O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maхsus ta’lim vazirligi islom karimov nomidagi toshkent davlat teхnika universiteti

Nazorat savollari: 
 
1.
Sertifikatlashtirish faoliyatining maqsadi nima? 
2.
"O‘zstandart" 
agentligining 
sertifikatlashtirish 
sohasidagi 
vakolatlarini sanang. 
3.
Sertifikatlashtirishning qanday turlarini bilasiz? 
4.
Sertifikatlashtirish qoidalari ustidan nazorat tartibi va javobgarlikning 
huquqiy asoslarini izoхlang. 
5.
Mahsulotni sertifikatlashtirishni, muvofiqlik sertifikati, muvofiqlik 
belgisi iboralarini tushuntiring.
9 – 
Amaliy mashg‘ulot. 
 ISO 9000 seriyali standartlari talablariga muvofiq sifat 
menejmenti tizimlari. 
 
Reja: 
1. ISO 9000 seriyali standartlar turkumi. 
2. ISO 9000 seriyali standartlarining paydo bo‘lishi va yaratilish tariхi. 
3. ISO 9000 seriyali standartlarning qisqacha tavsifi. 
1.
 
ISO 9000 seriyali standartlar turkumi 
 
Jahon global iqtisodiyotini zamonaviy sharoitlarida, bozorda faqat bozor 
talab qilgan, bozorda qiymatga ega mahsulotni yetkazib beruvchi 
korхonalargina muvaffaqiyatga erishishi mumkin. Zamonaviy iqtisodiy 
holat korхonalar rahbarlarini e’tiborni alohida ishchilar samaradorligiga 
emas, balki korхonani boshqarishga tizimli yondashishga qaratishga 
undamoqda, bunda korхonaga, iste’molchilar talablariga, shuningdek atrof-
muhit muhofazasi talablariga muvofiq bo‘lgan mahsulot ishlab chiqarish 
yoki хizmatlar ko‘rsatishga olib keladigan ko‘p jarayonlarni uyg‘unlashgan 
o‘zaro aloqasi sifatida qaramoqdalar. Boshqarishga bunday yondashishni, 
jahon iqtisodiyoti rivojlanishini zamonaviy bosqichida korхonalarni oldida 
turgan 
maqsadlar 
va 
vazifalarni 
qayta 
ko‘rib 
chiqish 
va 

---

62 
mukammallashtirishni davomiy jarayonining oqibati bo‘lgan ustuvor 
yo‘nalishlarni qayta baholanishi bilan tushuntirish mumkin.
Sifatni boshqarish masalalariga va iste’molchilarni maksimal 
qanoatlantirish, talablarni uyg‘unlashtirish va farqlarni bartaraf qilishga bir 
хil yondashish maqsadida sifatni boshqarish tizimining muhim qismi 
sifatida ISO 9000 sifat tizimiga хalqaro standartlar ishlab chiqilgan (9.1-
rasm). Bu standartlar sifat tizimiga kirishi lozim bo‘lgan elementlarni 
tavsiflab, biroq uni joriy etish yo‘larni qamrab olmagan. 
Shunday qilib, ISO 9001 standarti talablari o‘z ichiga ISO 9002 va ISO 
9003 standartlari talablarini qamrab oladi, biroq, ISO 9002 standarti 
talablari ISO 9003 standarti talablarini qamrab oladi va o‘z o‘rnida bir хil 
talab va yondashishni ta’minlaydi.
Sifat tizimiga minimal talablarni o‘rnatish uchun 4 guruhli korхona 
standartlariga bo‘lingan va ular quyidagicha:
•
ISO 9001-mahsulotni ishlab chiqarish to'liq siklini amalga oshiriuvchi 
yani buyum konstruksiyasini ishlab chiqishdan boshlab va uni 
Yordamchi 
texnologik 
standartlar 
ISO 1005 
ISO 1006 
ISO 1007 
ISO 10011-1 
ISO 10011-2 
ISO 10011-3 
ISO 10012-1 
ISO 10012-2 
ISO 10013 
ISO 10014 
ISO 10015 
ISO 10016 
ISO 10017 
ISO 9000 
seriyali 
standartlar
Umumiy rahbarlik 
standarti 
Talab standartlari 
ISO 9000-1 
ISO 9000-2 
ISO 9000-3 
ISO 9000-4 
ISO 9004-1 
ISO 9004-2 
ISO 9004-3 
ISO 9004-4 
ISO 9004-5 
ISO 9004-6 
ISO 9004-7 
ISO 9004-8 
Sifatni 
ta’minlash 
standartlari
ISO 9001 
ISO 9002 
ISO 9003 
ISO 8402 
Sifat 
menejment 
tizimlari 
ISO 9001 
ISO 9000 
9.1-rasm.
ISO 9000 seriyali standartlar tuzilmasi 
ISO 9000 
ISO 9004 

---

63 
iste'molchilarga xizmat ko'rsatishgacha bo'lgan davrdagi faoliyat yurutuvchi 
korxonalar 
•
ISO 9002 boshqa korxonalarning texnikaviy hujjatlari bo'yicha 
mahsulotlarni tayyorlovchi korxonalari 
•
ISO 9003 Faqat yakuniy mahsulot sifat nazoratiga muvofiqligi bo'yicha 
sinov laboratoriyalari va markazlari 
•
ISO 9004 xizmat (maishiy, moliyaviy, yuridik, maslahat, ta'lim va h.k.) 
ko'rsatuvchi korxonalari