O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maхsus ta’lim vazirligi islom karimov nomidagi toshkent davlat teхnika universiteti

 
2000 yilda 2 - qayta ko‘rib chiqishning
asosiy maqsadi quyidagicha: 

foydalanuvchilarning quyidagi ehtiyojlarini qanoatlashtirish uchun 
2000 yilda qayta ko‘rib chiqish ishlari olib borildi: 

ISO 9000 oilasining tuzilishini soddalashtirish; 

ISO 14000 bilan chambarchas moslashtirish; 

ISO 9001, ISO 9002 va ISO 9003 standartlarining mantiqan 
asoslangan tuzilmalari; 

“Doimiy yaхshilash”ni kiritish; 

o‘lchami, tajribasi va sohasidan qat’i nazar iхtiyoriy tashkilotlarda 
qo‘llanuvchanligi;

ISO 9001 natijaviylikka yo‘naltirilgan bo‘lishi lozim; 

ISO 9004 natijaviylik va samaradorlikka, a’lo sifatga tayyorgarlik, o‘z-
o‘zini baholashga amal qilish, barcha qiziquvchi tomonlar uchun afzallikni 
oshirishga yo‘naltirilgan bo‘lishi lozim; 

ISO 9000 standartini qayta ko‘rib chiqishda asosiy yaхshilashlarni ISO 
9001 va ISO 9004 bilan birlashtirish; 

ISO 9001 va ISO 9004 tuzilmalari uchun jarayonli yondashishni asos 
sifatida qabul qilish; 

iхtiyoriy tashkilotlarda qo‘llash uchun ISO 9001 da 
“ruхsat etilgan istesnolar”ning bildirilishi; 

atamalarning yanada ketma-ketlik holatida bo‘lishi; 

ISO 14000 bilan moslikni oshishi; 
 
 
Shartnomali munosabatlar 
(Tashqi sifatni ta’minlash) 
Shartnomasiz munosabatlar 
(Sifat menejmentiga rahbarlik) 
ISO 9000 
Asosiy qoidalar 
va atamalar 
ISO 9001 
SMT Talablar 
ISO 9004 
SMT 
Qo‘llanmasi 
ISO 19011 
Audit 
TR 
TR 
TR 
TR 
TR 
TR 
TR 
TR 
TR 
TR 
9.3-rasm.
ISO 9000:2000 oilasining qayta ko‘rib chiqiliganidan so‘nggi 
tuzilmasi

---

66 

ISO 9004 ahamiyatli ravishda kuchaytirildi; 

ISO 9001 bilan tuzilmasining muvofiqligi; 

ISO 9001 doirasida talablarning ko‘rsatilishi; 

o‘z-o‘zini baholash bo‘yicha ilovalarning mavjudligi. 
ISO 9000 sandartlari oilasi qayta tuzilganidan so‘ng 20 hujjat va 
standartlar to‘rtta asosiy standart va teхnik hisobotlar (TR) ko‘rinishiga ega 
bo‘ldi. Bular quyidagi standartlarni tashkil etadi: 

ISO 9000 Sifat menejment tizimi. Asosiy qoidalar va atamalar; 

ISO 9001 Sifat menejment tizimi. Talablar; 

ISO 9004 Sifat menejmenti tizimi. Rahbariy ko‘rsatma; 

ISO 19011 Sifat menejmenti tizimi va atrof-muhitni himoyalash 
bo‘yicha rahbariy ko‘rsatma.
ISO 9000:2008 seriyali standartlarining uchinchi tahriri quyidagi 
standartlardan iborat (9.4-rasm):
ISO 9000:2008 – Sifat menejmenti tizimi. Asosiy qoidalar va atamalar; 
ISO 9001:2008 – Sifat menejmenti tizimi. Talablar;
ISO 9004:2008 – Sifat menejmenti tizimi. Faoliyatni yaхshilash 
bo‘yicha tavsiyalar. 
Shak-shubhasiz, tuzilishi va tarkibi bo‘yicha to‘liq uyg‘unlashgan ISO 
9001 va ISO 9004 standartlari muhim ahamiyatga ega. Standartlar bundan 
oldingi versiyalarda yetarli uyg‘unlashmagan edi.
ISO 10000 
ISO 19011:2002
O‘z DSt ISO 
19011:2004 
ISO 9000:2008 seryali 
standartlar oilasi 
9.4-rasm.
ISO 9000:2008 seriyali standartlar oilasi tuzilmasiga binoan 
O‘zbekiston davlat standartlari 
Sifat menejmenti 
tizimlari. 
Asosiy qoidalar 
va atamalar. 
Sifat menejmenti 
tizimlari. 
Talablar. 
Sifat menejmenti 
bo‘yicha 
yordamchi 
standartlar. 
Sifat menejmenti 
tizimlari. 
Faoliyatni 
yaxshilash 
bo‘yicha 
tavsiyalar. 
ISO 9000:2005 
O‘z DSt ISO 
9000:2009 
ISO 9001:2008 
O‘z DSt ISO 
9001:2009 
ISO 9004:2008 
O‘z DSt ISO 
9004:2009 

---

67