Andijon mashinasozlik instituti huzuridagi

Aksonometrik proyeksiyalarda jismlarni tasvirlash

3.11-chizmada bir qator geometrik jismlarning aksonometrik proyeksiyalari tasvirlangan. Istalgan ko‘pyoqlikning asosi yassi shakldan iborat. Geometrik jismning yaqqol tasvirini qurish uchun ko‘pburchak asosining uchlaridan perpendikular o‘tkazib, ularga ko‘pyoqlikning balandligi o‘lchab qo‘yiladi. Hosil qilingan nuqtalar yoki uchlar o‘zaro birlashtiriladi. U prizmaning ikkinchi asosi bo‘ladi. Qurilgan kesmalar ikkinchi asosning tomonlari bo‘lib, ular pastki asosning tomonlariga mos ravishda parallel bo‘ladi.

Piramidani qurish uchun, uning asosi bo‘lgan ko‘pburchakni chizishda, prizma asosini qurishdagi qoidalar qo‘llaniladi. Piramida bitta asos va piramida uchidan iborat. Piramida uchini aniqlashda aksonometrik o‘qlar yoki diogonallar

40

kesishgan markazdan piramida asosiga perpendikular o‘tkaziladi va unga piramida balandligi o‘lchab qo‘yiladi.

Asosining uchlari piramida uchi bilan birlashtiriladi.
Asoslari uchburchak va beshburchak bo‘lgan prizmaning qiyshiq burchakli frontal dimetrik proyeksiyasi 3.11-chizmada keltirilgan.

3.11-chizma.

Uchburchak va beshburchaklarda O₁Y₁ o‘qlar gorizontal chiziqqa nisbatan 45⁰ burchak ostida o‘tkazilgan.
To‘rt va oltiburchakli piramidalar to‘g‘ri burchakli dimetrik proyeksiyalarda qurilgan. O₁X₁ o‘q gorizontal chizmaga nisbatan 7⁰10' da, O₁Y₁ o‘q gorizontal chiziqqa nisbatan 41⁰25' da o‘tkazilgan. Piramida asoslarining O₁Y₁ o‘q yo‘nalishi bo‘yicha o‘lchamlari ikki barobar qisqartirilgan.