O'zbekiston tarixidan universal qo'llanma

1441 - 1442-yillarda 
Shohrux Hindistonga 
Vijayanagar 
saroyiga tarixchi 
Abdurazzoq Samarqandiy 
bosh- 
chiligida elchilar yuboradi. U 
Kermon, Xurmuzd 
va 
Fors qo‘ltig‘i 
orqali 
Hindistonga qilgan sayohatini yozib qoldiradi.
P ul m uom alasi.
Ulug'bek 
1428-yili 
muomaladagi 
fulusiy pullar 
is- 
lohotini amalga oshirdi. Yengil vaznda zarb etilgan va muomalada yurgan 
chaqa pullarni man etdi. Eski chaqalarni yangisiga almashtirib, ichki 
savdoning fulusiy pullarga bo'lgan talabini qondirish uchun bir vaqtning 
o'zida 
Buxoro, Samarqand, Qarshi, Termiz, Toshkent, Shohruxiya 
va 
Andijon 
shaharlarida zarbxonalartashkil etib, birxil vazndagi salmoqdor 
fuluslar zarb ettirdi va muomalaga chiqardi. Faqat Buxoro zarbxonasi 
saqlab qolindi, boshqa shahardagi zarbxonalar yopildi. Xalq o'rtasida 
«fulusi adliya», 
ya’ni 
«adolatli chaqa» 
nomi bilan shuhrat topgan 
Ulug'bekning bu yangi fuluslari Movarounnahrning barcha shahar va 
qishloqlarida keng muomalaga kirib, davlatning ichki savdosini naqdina 
(naqd pul) bilan to'la ta’minladi. Shu bilan birga, Ulug'bek tashqi savdodan 
davlat xazinasiga tushadigan daromadni ko'paytirish maqsadida 
tamg'a
solig'ini 
birmuncha oshirdi.
9.6. ILM-FAN TARAQQIYOTI
llm -fanm arkazlari.
XV asrda Samarqand va Hirotda olimlar-u fuzalolar, 
shoirlar-u bastakorlarning kattagina guruhi to'plangandi. Ilm-fan va san’at 
taraqqiyotida shoh va olim 
Mirzo Ulug'bekning 
roli va hissasi beqiyos. 
U mamlakat ravnaqi, ayniqsa, uning ma’naviy kamolotida ilm-fan va 
san’atning naqadar muhimligini yaxshi tushunardi. Ulug'bek mamlakatni 
boshqarish bilan bir qatorda ilmiy ishlar bilan shug'ullanadi, olimlarning 
munozaralarida faol qatnashadi. O'tmishdoshlari: Ahmad Farg'oniy, Abu 
Nasr Forobiy, Muhammad Xorazmiy, Abu Rayhon Beruniy va Ibn Sino

---

110
asarlarini batafsil o'rganadi. Bu buyuk mutafakkirlarning asarlari orqali 
u qadimgi yunon olimlari - Aflotun, Arastu, Gipparx, Ptolemeyning
mumtoz asarlari bilan ham tanishadi. Ulug'bek farmoni