19.3. Terining yallig’lanish kasalliklari
Piodermiya - bu terining yallig’lanish kasalligidir. Chaqaloqlarga piodermiya tashhisi qo’yilsa, ular shifoxonaga yotqizilishi va izolyasiya qilinishi zarur. Bunday chaqaloqlarni parvarishlashda steril choyshablardan foydalanish kerak.
Vezikulopustulez. Terining yiringli zararlanishi bo’lib, chaqaloqlarda va bir oylik bolalarda ko’p uchraydi. Bu kasallik seroz - yiringli pufakchalar bilan to’la ajralmalar bilan xarakterlanadi, bu pufakchalar asosan tabiiy burmalarda, ko’krak qafasida, oyoq-qo’llarda joylashadi.Pustulalar soni turli xil bo’lib, yallig’lanish vali bilan o’ralgan bo’ladi.Toshmalar soni kam bo’lsa, bolaning umumiy ahvoli o’zgarmaydi.Tana harorati normal, ba'zida, subfebril bo’ladi.
Davosi - mahalliy: 96°C spirtli tampon bilan pufakchalarni tozalash, brilliant ko’ki surish tavsiya etiladi. UBN (ultra binafsha nuri) tavsiya etish ham maqsadga muvofiqdir.
Chaqaloqlar sachratqisi- ko’pincha bola hayotining birinchi haftasida rivojlanadi, bo’yinda, qorinda, oyoq-qo’llarda yuzaki pufakchalar paydo bo’ladi (diametri 0,5-2 sm), xira suyuqlik bilan to’lgan bo’ladi.
Pufakchalar tez yoriladi, yuzasi eroziyalangan, qonashga moyilligi yuqori bo’ladi.Toshmalarpolimorf ko’rinishga ega.
Eroziyalangan sohalarning epitelizasiyasi tez bo’ladi, uning o’rnida oq pushti dog’lar qoladi.Terida ko’pgina pufakchalar paydo bo’lsa, bolaning umumiy ahvoli yomonlashadi, tana harorati 38-39°C gacha ko’tariladi. Bola holsiz, injiq tana vazniga kam qo’shiladi va ko’krakdan bosh tortadi.
Davosi. Toshmalar kam bo’lsa, mahalliy davo o’tkaziladi: steril igna yoki qaychi bilan pufakcha yoriladi, keyin steril tampon bilan pufakcha tozalanadi, eroziyaga brilliant ko’ki surtiladi. UBN tavsiya etiladi.
Og’ir holatlarda qo’zg’atuvchining antibakterial doriga sezgirligini aniqlab davo o’tkaziladi, dezintoksikasion, simptomatik va vitaminoterapiya buyuriladi.
Ritterning eksfoliativ dermatiti. Bu kasallik sachratqining og’ir shakli hisoblanadi. Kasallik bola hayotining birinchi kunida yuzaga keladi va og’iz atrofi va kindikda giperemiya paydo bo’lishi bilan xarakterlanadi. Jarayon tezda oyoq-qo’llarga, ko’krak qafasiga tarqaladi. Keyinchalik epidermis ostida ekssudat to’planadi, "pufak" paydo bo’ladi, tezda yoriladi va eroziyaga aylanadi.
Oyoq-qo’llarida terisi plastinkali ko’chadi (bemor II-darajadagi kuyish ko’rinishini oladi). Oqibati yomon.
Davosi.Sepsis kasalligidagidek davo buyuriladi. Mahalliy davo steril igna yoki qaychi bilan pufakcha yoriladi va steril paxtali tampon bilan tozalanadi, keyin eroziya joyiga metil ko’ki yoki brilliant ko’ki surtiladi, gormonal malhamlar bilan steril salfetka qo’yiladi ("Sinapar", "Lokakorten").
Psevdofurunkulez (terining ko’pgina abssesslari)
Ter bezlarining kirish joyida yallig’lanish jarayoni rivojlanadi. Chaqaloqlarda va bir oylik bolalarda ter bezlarining chiqish yo’li keng bo’ladi. Ensa sohasida, ko’krak qafasining orqa qismida no’xotdan yong’oq o’lchamigacha bo’lgan tugunlar paydo bo’ladi (infiltrasiya bosqichi).
Yallig’lanisho’chog’i markazida flyuktuasiya yuzaga keladi.Absess kesilganda quyuq yashil-sariq tusli yiring ajraladi.Yallig’lanisho’chog’i bitganda o’rnida chandiq qoladi.
Bolalarda ko’pgina absesslar umumiy intoksikasiya belgilari bilan kechadi: yuqori tana harorati, holsizlik, distrofik o’zgarishlar. Kasallik uzoq to’lqinsimon kechadi.
Davosi umumiy va maqalliy terapiyanio’z ichiga oladi. Mahalliy davosi kasallik bosqichlariga bog’liq: infiltrasiya bosqichida Vishnevskiy yoki ixtiol malxami, yoki aloe bilan bog’lam qo’yiladi;
Keyin flyuktuasiya xirurgik yo’l bilan kesiladi, so’ngra natriy xloridning gipertonik eritmasi yokistafilokokkli bakteriofag bilan steril boylam qo’yiladi.
Lokal yiringli infeksiyalarda bemorning asosiy muammolari:
Hozirgi: tana haroratining 38°C gacha ko’tarilishi, teri va shilliq qavatlardagi yiringli o’choqlar paydo bo’lishi.
Potensial: ishtahasizlik, holsizlik, uyquning buzilishi, qo’zg’aluvchanlik, yig’loqilik, vaznning kam qo’shilishi, qusish, ko’krakdan bosh tortish, teri va shilliq qavatlar butunligining buzilishi, infiltrasiya, teri sog’lom sohalarining infisirlanishi, mahalliy yallig’lanish jarayonining generalizasiyalashgan infeksiyaga o’tishi.
Ustivor: teri va shilliq qavatlarda yiringli o’choqlar mavjudligi.
Do'stlaringiz bilan baham: |