Мамлакатимизда аxборот-коммуникация



Download 2,18 Mb.
Pdf ko'rish
bet8/28
Sana24.02.2022
Hajmi2,18 Mb.
#232225
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   28
Bog'liq
El gamal elektron raqamli imzo algoritmiga asoslangan dasturij taminot yaratish

1.4 Қисм бўйича хулоса 
Бу бўлимда носимметрик криптографик тизимлар яратиш тамойили,
электрон рақамли имзо ва электрон рақамли имзо алгоритмларининг умумий
криптографик хоссалари ҳамда ривожланган давлатлар электрон рақамли
имзо алгоритмлари ҳақида атрофлича тўхталиб ўтдим. 


28 
II. Лойиҳалаш қисми 
2.1 Эль Гамал очиқ калитли шифрлаш алгоритми асосидаги 
электрон рақамли имзо 
Эль Гамал очиқ калитли шифрлаш алгоритмига асосланган 
криптотизимнинг ҳар бир 
i
- фойдаланувчиси учун очиқ ва махфий калитлар 
генерацияси қуйидагича амалга оширилади. 
Тизимнинг ҳар бир 
i
- фойдаланувчиси 


i
i
d
,
- калитлар жуфтлигини 
яратади. Бунинг учун етарли катта бўлган 
p
ва 
q
-туб сонлари олиниб (бу 
сонлар махфий тутилади), 
pq
n

-сони ва Эйлер функциясининг қиймати
 
n

=



1
1


q
p
ҳисобланади (бу сон ҳам махфий тутилади). Сўнгра 
 


1
,

n
e
i

шартни қаноатлантирувчи, яъни 
 
n

- сони билан ўзаро туб бўлган 
i
e
-сон бўйича 
i
d
-сони ушбу 
 
n
d
e
i
i

mod
1

формула орқали ҳисобланади. Бу 
(
i
e
;
i
d
) –жуфтликда 
i
e
- очиқ калит ва 
i
d
- махфий (шахсий) калит деб эълон 
қилинади.
Шундан сўнг 
i
-фойдаланувчидан 
j
-фойдаланувчига шифрланган 
маълумотни имзолаган ҳолда жўнатиши қуйидагича амалга оширилади:
1. Шифрлаш қоидаси: 
C
n
M
j
e

mod
, бу ерда 
M
-очиқ маълумот, С – 
шифрланган маълумот; 
2. Дешифрлаш қоидаси: 
M
n
M
n
C
j
j
j
d
e
d


mod
mod

3. ЭРИни ҳисоблаш:
 
i
d
P
n
M
H
i

mod
,
бу ерда 
i
-фойдаланувчининг 
i
P
-имзоси 
М
-маълумотнинг 
 
M
H
- хэш 
функция қиймати бўйича ҳисобланган; 
4. ЭРИни текшириш: 
 
 


n
M
H
n
P
i
i
i
d
e
e
i
mod
mod
 
M
H
, агар 
 
M
H
 
1
M
H

бўлса (бу ерда 
1
M
-дешифрланган маълумот), у ҳолда электрон 
ҳужжат ҳақиқий, акс ҳолда ҳақиқий эмас, чунки хэш функция хоссасига кўра 
1
M
M

бўлса, уларнинг хэш қийматлари ҳам тенг бўлади.
5. Маълумотни махфий узатиш протоколи: 
 




n
M
H
M
j
i
e
d
mod


C
n
P
M
j
e
i


mod



29 
6. Махфий узатилган маълумотни қабул қилиш протоколи:

n
C
j
d
mod




n
P
M
j
j
d
e
i
mod
i
P
M

, умуман қараганда дастлабки маълумот 
ўзгартирилган бўлиши мумкин, шунинг учун

n
C
j
d
mod
i
P
M

1
бўлиб, 
натижада 
хэш 
қиймат 
имзо 
бўйича 
ушбу 
ифода 
 
 


n
M
H
n
P
i
i
i
d
e
e
i
mod
mod
 
M
H
билан ҳисобланади ва қабул қилиб олинган 
маълумотнинг хэш қиймати 
 
1
M
H
бўлса, у ҳолда 
 
M
H
 
1
M
H

бўлганда 
электрон ҳужжат ҳақиқий, аксинча бўлса, сохта ҳисобланади 
Алгоритмнмнг блок-схема кўриниши. 
Йўқ
ҳа
2.1.1 – расм. Эль- Гамал алгоритмининг блок-схемаси. 
m
1
=h(M); M
e
mod n = C; 
m
1
®зx mod n = S; 
C
d
mod n = M; S®зy mod n=m
1

H(M)=m
2

n=p*q;
𝜑
(n)=(p-1)*(q-1);
e*d=1 mod 
𝜑
(n); x®з y=0 mod n;
Бошланиш 
p,q,n,
𝜑
(n),a,b,R,M,C,S,m,
x,y,e,d,m
1
,m

m
1
= m

Тугатиш 
Имзо ҳақиқий 
Имзо ҳақиқий 
эмас 


30 
Очиқ калитли шифрлаш алгоритмлари битта (бир хил) электрон 
ҳужжатга ҳар хил ЭРИни қўйиш имкониятини бермайди. Бундай ҳолат эса 
битта электрон ҳужжатни ҳар хил томонларга битта имзоловчи томонидан 
ҳар хил ЭРИ билан юборилиш зарурати масаласи ечимини таъминламайди ва 
криптотаҳлилчига 
криптоҳужумни 
муваффақиятли 
амалга 
ошириш 
имкониятини беради. Бу масаланинг ечимини таъминлаш йўналишида олиб 
борилган илмий-тадқиқот ишлари махсус ЭРИ алгоритмларининг ишлаб 
чиқилиши билан амалга оширилди. 


31 
2.2 Эль Гамал электрон рақамли имзо дастурий таъминотини 
яратишда C# дастурлаш тилининг аҳамияти 
Айтиш мумкинки, NET платформанинг ҳаѐт йўли бозорда Visual 
Studio.NET нинг янги авлод воситалари комплекси пайдо бўлиши билан
бошланди. Унинг расмий тақдимоти ва 1- сотилиши 2002 йилнинг феврал 
ойида бўлиб ўтган. Бета версиясини эса ундан ҳам олдинроқ олиш мумкин
бўлган. Visual Studio.NET нинг барча Microsoft.NET ғоялари учун 
муҳимлиги қуйидагича: платформанинг ривожланиши тўғридан-тўғри NET 
технология билан ишлаш имконини берадиган амалий дастурларнинг 
бўлишига боғлиқ. 2000 йилнинг охирида бета версиянинг яратилиши
билан Microsoft нинг ўз янги платформасидан мақсадлари аниқлашди.
Янги платформанинг афзалликлари ва камчиликлари ҳақида баҳслар 
қизиб кетди ва унинг кўплаб рақиблари пайдо бўла бошлади. Аммо 
кўпчилик унинг расмий версияси чиқишини кутаѐтган эди. 2001 йил 
иккинчи бета версия чиқиши билан мунозаралар анча камайди. Айтиб ўтиш 
лозимки, гап фақат фойдаланилаѐтган махсулотнинг версияси
янгиланганлиги ҳақида эмас, балки технологиянинг тубдан ислоҳ қилиниши 
ҳақида кетмоқда.
Бошлаш саҳифаси 
Дастлаб Visual Studio.NET ни ишга туширамиз. Бунинг учун дастур 
ўрнатилгандан сўнг Пуск/Дастурлар/Microsoft Visual Studio.NET/ Microsoft 
Visual Studio.NET ни босинг. экранда Visual Studio Home Page бошлаш 
саҳифаси пайдо бўлади. Ўнг томонда сўнгги бажарилган ишлар рўйхати, 
шунингдек, бошқа тугмалар жойлашган. Финд Самплес закладкаси калит
сўзлари ѐрдамида қидириш имконини беради. Чап томонда қўшимча 
буйруқлар рўйхати жойлашган. My ProFile ѐрдамида эса муҳит
кўринишини ҳохишингизга қараб созлашингиз мумкин. Вҳатъс New 
ҳаволаси эса Visual Studio.NET янгиликлари билан таништиради. Бошқа
интернет ресурсларига боғлиқ ҳаволарни эса мустақил ишлатиш имкони 
йўқ. Visual Studio.NET – бу фақатгина С# да дастурлар яратиш муҳити эмас. 


32 
Visual Studio.NET Visual Basic, С#, С++ каби тилларда дастурлар яратиш, 
Setup (ўрнатиш пакети) хосил қилиш ва х.к. лар имконини беради. Visual 
Studio.NET да проект қандай яратилишини кўриш учун менюдан 
File/New/Project… Шундан сўнг экранда қуйидаги 1-расмда тасвирланган
ойна чиқади: 
1-расм. Янги проект яратиш ойнаси. 
Бу ерда керакли тил танланади, ушбу битирув малакавий иши С# да 
ѐзилганлиги учун С#ни танлаб кўрамиз. Ойнанинг ўнг томонида 
яратилаѐтган проектнинг типи кўрсатилиши лозим. Улар қуйидагилар: 
(Windows Application), (ASP.NET), (Сonsole Application) ва баъзи бошқалар. 
Шунингдек, проектга ном ва жойлашадиган каталокка йўл кўрсатиш 
мумкин. ОК тугмасини босганингиздан сўнг 2- расмда тасвирланган ойна 
пайдо 
бўлади:


33 
2- расм. Проект яратишнинг асосий висуал қисмлари. 
Марказда визуал формалар яратиш ва кодлар ѐзиш ойнаси
жойлашган. Ўнг томонда эса Solution Explorer, Class View ва Properties 
Explorer ойналари жойлашиши мумкин.

Download 2,18 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   28




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish