Iqtisodiy statistika

5 -§. Vafot etish jadvallari va aholi sonini bashoratlash


Vafot etish va um rning o'rtacha uzunligi jadvallarida sharti avlod soni (bir yilda tug'ilgan 100 ming kishi)ning o'zgarishi faqat bitta-om il vafot etishini hisobga olgan holda ko'rsatiladi.
Jadvalda har bir yosh uchun (0 yosh, 1 yil, 2 yil va h.k.
100 yoshgacha) quyidagi ko'rsatkichlar keltiriladi:
1) X yoshgacha yashaydiganlar soni — lx;
2) X yoshda vafot etadiganlar soni — dx;
3) X yoshga yetib vafot etish ehtimoli bo'lganlar — qx
Ях— ^х/ lx
4) X yoshga yetib keyingi yoshgacha yashash ehtimoli bo'lganlar — Rx
R x = I x " ^ l / lx> Qx“*" R x ” l>

5) X yoshda yashaydiganlar o'rtacha soni;

lx= lx+ lx+1/2;
6) X yoshdan oxirgi Tx ^yoshgacha yashash mumkin bo'lgan kami-yoshi soni T x ^Г/.
Tx='=* ';


7 ) U larning kutilayotgan uzunligi (X y o sh g a ch a yashashi m u m k in bo'lgan yillar soni) lx°
lx °= T x/ lx;
8 ) yashayolishi Kr:
R-X- Ix-^"I / Ixi


Quyida vafot etish koeffitsiyenti va um rning o'rtacha uzunligi jadvalning sxemasi keltiriladi:


^Yoshi I* ^{dx Qx Px Ix Tx Ilx0 Px} Xi
yil 0
1
2
va h.k.

Vafot etish jadvalidan m a’lumki, 30 yoshdan to oxirgi yoshgacha yashaydiganlar soni 4,046,901 kishi/yoshi. 30 yoshgacha yashaydiganlar soni 95,002 kishi, 31 yoshgacha esa — 94,785 kishi. 30 yoshga yetganlar uchun vafot etish jadvalida yetishmaydigan ko‘rsatkichlarni hisoblaymiz:

a) 30 yoshda vafot etadiganlar soni:
йзо= 1зо-1з l=95002-94785=217 kishi
b) 30 yoshda vafot etishi mumkin bo‘lgan kishilar soni: q 30= 2 17/95002=0,00228;
d) 31 yoshgacha yashash ehtimoli bo'lganlar soni: