Aksiyadorlik kompaniyasi bosh tahririyati

Zamin  iskana  – naqshning zaminini o‘yib olishda ishlati-
ladi. Zamin iskananing eni 2 mm dan 8 mm gacha bo‘ladi.
Baliq  sirti  iskana  – tig‘i botiq, kamalaksimon ko‘tarilgan, 
baliq qovurg‘asi shaklidagi asbobdir. Keskichining eni 4 mm 
dan 19 mm gacha yasaladi. Katta-kichikligiga qarab kichik, 
o‘rta va katta baliq sirti iskanalari bo‘ladi.
Morpech iskana – o‘yilgan naqshlarning chetlaridagi hoshi-
ya, zanjiri, yarim doiralar, nuqtalar chiqarishda qo‘llaniladi.
Chekma  iskana  – o‘yilgan naqshning zaminini chakichlab 
chiqish uchun ishlatiladigan asbob. U o‘yilgan naqshlarning 
aniq ko‘rinishi, zaminini bir tekisda chiqishi va o‘ziga xos 
badiiy ko‘rinishi uchun qo‘llaniladi. Ishlatish joyiga qarab bir 
tishli, uch tishli, besh tishli, o‘n olti tishli chekma iskanalar 
bo‘ladi.

---

89
Kurakcha  iskana  – kesadigan tig‘ining uchi bir tomon-
ga qiya holatda bo‘lib, u kurakcha ko‘rinishida yasa-ladi. 
O‘lchamining katta-kichikligiga ko‘ra, kichik va katta kurak-
cha iskanalar bo‘ladi. Iskanalar ensiz zanjir va hoshiya naqsh-
larni o‘yishda ishlatiladi. O‘yuvchi bu asbob bilan iskanani 
o‘ng qo‘lida dastasidan ushlab, tasvir yoki naqsh chizig‘ini 
ustidan kerakli chuqurlikda sanchgan holda o‘zi tomon kesib 
boradi.
Chekma qalam – yog‘och zaminini patir yuzasiga o‘xshatib 
chekmalab o‘yib chiqishda ishlatiladigan asbob. Bu asbob 
gurzi, yog‘och banddan va uzun temir sterjendan iborat. 
Chakichlar bir qatorli va uch qatorli bo‘ladi. Asbob 1, 2, 3, 
4 va hokazo bo‘rtma tishli bo‘lishi mumkin. Chakichlangan 
naqsh  aniq,  mayin,  yanada  boy,  nafis  ko‘rinishga  ega  bo‘ladi. 
Yog‘och o‘ymakorligida chakichlash juda qadimdan rivoj-
lanib kelgan. Ganch o‘ymakorligida chakichlash uslubi o‘ziga 
xosdi r. 
69-rasm.Yog‘och o‘ymakorligi asboblari.

---

90