A. K. Qayimov, E. T. Berdiyev dendrologiy a

Bunge y u lg ‘uni (Tam arix Bungei Boiss.) 
Qadimgi k o lla r yoki 
hozirgi daryo vodiylarida joylashgan qum yerlarda uchraydi.
Eng ko‘p tarqalgan yerlari - chuqur bolm agan qumliklar, daryo 
vodiylarining ikkilamchi terrasalari hisoblanadi. Balandligi 6-7 metrga 
yetadigan buta. Tanasining p o ‘sti och tusli och kulrang. Bir yoshli 
novdalarining barglari kalta, enli, quloqchali, poyasining yarmini 
egallaydi, kalta o‘tkir qirrali, bukilgan; yashil novdalaridagi barglari 
ovalsimon, malla rang quruq o ‘tkir tumshuqli, o‘troq. Yozning birinchi 
yarmida qisqa payt qiyg‘os gullaydi. Gul shingillari to‘q pushti rang, 
o ‘rtacha uzunlikda, yashil poyalarining uchki qismida joylashib, uncha 
uzun b o lm ag an enli, ro‘vak hosil qiladi.
Mevasi - uch qirrali ko‘sakcha, 18 tagacha urug‘i boiadi. -28 °C 
b o ig a n sovuqqa bardosh beradi.
D IO SPIR O SD O SH LA R (EBENASEAYE) OILASI
Bu oilaning vakillari daraxt yoki buta o‘simliklardir. Barglari oddiy 
boiib, navbat bilan joylashadi, yonbargchalari yo‘q. Gullari to‘g‘ri tuzilgan, 
bir jinsli, ikki uyli, ayrimlarida ikki jinsli. Changchi gullari yig‘ilib, yarim 
soyabon to‘pgul hosil qiladi. Urug‘chi gullari yakka-yakka yoki bir 
nechtadan b o iib joylashadi. Mevasi rezavorsimon, shirali.
XURM O (D IO SPY R O S) TURKUMI
Bu turkumga asosan daraxtlar kiradi. Ulaming changchi gullari 3 
tadan, urgochi gullari esa 1 tadan b o iib barglar qo‘ltig‘ida joylashadi. 
Quyida turkumning 3 ta turi bilan tanishamiz.

---

Sharq xurm osi (Diospyros kaki L.) 
bo‘yi 
20 
m ga yaqin daraxt 
bo‘lib, shoxlari to ‘q kul rang, novdalari tukli. Kurtaklari konussimon, 
barg bandi 1 sm keladi. Barg plastinkasi qalin po‘stli, tuxumsimon, 
cho‘ziq-tuxumsimon yoki lansetsimon, tubi yumaloq yoki uchi ham tor 
bo‘lib, bo‘yi