O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi toshkent Moliya instituti

Tezkor sug‘urta shartnomalari 
1. 
Tezkor sug‘urta doimiy mukofoti bilan.
Bu eng arzon va eng oddiy hayot 
sug‗urta shakli hisoblanadi. SHartnoma amal qilish muddatida davriy, doimiy va 
kam sug‗urta mukofoti to‗lanadi va sug‗urta hodisasi, ya‘ni o‗lim holati yuzaga 
kelganda sug‗urta kompaniyasi kafolatlangan sug‗urta summasini to‗lab beradi.
 
2. 
O‘zgartiriladigan tezkor sug‘urta.
Umrbod yoki aralash sug‗urta 
shartnomasida sug‗urta shartnomasi amal qilish muddati davomida shartnoma 
opsoni konvertatsiyasi mavjud bo‗ladi. Yangi sug‗urta mukofoti umrbod yoki 
aralash sug‗urta tariflariga muvofiq hisoblanadi. Bu sug‗urta turi bo‗yicha 
yangidan tibbiy ko‗rikdan o‗tish talab qilinmaydi. Shartnoma summasini avvalgi 
sug‗urta summasiga to‗liq yoki qisman konvertatsiya qilish mumkin. Oxirgi 
vaziyatda bitta tezkor sug‗urta shartnomasi o‗rnini ikkita sug‗urta shartnomasi 
oladi: qisqartirilgan sug‗urta summasi bilan bitta shartnoma va avvalgi sug‗urta 
summasining bir qismiga tuzilgan yangi aralash yoki umrbod sug‗urta shartnomasi. 
Tezkor sug‗urta bo‗yicha qisqartirilgan summa yangi polisda ko‗rsatilgan 
summaga teng bo‗ladi. 
 
3. 
Kamayib boruvchi sug‘urta summasidagi tezkor sug‘urta. 
Yillik sug‗urta 
summasi shartnoma muddati tugagunga qadar kamayib nolgacha tugab boradi. 
Sug‗urta mukofotlari doimiy bo‗lib qolaveradi, lyokin ularni to‗lash mudati 
sug‗urtalovchining vijdonsizligini oldini olish uchun shartnoma muddatidan 
qisqaroq bo‗ladi, bo‗lmasa sug‗urtalovchi shartnoma amal qilish muddati oxiriga 
kelib sug‗urta mukofotlarini to‗lamay qo‗yilishi mumkin. Odatda bunday 
ko‗rinishdagi shartnomalar kredit munosabatlarini, asosan ipoteka kreditlarini yoki 

---

83 
turar joy qurilishi uchun olingan kreditlar olishni amalga oshirish bilan birga 
tuziladi. Bunday turdagi sug‗urta shartnomalaridan asosan kredit tashkilotlari 
foyda ko‗radi. Bunday shartnomalardan ipoteka kreditlari tizimini rivojlantirishda 
keng foydalaniladi. 
4. 
O‘sib boruvchi sug‘urta summali tezkor sug‘urta. 
Bu polis inflyasiya 
jarayoniga qarshi kafolatni o‗zida aks ettiradi. Mukofotlar sug‗urta 
qoplamalarining o‗sishi bilan birga oshib boradi. Bunday sug‗urta shartnomalari 
bo‗yicha sug‗urta summalari polisning chakana narxi indeksining oshishi bilan 
proporsional ravishda oshib boradi.
5. 
Oilaviy daromad sug‘urtasi. 
Bu polislar tezkor hayot sug‗urtasiga muhim 
qo‗shimcha hisoblanadi. Ularning eng asosiy farqi shundaki, sug‗urta hodisasi 
yuzaga kelganda boquvchining daromadining o‗rnini bosadigan summa, renta 
to‗lab beriladi.