M. A1imardonov Toshkent Davlat iqtisodiyot universiteti “Moliya va soliqlar kafedrasi professori, I f. d B. Hamdamov

Moddiy tushuncha sifatida davlat budjeti— markaziy hukumat va tegishli darajadagi mahalliy hokimiyat idoralari faoliyatini ta'minlovchi, ular oldidagi siyosiy, iqtisodiy, ijtimoiy va ekologik vazifalarni bajarishga mo'ljallangan markazlashtirilgan pul mablag'1ari fondidir. O‘zbekiston Respublikasi Budjet Kodeksining 3-moddasida davlat budjetiga aynan moddiy ma'nodagi tushuncha sifatida ta'rif berilgan. Unda ta’kidlanishicha,“O’ebekiston Respublikasining
Davlat budjeti (Davlat bu@eti)- davlatning davlat vazifalari va funktsiyalarini moliyaviy jihatdan ta’minlash uchun mo’Ijallangan markazlashtirilgan pul jamg'armasi” dir.
Huquqiy kategoriya sifatida davlat budjeti— markaziy va tegishli mahalliy hokimiyat va ijroiya organlari tomonidan ishlab chiqiladigan va belgilangan tartibda tasdiqlanadigan, markazlashtirilgan pul mab1ag'lari fondini shakllantirish, taqsimlash va maqsadli ishlatishni ko’zda tutuvchi asosiy moliyaviy reja, yuridik xujjatdir. Yuridik hujjat sifatida O'zbekiston Respublikasida davlat budjeti Budjet Kodeksida belgilangan tartibda va muddatlarda har moliya yili uchun (O'zbekiston Respublikasida moliya yili kalendar yiliga mos keladi, lekin dunyo mamlakatlarida ularning an'analari va mamlakat hayotidagi muhim, hal qiluvchi tarixiy sanalariga muvofıq, budjet yili kalendar yiliga mos kelmasligi mumkin) tuziladi, ko’rib chiqiladi, tasdiqlanadi va ijro etiladi.
Davlat budjetining iqtisodiy mazmunideganda umumdavlat pul fondiTll shakllantirlsh, mablag’larni budjetlar ichlda taqsimlash va sub’ektlarni budjetdan moliyalashtirish TlatijoSlda vujudga keladlgan, o’zaro bog’langan taqsimlash munosabatlarining butun kompleksi tushuniladl.

Davlat maqsadli jamg'armalari quyidagilardir:

1. 
   O'zbekiston Respublikasi Moliya vazirligl huzuridagl budjetdan tashqarl Penslya jamg’armasi,‘
   
2. 
   O'zbekiston Respublikasi Moliya vazirllgi huzuridagi Respublika yo’1
   

jamg’armtlsl;

3. 
   Davlat mı/kf/ff xususf ylashtirlshdan tushgan mablag’lar jamg’armasl,‘
   

4. 
   O'zbekiston Respublikasining Bandlikka ko’maklashish davlat jamg’armasl,’
   

2-rasm. O‘zbekiston Respublikasi davlat budjeti tuzilmasi

5. 
   O'zbekfston Respublikasi Moliya vazirllgi huzurfdagi budjetdan tashqari Umumta’lim maktablari, kasb-hunar kollejlari, akademik lltseylar va tibbiyot muassasalarinl rekonstruktsiya qllish, mukammal ta’mirlash va jihozlash jamg’armasi;
   
6. 
   O'zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi huzuridagi Sug’oriladigan erlarnlng melioratlv holatini yaxshilash jamg’armasi,’
   
7. 
   O'zbeklston Respublikasi Moliya vaZlrligi huzurldagi Oliy o’quv yurtlarining moddiy-texnlka bazasini rivojlantirlsh jamg’armasi.
   

Budjet tashkilotlarining budjetdan tashqari jamg'armalari quyidagilardir:


P Budjet tashkllOtlning rlvojlantirish jamg’armasi;
9 Tlbbiyot tashkilOtlarinlng moddf y rag’batlantirish va rivojlantlrish jamg’armasi;
9 vazirliklar, davlat qo’mltalarl va idoralarning budjetdan tashqarf jamg’armalarl;