Маъруза 1: Кириш. Карьер атмосферасининг таркиби ва унга қўйиладиган талаблар. Карьер атмосферасини ифлосланиш омиллари

Транспорт мажмуаларини қўллашда чангланишни камайтириш. Турли хил транспорт воситаларини комплекс ишлатиш жараёнларида бир тур транспортдан иккинчи тур транспортга қайта юклаш вақтида қўшимча чангланиш манбалари ҳосил бўлади. Бу манбаларни 2 гуруҳга ажратиш мумкин: оддий ва тоғ жинсларини майдалаш ва саралаш билан боғлиқ қайта юклашлар.
Қайта юклаш жойларида қуйидаги чангланишга қарши усуллари қўлланилади: чанг ушлагичли аспирация тўсиқлар, намлаш, кўпик ва бошқа воситаларни қўллаш.
Автомобиль ва темир йўл мажмуаларида қўзғалмас гидромонитор қурилмалари, форсункали сув пуркачич ва бошқалар кенг тарқалган ва қўлланилиб келинмоқда.


Маъруза - 6: Циклли узлуксиз технологияда чангнинг ажралиб чиқишини камайтириш.

Очиқ кон ишларини ривожланишини бирдан-бир йўналиши, бу тошли ва ярим тошли жинслар ва маъданни ишлаб чиқаришни узлуксиз технологияси билан боғлиқдир. Бу технология биринчи даврда, даврли ва тўхтовсиз харакатдаги кон ва транспорт ускуналарини қўллашдан иборат бўлиб, кейинчалик тўхтовсиз ҳаракатдаги комплекс билан алмаштирилиши керак. Асосий транспорт кўриниши биринчи даврда ҳам, худди шунингдек кейинги даврларда ҳам конвейер транспорти бўлади.

Ўзиюрар майдалаш агрегатларининг ишлаш вақтида чангланишга қарши кураш. Карьердаги даврий–узлуксиз технологиянинг асосий схемалари кон массасини ўзиюрадиган ва яримтурғун ҳамда турғун ускуналарида майдалаш ва элаш билан боғлиқ бўлади. Худди шунингдек, катта бўлак тошли жинс ва маъданларни майдаламай ёки эламай махсус конвейерларда транспорт қилиш билан боғлиқ.
Карьерларда яқин йилларда ўзи юрадиган майдалагич агрегатларини ва яримтурғун ағдариш бўлимларида элаш ва майдалаш схемасини қўллаш ҳам тарқалган.Ўзиюрадиган майдалаш агрегатлар ишида чангга қарши кураш усуллари уларни тузилиши хусусиятлари билан боғлиқдир. Масалан, СДА-300 туридаги ўзиюрадиган майдалаш агрегатида чанг ҳосил бўлиш манбаи бу қабул қилиш бункери пластинкали қабул қилувчи ва роторли уриб ишлайдиган С-688 агрегати билан боғлиқ. Ўзи юрадиган СДА-1000 агрегати Игор Жданов номли заводда тайёрланган. Қабул қилиш бункери, колосникли ғалвир, роторли майдалагич СМД-87, пластинкали қабул қилувчи, консолли лентали конвейрларидан иборат бўлиб, ВНИПИ рудмаш томонидан тайёрланган ўзи юрадиган майдалагич СДА-3 агрегати ғалвир-қабул қилувчи, кон массасини жағли майдалагичга беради. ДПА-2000 майдалаш ағдариш агрегатини конусли майдалагич ККДВ-1200/200 ЦГОК карьерида қўлланилган. Ўзи юрадиган майдалагич агрегатларини ишида чанг ажралишини асосий манбалари, бу кон массасининг қабул қилиш бункерига ташланганда, материалларни ортишдаги бўлимлари, уларни консолли конвейер ишлаш еридаги конвейерларга ортиш, ғалвир ва майдалагичлардан иборатдир.