Ko’krak suti bilan emizishni baholashni 12 mezonlari: 1-mezon. Ona haqida nima deyish mumkin:
- Onaning yoshi, salomatligi, iqtisodiy ahvoli, emizish uchun onaning kiyimi qulaymi yoki yo’qmi
- Onaning emosional holati, ya'ni ona baxtlimi yoki bolani emizishdan quvonadimi, bu holatlar bolani ijobiy emizishga sabab bo’ladi.
- oilaning boshqa a'zolarining onaga, bolaga va emizishga bo’lgan munosabati.
2-mezon. Ona o’z bolasini qanday ushlashi kerak:
- ona bolasini to’g’ri tutganmi, bola buni qaysi tenglikda, ona bolani tanasini va boshini to’g’ri ushlaganmi
- ona emizish vaqtida asabiylashadimi yoki tinch holatda emizadimi
- ona bolasiga nisbatan e'tiborlimi yoki e'tiborsizmi
3-mezon: Bola haqida nima deyish mumkin:
- burundan nafas olish qiyinlashgan
- og’iz bo’shlig’ida og’iz oqarishi
- sariqlik
- O’RI.
- tilchagi qisqa
- tug’ma patologiya.
Kasal bola ko’krakni faol ema olmaydi.
4-mezon: Bolaning reaksiyasi qanday
- Bola ko’krakni qidiradi, u emishga tayyor bo’lganda boshini ko’krak tomonga buradi va og’zini ochadi.
- Katta yoshdagi bolalar ko’krakga emgisi kelganda qo’llarini tegizadi va so’rish harakatiga tushadi.
- Bola emish vaqtida tinch turadi va emib bo’lgandan keyin qoniqadi (to’g’ri emizilgan)
- Bola bezovta va ko’krakdan bosh tortadi (bola ko’krakga noto’g’ri qo’yilgan)
Bola yig’laydi va boshini boshqa tomonga buradi (muammo).
5-mezon: Ona bolani ko’krakga qanday qo’yadi
- Ona so’rg’ichni bola og’ziga tiqishga harakat qiladi, bir oz oldinga egiladi yoki ko’kragini qiyinchilik bilan bola og’ziga qo’yadi.
- ona qulay holatda ko’kragini bolasiga olib keladi.
6-mezon: Ona ko’krakni qanday ushlaydi
Agar quyidagicha bo’lsa, noto’g’ri:
- ona ko’kragini areolaga yaqin tutadi.
- ona barmoqlari bilan ko’kragini bola burnidan uzoqlashtiradi.
- ona ko’krakni "qaychiga" o’xshatib ushlaydi.
To’g’ri:
- ona ko’krakni qo’llari bilan bolaning ko’krak qafasiga perpendikulyar ravijda ushlaydi ko’rsatgich barmog’i ko’krak asosida turadi (so’rish samarali bo’ladi).
7-mezon: Bola ko’krakga to’g’ri qo’yilganmi
Bola ko’krakga to’g’ri qo’yilgan, agar:
- iyak ko’krak bilan tegib tursa
- bola og’zi keng ochilgan bo’lsa
- pastki lab tashqariga chiqgan
- areolaning ko’p qismi qamrab olingan
- emizish vaqtida yonoqlari aylana shaklida
- ko’kragi aylana shaklda
Bola ko’krakga noto’g’ri qo’yilgan:
- iyak ko’krak bilan tegib turmaydi
- bola og’zi keng ochilmagan
- pastki lab tashqariga chiqmagan
- areolaning ko’p qismi qamrab olinmagan
- emizish vaqtida yonoqlari tushgan
- ko’kragi osilib turadi.
8 - mezon: Bola samarali so’radi
So’rishi samarali:
- bola tez emadi (oksitosin refleksini chaqiradi - sut bolani og’ziga tushadi),
- bola chuqur va sekin emadi, vaqti-vaqti bilan nafas oladi va yana qaytadan emadi.
Bolaning samarasiz emishi:
- bola butun emizish davomida ko’krakni tez va yuzaki emadi,
- emish vaqtida bola ovoz chiqaradi,
- bola sutni yutayotganda qattiq qult-qult ovoz chiqaradi, emishdan to’xtaydi, yig’laydi (onada sut ko’p bo’lsa).
9 va 10 mezonlar: Ko’krakni emishdan to’xtash qanday tugaydi
Bola emishdan qoniqqan ko’rinadimi
- bola qoniqqan holatda va uyqusirab ko’krakni qo’yib yuboradi (demak, bola yetarli miqdorda sut qabul qilgan)
- onasi tanaffus vaqtida oldindan ko’krakni oladi, ona bolasi to’ydi deb o’ylashi mumkin yoki bola ikkinchi ko’krakni emsa, unga emish yengil bo’ladi deyishi mumkin (bola faqat oldingi sutni qabul qiladi).
11-mezon: Ko’krak bezlarining holati:
- ko’kragi va so’rqichning o’lchami, shakli (ona ishonchni yo’qotadi, bolani ko’krakga qo’yishga qiyinchilik tug’dirishi mumkin, ona bezovta bo’lishi mumkin).
- sutning tomib turishi va sog’ganda tizillab chiqishi oksitosin refleksidan dalolat beradi.
- emishdan oldin ko’kraklar to’la va emishdan keyin ko’kraklari yumshoq (samarali emizish), ko’kraklari to’la va shishgan (samarasiz emizish ko’kragi va so’rqichlari terisi sog’lom ko’rinishda bo’lishi kerak).
- ko’krak bezlari terisining qizarishi va yorilishi (bolani ko’krakga noto’g’ri qo’yishda kuzatiladi)
- tarang turgan so’rg’ichlar holati yoki burmalar hosil qilib yuqoriga qaragan yoki emgandan keyin pastga qaragan so’rqichlar bolani ko’krakga noto’g’ri qo’yilganligidan dalolat beradi.
12-mezon: Emizish vaqtidagi onadagi sezgi:
- ona tinch holatda va bolani ko’krakga to’g’ri qo’yganidan qoniqqan bo’ladi.
- ona emizish vaqtida og’riq sezadi, bezovtalanadi, chunki bola ko’krakga noto’g’ri qo’yilgan bo’lishi mumkin.
jаdvаl 2
