Mavzu 14: ilmiy kadrlarni idroki va zehni reja

Qoniqmaslik - ilmiy iste`dodning ko`p qirrali simptoni bo`lib, u eng avval shaxsiy ilmiy mehnat natijalari va jarayonga nisbatan paydo bo`ladi, o`z xatolariga, to`plagan bilimlariga, obro`siga nisbatan qoniqmaslik paydo bo`ladi. O`ziga tanqid ko`zi bilan qarash, aql bilan ish tutishning eng yuqori shaklidir. Iste`dodli inson maqullashdan ko`ra ko`proq ikkilanishga moyildir.
Qoniqmaslikni tanqidbozlik bilan chalkashtirish mumkin emas. Odatda uquvsiz kishilar eng talabchan tanqidchilar bo`ladi, uni qanday qilishini bilmay turib, boshqalardan mumkin bo`lmagan narsalarni talab qiladilar. Qoniqmaslik bilishni qotib qolishdan saqlash uchun samarali vositadir.


Optimizm - muvaffaqiyatga, ishonchga intuitiv yoki bilib turib asoslanadigan maxfiy qobiliyatlarni tashqaridan yuzaga chiqarishdir.
Optimizm ko`p hollarda inson ishonchini tasdiqlovchi tajribalar natijasi bo`lib xizmat qiladi. Ilmiy optimizm ko`pincha tavakkalga bo`lgan qobiliyat asosida yuzaga chiqadi. Fan qancha ko`p rivojlansa, u shuncha ko`p tavakkalni talab etadi. Bilimlar juda katta tezlikda o`sib borayapti, ularni egallash shunga qiyin kechayapti. Muvaffaqiyatga ishonch uchun asos shuncha kam qolayapti. Bu holda tavakkal olimga muammoni echimini topish uchun ishonchning ko`rsatchiki sifatida namoyon bo`ladi.


Optimizmni o`ziga ishonch bilan aralashtirish mumkin emas, chunki u qobiliyatga emas, balki tasodifiy yutuqlarga suyanadi.


Zehn idrokning yana hazilkashlik, hozirjavoblik, vazifalarini yechishdagi soddadillik, yozma va og’zaki nutqning xususiyatlari kabi belgilari ham bor.


3. Zehn - idrokni tashkil etish tamoyillari.


Jamoaviy zehn - idrokni tashkil etish tamoyillari. Fanlarni differentsiyalashuvi olimlarni borgan sari torayib borayotgan bilimlar sohasiga ixtisoslashishiga olib kelayapti.
Shu sababdan, olimlar yagona jamoaviy zehn - idrokka birlashganlar. Ushbu zehn -idrok samarali bo`lishi uchun, u kishilarning mexanik birlashuvini emas, balki hal qiladigan muammolarning maxsus turi bo`yicha ongli ravishda tashkil etilgan jamoani hosil qilishi kerak.

Bunda olimlarning sifatini hisobga olish muhimdir. Buning uchun quyidagilarga rioya qilish kerak:

- mutaxassislarni turli sohadan olish;