Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ўзбекистон журналистика ва оммавий коммуникациялар университети

Ижод қилишни ўрганмоқчи бўлганлар аввалги тушунчалардан озод 
бўлишлари керак. 
Ижод қилиш, яратиш, янгилик ихтиро қилиш, ўзининг 
олам ҳақидаги тасавурини, мулоҳазаларини ифода этиш, масала ёки 
муаммонинг ечимини излаш каби йўлни босиб ўтишни назарда тутади. 
Ижодкор инсон ҳеч қачон тушкунликка тушмайди, имконият ва илож 
қидиради. Аввалги тушунчалардан воз кечиб, вазиятдан ўзига қулай бўлган 
ечимни топишга интилади. Таниқли психолог Дэйл Карнеги
59
нинг лимонга 
дуч келганда, ундан лимонад қилиши борасидаги мулоҳазасини таҳлил қилиб 
кўрайлик. Лимон ширин бўлмаган, бир оз нордон таъмли мевадир.
“Лимон”,
деганда нордон, юзни бужмайтирадиган цитрус кўз ўнгимизда гавдаланди Бу 
меванинг кислотаси маиший буюмларга ишлов беришда ҳам, пазандаликда 
ҳам ишлатилади. Яъни, лимонга дуч келишни психолог ёқимсиз бир вазиятга 
тушишга ўхшатади. Нордон таъмли меванинг сувини сиқиб, ундан мазали, 
чанқоқбосди лимонад шарбатини тайёрлашни - ҳар қандай ёқимсиз вазиятга
бошқа тарафдан ёндашиб, ундан қулай бўлган шароитни яратишга ўхшатиш 
мумкин. Дэйл Карнеги муаммоли ҳолатларда тушкунликка тушмай, вазиятга 
бошқача назар билан боқиб кўришга, ўзгача ва ижодий ёндашиб, нохуш 
вазиятни ўзимиз фойдамиз учун ишлатишга ундайди. Бунинг учун аввалги 
тушунчалардан воз кечиш, вазият ва ҳолатга янгича назар билан қараш керак.
Тарихга назар солсак, ўн тўққизинчи асрнинг бошларида, 1827 
йилларда Россияда вабо тарқалади. Бундай пайтда таниқли рус шоири 
Александр Пушкин
60
карантинда қишлоқлардан бирида уй қамоғига ўхшаш 
шароитда қолиб кетади. Ҳамма жон талвасасида, ўлим ҳақида ваҳимага 
тушаётган паллада Пушкин....ижод қилади. Бир неча нодир асарлар қаторида 
жаҳон адабиёти дурдоналаридан бирига айланган “Евгений Онегин” асари ҳам 
айнан шу паллада яратилган. Яъни, шоир ташқи дунёдан узилган
карантин 
59
https://ru.wikipedia 
60
https://ru.wikipedia. 

---

54 
вазиятидан
- сокин ижод қилиш ҳаёлотга чўмиш
имконияти
сифатида 
фойдаланади.