“Metrologiya, standartlashtirish va sertifikatlash asoslari”

Nazorat savollar: 
1. Etalon nima? 
2. Etalonlarni qonuniy tasniflanishi? 
3. O‘zbekistonning milliy boshlang‘ich etalonlarini qisqacha sharhi? 
 
 
 Milliy metrologiya institutining vazifalari, laboratoriya va bo‘limlari faoliyatini o‘rganish. 
Ishning maqsadi: Talabalarga metrologiya instituti faoliyatlarini samarali o‘rgatish. 
Nazariy ma‘lumotlar.
O‘tgan asrning 30-yillarida Turkiston Respublikasi ichki savdoni 
tartibga solish Qo‘mitasi qoshida o‘lchovlar va tarozilar byurosi, 1924 yilda Standartlar va o‘lchov 

---

173 
vositalari ustidan davlat nazorati laboratoriyasi tashkil etilgan edi. Shu yilniig o‘zida O‘rta Osiyo 
o‘lchov va tarozilari Palatasi tashkil qilindi va u aynan O‘rta Osiyo respublikalarida metrologik 
xizmatlar asoschisi bo‘ldi. 
Hozirgi kunda ―O‘zstandart‖ agentligi boshchilik qilayotgan O‘zbekiston Respublikasi Davlat 
metrologik xizmati ko‘p tarmoqli, texnik jihatdan to‘la jihozlangan, zamonaviy me‘yoriy va 
metodik xujjatlar bilan ta‘minlangan Respublika sinov va sertifikatlashnirish markazi, O‘zbekiston 
milliy metrologiya instituti, Standartlashtirish, metrologiya va sertifikatlashtirish ilmiy-tadqiqot 
instituti, 16 ta xududiy markazlar va 148 ta yuridik shaxslar metrologik xizmatlaridan iborat 
bo‘lgan katta tizimdir. O‘zbekiston milliy metrologiya institutining asosiy vazifasi respublikamizda 
o‘lchashlar birligini ta‘minlash orqali noto‘g‘ri o‘lchashlarning salbiy natijalaridan iste‘molchilar 
xuquqlari, fuqarolar sog‘lig‘i va xavfsizligi, atrof muhit hamda davlat manfaatlarini muhofaza qilish 
va davlatimiz eksport salohiyatini oshirishga ko‘maklashishdan iboratdir. 
Mamlakatimiz iqtisodiyotini yanada rivojlantirishning bugungi dolzarb masalalaridan biri bu – 
davlatimiz ekport salohiyatini oshirish. Bu masalani hal qilishda metrologiyaning o‘rni o‘ziga 
xosligi bilan ajralib turadi. Xalqaro savdoga ko‘maklashish uchun mamlakatda o‘tkazilgan 
o‘lchashlar natijalarini boshqa davlatlar tomonidan tan olinishini ta‘minlash bu masalaning asosiy 
negizi sanaladi. Respublikamizda berilgan sertifikatlar boshqa davlatlar tomonidan tan olinishi 
eksport qiluvchilarga qulayliklar yaratib, eksport mahsulotlarini tan narxi arzonlashtirilishiga olib 
keladi. 
O‘zstandart» 
agentligining 
Respublika Metrologiya xizmatlari ko‘rsatish markazi 
O‘zbekiston 
Respublikasi 
Vazirlar 
Mahkamasining 
2002 
yil 
3 
oktabrdagi 
342-sonli 
«Standartlashtirish, 
metrologiya 
vasertifikatlashtirish 
tizimini 
takomillashtirish 
chora-tadbirlari 
to‘g‘risida»gi qaroriga muvofiq tashkil qilingan. 
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2003 yil 9 dekabrdagi PF-3358-sonli «Respublika 
davlat boshqaruv organlari tizimini takomillashtirish to‘g‘risida»gi Farmoni hamda O‘zbekiston 
Respublikasi 
Vazirlar 
Mahkamasining 
2004 
yil 
5 
avgustdagi 
373-sonli 
«O‘zbekiston 
standartlashtirish, metrologiya va sertifikatlashtirish agentligining tuzilishini va faoliyatini tashkil» 
Respublika Metrologiya xizmatlari ko‘rsatish markazi Metrologiya xizmatlari ko‘rsatish markaziga 
o‘zgartirilgan. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017 yil 28 apreldagi «O‘zbekiston 
standartlashtirish, metrologiya va sertifikatlashtirish agentligi faoliyatini takomillashtirish chora-
tadbirlari to‘g‘risida» PQ-2935-sonli qaroriga muvofiq mavjud «Milliy etalonlar markazi» davlat 
muassasasi, «Metrologiya xizmatlari ko‘rsatish markazi» davlat korxonasi va «Standartlashtirish, 
metrologiya 
va 
sertifikatlashtirish 
ilmiy-tadqiqot 
instituti» davlat muassasasining metrologik 
bo‘linmalari negizida «O‘zbekiston milliy metrologiya instituti» davlat korxonasini («O‘zMMI» 
DK) tashkil etildi.