Iqtisodiy statistika

Aktiv va passivlami boshqa o ‘zgarishlari hisoblamasi

Foydalanish Resurslar

^{2. Fabsivlar qiymatining favqu-} i. Aktivlar qiymatini favqu- lodda hodisalar natijasida lodda hodisalar natijasida ^o'zgarishi o'zgarishi
^{Jami foydalanish} Jami resurslar


Davr boshi va oxirgi tuziladigan aktiv va passivlar balansi

sxemasi ixtiyordagi resurslarning (aktivlami) hajmi va tarki­ bini ifodalaydi.

Aktiv va passivlarning davr boshidagi balansi


^Foydalanish Resurslar
^{1. Nomoliyaviy aktivlar} 3. Moliyaviy majburiyatlar
2. Moliyaviy aktivlar 4. Xususiy kapitalning sof qiy­
mati (1+2-3)
^{Jami foydalanish} Jami resurslar

Xususiy kapital sof qiymati — shu hisoblamaning balans­ lashtiruvchi moddasi hisoblanadi. Agar iqtisodiyot barcha sektorlari xususiy kapitalni sof qiymati qo‘shilsa, M HTning yana bir agregati — milliy boylikni olish mumkin.

Davr boshi va davr oxiriga aktiv va passivlar balansi ni tuzish milliy boylik ortganini (kamayganini) aniqlash va ular tarkibini o ‘zgarishini bilish imkoniyatini beradi. Masalan, bu m a’lumotlar aktivlar umumiy hajmida nomoliyaviy yoki ka­ mayganini ifodalaydi.
M a’lumki, bir sektorning moliyaviy aktivlari ikkinchi sektorning moliyaviy majburiyatlari bo'lib hisoblanadi (monetar oltindan tashqari) va agar tashqi dunyo bilan alo- qalarni e’tiborga olinmasa, bu moddalar butun bir iqtisodiy chegarada bir-birini o ‘mini qoplaydi.
Yuqorida qayd qilinganidek, MHTda sektorlar hisoblamalaridan tashqari, iqtisodiyot tarmoqlari bo'yicha ham hisoblanadi.
Har bir tarm oq uchun ikkita hisoblama hisoblanadi: ish­
lab chiqarish hisoblamasi va daromadlarni tashkil topishi


hisoblamasi tuziladi: ularning sxemasi xuddi sektorlar hisoblamalari kabi tuziladi.
Va nihoyat, MHTda ba’zi muhim operatsiyalar bo'yicha hisoblamalar guruhi tuziladi, masalan, «tashqi dunyo» sektori hisoblamasi bo'yicha tovar va xizmatlar hisoblamasi tuziladi. Bu hisoblamalarning mazmuni quyidagicha: