Farmatsevtik biotexnologiya

 
2 –mavzu. Biotexnologiya ob’ektlari va usullari. Biotexnologik ob’ektlarni 
tanlash. 
 
Biotexnologiyaning ob’ektlari-viruslar, bakteriyalar, zamburug‘lar-mikromitset va 
makromitsetlar, o‘simlik, hayvon, odam hujayra, to‘qimalari, fermentlar, 
prostoglandinlar, nuklein kislotalar, lektinlar va boshq. Umumlashtirilgan xolda 
biotexnologik ob’ektlarni 3 guruhga bo‘lish mumkin: o‘simlik va hayvon 
to‘qimalari, mikroorganizmlar. 
3 –mavzu. Biotexnologiya sanoatida qo‘llaniladigan jarayonlar va qurilmalar.
 
Biotexnologik ishlab chiqarishda qo‘llaniladigan jarayonlarning eng so‘nggisi-
mahsulotni ajratish. Agar mahsulot biron bir organizm to‘qima yoki hujayrasiga 
yig‘ilgan bo‘lsa, uni ajratish ancha murakkkab. Buning uchun to‘qima yoki hujayra 
kultural suyuqlikdan ajratib olinadi, parchalanadi (dezintegratsiya) va ajratilishi 
zarur bo‘lgan mahsulot buzilgan to‘qima komponentlaridan tozalanadi.
4–mavzu. Rekombinat DNK texnologiyasi.
Mikroorganizmlardan farqli o‘laroq, murakkab tuzilishga ega bo‘lgan tirik 
organizmlar biotexnologiyada biologik ob’ekt sifatida ancha keyin qo‘llanila 
boshlandi. Murakkab tuzilishga ega bo‘lgan organizmlarning hayot faoliyatidan 
turli biologik faol moddalarni ishlab chiqarish sanoatida, masalan, vaksinalar, 
monoklonal antitelolar ishlab chiqarishda foydalanish mumkin. Tirik organizm 
hujayralarini organizmdan tashqarida kultivatsiya qilish mumkinligi nazariy 
jihatdan o‘tgan asrning dastlabki yillarida ko‘rsatilgan edi. 

---

130 
5–mavzu. Mikroorganizmlar gen muxandisligi. 
Mikroorganizmlar-bakteriya, zamburug‘, mitselial qo‘ziqorinlar. Mikrob hujayrasi 
ozuqa sifatida faqat bitta organik substrat va mineral moddalar hisobiga yashaydi, 
ko‘payadi. Mikroorganizmlar aerob va anaerob sharoitda 0 va +80ºC
temperaturalar oralig‘ida yashay oladi. Mikrob hujayrasi metabolizmi to‘g‘ri 
nazorat qilinsa, juda katta tezlikda ko‘paya oladi. Masalan, ichak tayoqchasi har 30 
daqiqada ko‘payadi.