrda 
Jo'jining o‘g‘li 
Shaybon naslidan bo'lgan 
Abulxayrxon (1412 - 1468) 
Sharqiy Dashti 
Qipchoqni egallab, alohida davlatga asos soladi. Tarixiy manbalarda bu 
davlat 
« 0 ‘zbek ulusi» 
(0‘zbeklar mamlakati) deb ham ataladi. 
1431 -
yili Xorazmni 
ham bosib oldi.
1446-yili 
Abulxayrxon Sirdaryoning o'rta oqimida joylashgan sha- 
harlar- 
Sig'noq, O qqo‘rg‘on, Arquq, 0 ‘zgan 
va 
Suzoqni 
bosib oladi. 
0 ‘z davlatining poytaxtini 
Turadan Sig'noqqa 
ko'chirdi. Samarqand 
taxti uchun kurash kuchaygan paytda Abulxayrxon vaziyatdan foydala- 
nishga harakat qiladi. U 
1451-yili 
o'zidan madad so'ragan temuriyzoda 
Abu Said sultonga Samarqand taxtini egallashda yordam berish ba- 
honasida yurish boshladi. Abulxayrxon katta o'ljalar bilan o‘z yurtiga 
qaytadi. Minnatdorchilik tariqasida Abu Said sulton Ulug'bekning qizi