Хфх лек Хосилбеков

10.4. Favqulodda holatlarda aholini himoyalashning 
asosiy usullari 
Aholini favqulodda tabiiy va texnogen halokatlar va vaziyatlarda himoya qilish - Fuqaro 
Muhofazasining  asosiy  vazifasi  hisoblanadi.  Himoyalanish  chora-tadbirlari  oldindan  tuzilgan 
reja 
asosida  tinchlik  vaqtda  o’tkazilishi  shart  va  zarur.  Himoya  vositalarining  hajmi  va  xarakteri 
alohida 
rayonlarning va xalq xo’jaligi ob’ektlarining konkret xususiyati e’tiborga olingan taqdirda 
belgilanadi.  Bunda  radioaktiv,  kimyoviy,  bakteriologik  (biologik)  va  boshqa  texnogen  va 
ekologik 
holatlar hamda zararlovchi zamonaviy vositalar natijasida vujudga keladigan sharoitlarni ham 
e’tiborga olish lozim. 
Aholini favqulodda vaziyatlar oqibatlaridan himoyalanishdagi asosiy usullariga 
quyidagilarni ko’rsatib o’tish mumkin: 
• aholini himoyalanish inshootlariga yashirish; 
• aholini bo’lib joylashtirish; 
• aholini shahardan tashqaridagi hududlarga evakuatsiya qilish; 
• shaxsiy himoya vositalardan foydalanish. 
Aholiga ommaviy zarar etkazuvchi holatlarda, aholini himoya qilishda: 
• himoya qilish usullariga oldindan, majburiy ravishda o’qitish; 
• favqulodda vaziyatlarda xavf tug’ilganligi haqida Fuqaro Muhofazasi signallari 
orqali ogohlantirish; 
• oziq-ovqat mahsulotlari, suv, yem-xashak, chorva mollari, ekinlarni radioaktiv 
moddalar, zaharli moddalar va biologik vositalardan himoya qilish; 
• radiatsiya, kimyoviy va bakteriologik razvedkani tashkil qilish; 
• dozimetrik nazorat hamda kimyoviy va bakteriologik qurollari bo’yicha laboratoriya 
nazoratini o’tkazish chora-tadbirlari ko’rish. 
Yong’inga, epidemiyaga va sanitariya gigiyenaga qarshi chora-tadbirlarni o’tkazish, qishloq 
PDF created with pdfFactory Pro trial version 
www.pdffactory.com

---

xo’jalik  ob’ektlarida  ishlash  rejimi  (tartib-qoidalari)ga  rioya  qilish,  aholini,  radioaktiv, 
kimyoviy, 
bakteriologik  moddalar  bilan  zaharlangan  hududlar  haqida  ogohlantirish,  zararlanish 
o’chog’ida 
qutqaruv hamda shoshilinch halokat-tiklash ishlarini amalga oshirish, odamlarni sanitariya 
qarovidan  o’tkazish;  hududlarlar,  inshootlar,  texnikalar,  kiyim-kechaklar,  poyafzal  va  oziq-
ovqatlar 
radioaktiv moddalar, zaharli moddalar va biologik vositalar bilan zaharlangan hollarda ularni 
tegishli ishlov berib zararsizlantirish kerak.