Ilm sahroda do’st, hayot yo’llarida tayanch, yolg’izlik

Ê
õèñ à
.¦
¢
,
,
,


15 4
78
197
ming so’m. 
Loyiha bo’yicha 
Ê
õèñ ëî é
.
.
,
,
,
,






76
100
140
60
78
14 2
78
182
 ming so’m 
Haqiqiy  xissali  kapital  qo’yilmalar  loyihadagi  miqdordan  1,97-1,82=0,15  ming 
so’m farq qiladi, bu esa kapital qo’yilmalar samaradorligi pasayganligini bildiradi. 
Tahlil  qilish  maqsadida  xissali  kapital  qo’yilmalarini  o’zgarishini  kapital 

---

 
161 
qo’yilmalar umumiy hajmiga ta’sirini ko’rsatish mumkin. IH=K
his
 

 N ekanligini hisobga 
olgan holda, indeks uslubi asosida har bir omilning ta’sirini aniqlash mumkin, ya’ni 

ÈÕ
N
N
Ê
N
õèñ



(
)
1
0
 

ÈÕ
N Ê
Ê
Ê
õèñ
õèñ
õèñ


1
1
0
(
)
.
.
 
bu  erda: 

È Õ
N
 
-
  kapital  qo’yilmalarning  korxonaning  quvvati  o’zgarishi  natijasida 
mutloq o’zgarishi; 

È Õ
Ê
õèñ
 -
 xissali kapital qo’yilmalarning o’zgarishi natijasida kapital 
qo’yilmalarning  mutloq  o’zgarishi;
  N
0
,  N
1
  -
  korxonaning  moc  ravishda  loyihadagi  va 
haqiqiy  yillik  quvvati; 
Ê
Ê
õèñ
õèñ
.
.
,
0
1
-  xissali  kapital  qo’yilmalar  moc  ravishda  loyiha 
bo’yicha va haqiqiysi. 
Shunday  qilib,  haqiqiy  xissali  kapital  qo’yilmalarning  loyihadagidan  yuqori 
bo’lishi natijasida kapital qo’yilmalar umumiy hajmining o’sishi 1,32 mlrd.so’mni [7,8 x 
(1,97 - 1,8)] tashkil qildi. 
Yakka  holdagi  xissali  kapital  mablag’larni  va  quvvatlar  tarkibini  o’zgarishini 
(d
N
=N/

N)
  haqiqiy  o’rtacha  xissali  kapital  qo’yilmalarning  loyihadagidan  chetlanishi 
ta’sirini quyidagi indekslar bo’yicha aniqlash mumkin: 
Ê
d
Ê
d
Ê
d
Ê
d
Ê
d
Ê
d
õèñ
N
õèñ
N
õèñ
N
õèñ
N
õèñ
N
õèñ
N
.
.
.
.
.
.
1
1
0
0
1
1
0
1
0
1
0
0








 
Keltirilgan xarajatlar minimumi ko’rsatkichi
 
investitsiya loyihasi variantini tanlash 
uchun ishlatiladi. Uni kapital qo’yilmalarining solishtirma samaradorligi ko’rsatkichi deb 
atashadi. Keltirilgan xarajatlar deganda samaradorlikning o’lchov koeffitsienti yordamida 
bir  xil  yillik  hajmiga  keltirilgan  joriy  xarajatlar  va  kapital  qo’yilmalar  summasini 
tushunamiz.  Keltirilgan xarajatlar eng  minimal  bo’lgan investitsiya  varianti  eng  maqbul 
hisoblanadi.  
Ê
Ò
C
È
Õ
i
Í



¥
, 
bu  erda:  K
x
  -  keltirilgan  xarajatlar;  T
i
  -  i-nchi  variantdagi  yillik  ishlab  chiqarilgan 
mahsulotning tannarxi; S
n
 - samaradorlikning normativ koeffitsienti. 
O’zini  qoplashning  haqiqiy  muddati  ma’lum  bir  davr  deb  hisoblanishi  mumkin, 
ya’ni  bu  davr  mobaynida  haqiqiy  olingan  foydaning  summasi  investitsiya  miqdoriga 
tenglashadi. 
O’zini qoplash muddati quyidagi formula bo’yicha hisoblanishi mumkin: