Ҳадис ва Ҳаёт-09

«Қазо қилиш лозим»,
деб жавоб берганлигидан бу 
масалада ҳеч хилоф йўқ, деган маъно ҳам келиб чиқади. 
Агар ушбу ҳолат такрорланиб, бошқа вақтларда ҳам 
кимдир қуёш ботгандир, деб ўйлаб оғзини очиб юборсаю 
кейин қуёш ботмагани маълум бўлса, одоб юзасидан 
куннинг қолган қисмида таом емай туради ва бир кун 
ўрнига бир кун қазо рўза тутиб беради. 
Шунингдек, бир одам саҳарликнинг вақти бор, деб 
ўйлаб таом есаю, кейин саҳарлик вақти чиққани маълум 
бўлса, рўзаси очилган бўлади. У ҳам кун бўйи одоб 
юзасидан емай-ичмай юради. Ва кейин бир кун қазо рўза 
тутиб беради.
1251
ةريره بأ ن ع -

kب/نلا ن ع 

ه عرذ ن م :لا ق 
:ةياور فو .ضقيلف ءاقتسا نإو <ءاضق هيلع سيلف <مئاص وهو ءيقلا
.هح/حصو مكالاو ننgسلا باحصأ هاور .ضقيلف ادمع ءاقتسا نمو
1251. Абу ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят
қилинади: 
«Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: 
«Ким рўзадор бўлсаю унга қайт ғолиб келса, қазо 
қилмоқ вожиб эмас. Агар ўзи хоҳлаб қайт қилган 
110

---

бўлса, қазо тутсин», деганлар».
Бошқа бир ривоятда: 
«Ким қасддан қайт қилса, қазосини тутсин», 
дейилган. 
Сунан эгалари ва ҳоким ривоят қилишган.
Саҳиҳ, дейишган.
Шарҳ:
Қусқининг ғолиб келиши оқибатида қайт 
қилишга мажбур бўлган одам бу ишни ўз ихтиёри билан 
қилмаслиги маълум. Шунинг учун унинг рўзаси 
очилмаслиги ҳам табиий. Ўз ихтиёри ила ҳаракат қилиб 
қусганда эса, иш бошқача бўлади. ҳанафий мазҳабида 
қусганда ҳам оғзи тўлиб қусиши шарт қилинади.
Хулоса қилиб айтганда, рўзадор киши қусмасликка 
ҳаракат қилиши керак. Агар мажбур ҳолда бу иш содир 
бўлса, рўзаси очилмайди, кўнглини тўқ қилиши керак. 
لاصولا اهنمو
УЛАБ ТУТИШ
«Улаб тутиш» деганда рўзадор киши ифтор ҳам, 
саҳарлик ҳам қилмай икки ва ундан ортиқ кун рўза тутиши 
тушунилади.
1252
ةريره بأ ن ع -

لا لو سر ى هن :لا ق 

ن ع 
kنإ يلثم مكgيأو :لاق لا لوسر اي لصاوت ك/نإ :اولاقف لاصولا
لصاو لاصولا نع اوهتني نأ اوبأ ا /ملف نيقسيو kبر نمعطي تيبأ
م كتدزل لللا ر/خأ ت و ل :لا قف لللا اوأر /ث ا موي /ث ا موي م ب
111

---

يت/رم لاصولاو مكا/يإ :ةياور فو .اوهتني نأ اوبأ يح مل لkكنملاك
اوفلكاف يقسيو نمعطي kبر دنع تيبأ kنإ :لاق لصاوت ك/نإ :ليق
.ةعبرلا هاور .نوقيطت ام لمعلا نم
1252. Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят
қилинади: