Ijtimoiy menejment

4. Guruhlar va ularning ahamiyatlari
Inson o'zi kabilar bllan o'zaro aloqada bo'lishga harakat qiladi, chunki bunday aloqalardan zavqlansa kerak. Bizning kuchimiz boshqa odamlar bilan aloqadorlikda bo'lishga faol izlanadi. Ko'pgina hollarda bizning boshqalar bilan munosabatlarimiz qisqa muddatli va mara ya ahamiyatsiz bo'ladi. Ammo, agarda Ikki yoki undan ortiq kishilar bir-birlari bilan (uzoq) yetarlicha ko'p vaqt yaqin bo'lsalar, ular asta-sekin bir-birlarining mavjudligini va ruhiy yaqinligini tan Ola boshlaydilar. Bunga ketadigan vaqt va anglash darajasi insonlarning o'zaro aloqada bo'lishi va muhitga bog'liqdir. Balki, bunday anglashuvning natijasi ommaga doim bir xil. Ular haqida boshqalarning nimani o'ylashi va ulardan boshqalar nimani kutishj tushunchasi odamlarni (xulqi) qandaydir yo'sinda o'z xulq-atvorini o'zgartirishga majburlaydi.
Bu bilan ular ijtimoly munosabatlarning mavjudligini tasdiqlaydi. Bu jarayon sodir bo’lganda odamlarning bexosdan yig'ilishi guruhga aylanadi.
Bizning har birimiz bir vaqtning o'zida ko'pgina turli-tuman guruhlarga tegishli bo'lamiz, Biz turll ollavly guruhlarning azosi: o'zimizning bevosita ollamiz, buvi va buvalar oilasi, uzoq opa-ukalarimiz, turmush ortog'imiz va boshqalar. Ko'pgina odamlar bir necha o'rtoqlik guruh)ariga mansub bo'ladilar. Ba'zi guruhlar qisqa muddatli bo'lib, ularning maqsadi oddiy bo'ladi. Maqsadga erishilganda (esa) yoki guruh azolari unga bo'lgan qiziqishlarini yo'qotsa, guruh tarqalib ketadi. Imtixonga birgalikda tayyorlanishga yig'iladigan bir necha talaba bunday guruhlarga misol bo'lishi mumkin. Boshqa guruhlar esa bir necha yil davomida faoliyat yuritib, o'zining a'zolariga qattiq ta'sir ko'rsatishi mumkin. Bunday guruhlarga maktab o'quvchilari uyushmalarini misol qilib keltirish mumkin

Mazkur bobning sarlavhasida «guruh» so'zi keltirilgan bo'lsada, biz guruh haqida yetarlicha ma 'lumot berib o'tdik. Marvin Shouning fikriga binoan. guruh bu ikki yoki undan ortiq shaxslar bo'lib, bir-birlariga ta'sir ko'rsatib, bir vaqtning o'zida har bir shaxs boshqa shaxslaming ta'siri ostida bo'ladi.

Rasmiy va norasmiy guruhlar. Shuning fikriga ko'ra, har qanday tashkilot bir necha guruhlardan tashkil topadi. Rahbariyat ishchi kuchini garizontal (bo'limlar) va vertikal (menejment darajası) bo'yicha ajratganda o'zining xohishiga ko'ra guruhlar tashkil etadi. Harbiy dengiz floti yoki «Ekosan> kompaniyasi kabi yirik tashkilotlarning ko'p sonli bo'limlarining har birida o'nlab menejment ning kop, soell bolimlarinin saviyalari bo'lishi mumkin. Korxonadagi ishlab chiqarishning yana ham kichik bo'limchalari (yig'ish, bo'yash, yasash) bo'lishi mumkin. Bularni, o'z navbatida, yana bo'lish mumkin. Masalan, mexanik ishlov berish bilan shug'ullanuvchi ishlab chiqarish Jamoasini uch turli o'n, o'n Olti kishilik Jamoalarga bo'lish mumkin. Shu yo'sinda yirik tashkilot yuzlab, hattoki, minglab kichik guruhlardan tashkil topishi mumkin.

bariyat xohishi asosida tashki Bu guruhlar rahbariyat xohishi asosida tashkil etilgan ishlab chiqarish rasmiy guruhlari deyiladi. Ular qanchalik kichik bo'lmasin bu rasmiy tashkilotlarning asosiy tashkilot oldidagi birinchi vazifasi aniq vazifa bajarish yoki muayyantushuncha va maqsadga yetishishdir Tashkilorda asosan uch turdagi rasmiy guruhlar mavjud: rahbarlar guruhi, ishlab chiqarish guruhi va qo'mitalar.

Rahbarlar guruhi rahbar va uning bevosita bo'ysunuvchilari (orinbosarlardan) dan tashkil topadi. Kompaniyaning prezidenti va katta vitse prezidentlar oddiy buyruq beruvchi guruhni tashkil etadi. Chakana savdo do'konl rahbari va uning turli bo'lim mudirlari yoki allaqanday bo'lim mudiri va uning sotuvchilari xuddi shunday guruhni tashkil etadi. Lekin sotuvchilar buyruq mki ular unga be beruvchi guruhga kirmaydi, chunki ular unga bevosita bo'ysunmaydi. Yana misol qilib avialaynerdagi buyruq beruvchi guruh deb qo'mondonni, ikkinchi uchuvchi va bosh muhandisni aytib o'tish mumkin.
Rasmiy guruhning ikkinchl turi bu-ishchi (maqsadli) guruhi. U asosan yakkayu yagona masala ustida birga ishlovchi shaxslardan tashkil topadi. Ularning umumiy rahbari bo’lsa-da, buyruq beruvchi guruhdan farqi shunda-ki, ular rejalashtirish va mehnat qilishda ancha mustaqildir. «Hyulett-Pakkard», (Shekll korporeyshn», (Motorola», (Teksas Instruments» va (Jeneral Motors» Ishchi (maqsadll) guruhlari tarkibiga egadir. (Teksas Instruments» kompaniyasi Ishchilarining uchdan ikki qismidan ko'prog'l (90 ming kishidan ziyodroq) maqsadli guruh a'zolari hisoblanadi. Kompaniyaning umumly samaradorligini oshirish maqsadida ular o'zining byudjetiga 15 % 11 qo'shimcha haq olishi mumkin. Shu kompantyaning rahbariyati maqsadli guruh rahbarlar va Ishchilar o'rtasidagi to'siqlami buzadi deb hisoblaydi. Bundan tashqari ishchilarga ishlab chiqarish muammolari haqida o'ylash va ularni yechish imkoniyatlari berilishi Ishchilaming ehtiyojlarini yana ham yuqori saviyada qondirishi mumkin. Uchinchi tur rasmly guruh qo'mita quyida ko'rib otiladi.
Barcha buyruq beruvchi va ishchi guruhlari qo'mitalari yakka butun Jamoa kabi samarali ishlashi kerak. Keyinchalik biz jamoadagi alohida shaxs faoliyatiga ta'sir etuvchi omillarini ko'rib o'tamiz. Afsuski, bu guruhlamning rahbarlari baʼzan umumiy maqsadga erishish uchun o'zinila shaxsiy hissasini qu'shishni o'zining majburivati deb qaramaydi. Qish mavsumida ishchi guruhlari va umumiy vazifalar