Otabek isroilovich jumanazarov

I

OTABEK ISROILOVICH JUMANAZAROV  [phone]

O`tgan kun haqidagi: ,,Men uni qanday o`tkazdim, nimalar qildim-u,

nimalarga ulgurolmadim?’’-degan savollarga javob topilmaguncha
ko`zlaring uyquga ketmasin.
[Pifagor]

NATURAL SONLAR

• 
  Sanashda ishlatiladigan sonlar natural sonlar deb ataladi.
  
• 
  Raqamlar 10 ta va ular 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 0 lardir.
  
• 
  Natural sonlar qatorida 1 eng kichik natural sondir.
  
• 
  Natural sonlar qatori cheksizdir.
  
• 
  0 natural son emas.
  

Sinflar nomi

milliardlar

millionlar

minglar

birlar

Sinf xonalari nomi

yuz

o’n

bir

yuz

o’n

bir

yuz

o’nlar

bir

yuz

o’n

bir

Son

3

2

9

4

0

5

3

7

8

6

1

3

• 
  329 milliard 405 million 378 ming 613.
  
• 
  Ikki natural sondan qaysi biri sonlar nurida chapda joylashgan bo‘lsa, o‘sha son kichik bo‘ladi. Aksincha, qaysi biri o‘ngda joylashgan bo‘lsa, o‘sha son katta bo‘ladi.
  
• 
  Turli xonali sonlarni o‘zaro taqqoslaganda qaysi birining xonalari ko‘p bo‘lsa, o‘shanisi katta bo‘ladi.
  
• 
  Faqat o`ziga va 1 ga bo`linuvchi sonlar tub sonlar deyiladi. Tub sonlar qatori: 2,3,5,7,11,13,17…
  
• 
  Har qanday natural sonni uning xona qoʻshiluvchilari yigʻindisi koʻrinishida tasvirlash mumkin. 3124=3·1000+1·100+2·10+4.
  
• 
  a) qo‘shishning o‘rin almashtirish qonuni: a + b = b + a,
  

b) qo‘shishning guruhlash qonuni: a + (b + c) = (a + b) + c,
d) qo‘shishda nolning xossasi: a + 0 = 0 + a = a

• 
  a) sondan yig‘indini ayirish xossasi: a – (b + c) = a – b – c,
  

b) yig‘indidan sonni ayirish xossasi: (a + b) – c = a + (b – c), (a + b) – c = (a – c) + b,
d) ayirishda nolning xossasi: a – 0 = a; a – a = 0.

• 
  a) a sonini b soniga ko‘paytirish deganda, har biri a soniga teng bo‘lgan b ta qo‘shiluvchilar yig‘indisini topish tushuniladi. a · b = a + a + a + ... + a bu yerda b dona a qo`shilgan.
  

b) Ko‘paytuvchilar o‘rnini almashtirgan bilan ko‘paytma o‘zgarmaydi. a · b = b · a,
c) guruhlash hossasi a · (b · c) = (a · b) · c,
d) 1 · m = m · 1 = m, 0 · m = m · 0 = 0.

• 
  a) Har qanday sonni nolga bo‘lish mumkin emas!
  

b) Har qanday sonni 1 ga bo‘lganda yana o‘sha sonning o‘zi hosil bo‘ladi. a : 1 = a,
c) Nolni har qanday natural songa bo‘lganda yana nol hosil bo‘ladi.

• 
  Amal bajarayotganda oldin qavs, keyin ko`paytirish yoki bo`lish, keyin esa qo`shish yoki ayirish bajariladi. Ko`paytirish va bo`lish hamda qo`shish va ayirish teng kuchli amallardir: ular misoldagi tartibi bo`yicha bajariladi.