A. N. Samadov, O. S. Jumanov

Milliy  kiyimlar-  iqlim  sharoiti,  an‟analar  va  boshqa  omillarni 
e‟tiborga  olgan  holda  shakllanib  kelgan.  Kiyimlar  shakli  ularning  qaysi 
maqsadga  muvofiq  ekanligiga  asoslangan.  Bunday  kiyimlarni  badiiy 
bezashda millatning o„ziga xos xususiyatlari aks ettiriladi. Milliy kiyimlar 
ham  ishlatilishi  bo„yicha  kundalik  va  ko„chalik  guruhlarga  bo„linadi. 
Ularning  ichidagi  maxsus  kiyimlar  sport  bayramlari,  harbiy  yurishlar  va 
boshqa faoliyat turlari uchun mo„ljallangan. 
Kiyimlar  guruhiga  kirmaydigan  buyumlar.  Kiyimlar  guruhiga 
kirmaydigan  buyumlarga  ko„rpa-to„shak  va  oshxona  sochiq-dasturxonlari 
hamda sochiq-ro„mol buyumlari xosdir. 
Ко‗rpa-to‗shak matolari assortimenti choyshab, yostiq jildi, yopqich 
(nakidka), o„rin yoping„ichi (pokrivalo) va ko„rpalar (odeyalo)ni o„z ichiga 
oladi. 
Choyshablar  yaxlit  bo„ladi.  shuningdek,  bir  va  ikki  mato 
birlashtirilishiham  mumkin.  Ular  bolalar  (144x164  va  90x115  sm), 
o„smirlar(184x  120-126  sm)  va  kattalar  (214x  120-126  va  130x135, 
138x149, 150x165, 170x187 va 200 sm) uchun tayyorlanadi. 
Ko‗rpa jildi (pododeyalnik) to„rt turda chiqariladi: A, B, D, E. Ular 
kengligi, uzunligi va pardozi bo„yicha bir-biridan farq qiladi. O„lchamlari 

---

270 
 
(sm.larda): bolalar  - 121x121 va 140x113; o„smirlar- 173x123 va kattalar 
uchun - 215x143 va 215x175 sm. 
Jildlar  yostiqlar,  to„shaklar  va  ko„rpalar  uchun  bo„ladi.  O„lchamlari 
(sm):  ustki  yostiq  jildlar  -40x40;  54x54;  60x60;  70x70  va  80x80;  ichkisi 
38x38;  60x50;  58x58;  68x68  va  78x78  ga  teng.  Yopqichlar  va 
yostiqlarning  o„lchamlari  70x70;  80x80;  85x85;  95x95  va  105xl05  sm 
bo„ladi. 
Paxtali ko‗rpalar sidirg„a bo„yalgan, gul bosilgan paxta, ipak hamda 
yarim ipak gazlamalardan tikiladi. Astariga chit va satinlar ishlatiladi. Ular 
qoida yoki mashinada qaviladi. 
Oshxona matolariga dasturxonlar, qo„l sochiq (salfetka)lar va boshqa 
stolni  tuzatishda  ishlatiladigan  buyumlar  kiradi.  Dasturxonlar  kvadrat  va 
to„rtburchak  holda  bo„lib,  jakkard  to„qilish  asosida  popukli  ham  qilib 
tayyorlanadi.  Qo‗l  sochiq  (salfefka)lar  popukli  qilib  kvadrat  shaklda 
tayyorlanadi. Ular komplekt (6 va 12 ta) holda ham chiqariladi. 
Sochiq-ro‗mol  buyumlariga  idish,  shaxsiy,  hammom  sochiqlari, 
cho„milish  choyshablari  va  dastro„mollar  kiradi.  Bular  suvni  yaxshi 
shimadigan, har xil usullarda to„qilgan paxta va zig„ir tolali gazlamalardan 
tayyorlanadi.