Bоzоrоv Ikrоm Jismoniy tarbiya va jismoniy madaniyat yo`nalishi. Mavzu: “«Alpomish» va «Barchinoy» maxsus testi orqali kollej o`quvchilarida innovatsion texnologiyalarni kullash

Aqliy tarbiya
orqali o`quvchilarda tabiatdan berilgan aqliy sezgilar, ruhiy 
holatlar, biluvchanlik va faoliyat erkinligini rivojlantirish natijasida insonda mustaqil 
fikr yuritib, oldiga maqsad qo`ya olish hamda ko`zlagan maqsadiga etishish qobiliyati
shakllantiriladi. 
 
Ingliz mutafakkiri Jon Lokk o`zining «Tabiat qonuni borasidagi tajribalar 
asarida» «Agar hissiyotdan aqlga narsalar qiyofasi etkazib berilmasa, u holda tafakkur 
uchun hech qanday material berilmagan bo`ladi va aql bilishni taraqqiy ettirishi 
borasida tosh, yog’och, qum va hokazo qurilish materiallarisiz me`mor bino qurishda 
qanchalik ish qila olsa, shunchagina ish bajaradi»-, deb ta`kidlaydi. 
Ekologik tarbiya. 
Orqali o`quvchilarga tashqi muhit va vujud orasida uzviy 
bog’liqlik mavjudligini his ettirish, tabiiy va ijtimoiy hayotga nisbatan oqilona 
munosabatda bo`lish kabi ko`nikmalar hosil qilinadi. (E. Turdiqulov, K. YArashev, 
A. To`xtaev, SH. Avazov).
Islom Karimovning: «Ma`naviyat haqida gap ketar ekan, men, avvalo, insonni 
ruhiy poklanish va yuksalishga da`vat etadigan, inson ichki olamini boyitadigan, 
uning iymon - irodasini, e`tiqodini mustahkamlaydigan, vijdonini uyg’otadigan 

---

15 
qudratli kuchni tasavvur qilaman» deyishida chuqur nazariy va ilmiy ma`no bor 
(Karimov,2000). SHu fikrlardan kelib chiqib, jismoniy ta`lim-tarbiya quyidagicha 
belgilanadi. 
«O`zbekiston Respublikasida «Pedagogika ta`lim kontseptsiyasi»da maktablarda 
ishlashi lozim bo`lgan o`qituvchi ideali qo`yidagicha tasvirlangan: «O`zbekiston 
Respublikasi maktablarida ishlash uchun tayyorlanayotgan o`qituvchilar pedagogik 
faoliyatga qobiliyatli, ijodkor, umuminsoniy va milliy-madaniy qadriyatlarni, 
dunyoviy bilimlarni, ixtisosga doir bilim, ko`nikmalarni, psixologik-pedagogik 
bilimlar va ko`nikmalarni egallagan, diniy ilmlardan xabardor, ma`naviy barkamol, 
O`zbekistonning mustaqil davlat sifatida ravnaq topishiga ishongan, vatanparvarlik, 
fuqorolik burchini anglagan, o`qituvchilik kasbini va bolalarni sevadigan, 
insonparvar, talabchan, adolatli, pedagogik odobli, o`quvchilarning barkamol shaxs 
bo`lib etishishlariga ko`maklashadigan bo`lmog’i kerak».
Aniq bir maqsadga qaratilgan nazariy bilimning samaradorligi o`qituvchining 
qanday metodlardan foydalanishiga bog’liq. SHu sababli, klassik usullar bilan bir 
qatorda zamonaviy usullardan ham oqilona foydalanish tarbiya jarayonida samarali 
natijalarga olib keladi. 
Metod-lotin tilidan olingan bo`lib, «yo`l», «usul», degan ma`noni anglatadi. 
Quyida pedagogikada mumtoz deb atalib,