3.Mulkiy sug’urta sug’urta tarmog’ining qaysi klassiga mansub, ularga izoh bering. Mulkdor o‘z egaligidagi ana shu mol-mulklar olishi mumkin boTgan daromadni yo‘qotish xavfmi sug'urta qildirishi mumkin. O'ZR FKning 128- moddasida sanab o'tilgan mulkiy huquqlar va fuqarolik huquqlarining boshqa obyektlari ham sug‘urta himoyasi bilan ta’minlanishi mumkin.
Mol-mulk sug'urtasi — sug‘urta shartnomalarini tuzish va ijro etish jarayoni bo'lib. unga muvofiq sug'urtalovchi shartnomada shartlashilgan haq (sug‘urta mukofoti) evaziga shartnomada nazarda tutilgan sug'urta hodisasi sodir bo'lganda sug'urta qildiruvchiga yoki shartnoma qaysi shaxsning foydasiga tuzilgan bo'lsa o‘sha shaxsga sug'urtalangan mulkka yetkazilgan zarami yoxud sug'urtalanuvchining boshqa mulkiy manfaatlari bilan bog'liq zarami to'lash majburivatini oladi.
■S Portlash risklari. Ulaming sabablari turlicha: markazlashgan isitish tizimlaridan fovdalanish, changlanish darajasi yuqori ekanligi (masalan, tegirmonchilik korxonasida). bug'lanishlar (lok-bo'yoq fabrikalarida). Portlash natijasida shiskastlangan va ishdan chiqqan asbob-uskunaiar va mexanizmlar asbob- uskunalami sug'urta qildirish polisi bo'yicha sug'urta qilinishini mumkin.
0‘z-o‘zidan portlash risklari. Bu risklar juda kamdan-kam uchraydi. qo'zg'olonlar va fuqarolar g'allayonlari. garchi «fuqarolar g‘aIayonlari» ta’rifining o'zi etarli darajada aniq bo'lmasada, yong'indan sug‘urta qildirish polisiga qo'shimcha sifatida qoplanishi mumkin. Qo'zg'olonlar va fuqarolar g'allayonlari riski sug‘urta qiluvchilar uchun jalb etuvchan sanalmagan geografik mintaqalar mavjud. Uchinchi shaxs uchun qasddan vetkazilgan ziyonni qamrab olish uchun polisning sug‘urta qoplami kengaytirilishi mumkin. Odatda bunday zivon qasddan yetkazilgan ziyon deb ataladi
Bo‘ron, dovul, suv bosishi, suv baklari, apparatlari yoki truboprovodlar to'lib yokiyorilib ketishi risklari (bu risklar oclatda «suvdan ziyon ko‘rish» risklari deb ataladi). «Bo‘ron» va «dovul» texnik atamalar emas. ikki so'zdan bitta marnoda foydalanish bu ma’noni aniqlashtirish maqsadini ko'zlaydi, xolos. Suv bosishi kuchli bo'ron. daryo va ko‘llar suvining ko‘tarilishi. suv omborlaridan suvning chiqarib tashlanishi bilan izohlanishi mumkin. tijorat risklari bo‘yicha odatiy sug'urta shartnomalari tuzishda suvdan ziyon ko‘rish risklari sug'urta qoplami hajmiga kirmasligi sababli ular doimo biroz oshirib ko'rsatiladi. Xususiy uy-joylar uchun esa qo'shimcha badal to'lash yo‘li bilan buni bartaraf qilish mumkin (garchi bunday risk kamdan-kam sug'urta qilinsada). Do'l aralash bo'ron risklari odatda oranjereya egalari tomonidan va bunday risk yuqori bo‘lgan geografik hududlarda sug'urta qildiriladi.
Zilzila, vulqon va yer osti yong‘inlari risklari. Garchi sug'urta qildiruvchilar bu risklami sug'urta qoplamiga kiritishni kamdan-kam hollarda istasada. lekin shunga qaramay. bu qo'shimchalarga xizmat ko'rsatish ishlab chiqilgan va muvaffaqiyatli foydalanilmoqda.
Tuproq cho'kishi va k o'c his hi risklari xuddi suvdan ko'riladigan ziyon risklari kabi, sug'urta summasining sezilarli darajada ortishiga olib keladi va mijozning istagiga ko'ra, yong'indan sug'urta qildirish polisi tarkibiga kiritilishi mumkin bo'ladi.Uchish apparatlari yoki ulaming qismlari qulash risklari. Bu risklar tarkibiga uchish apparatining ovoz to'sig'ini bartaraf etishi natijasida vujudga keladigan zarba to'lqinlari tufayli yuzaga kelgan shikastlanishlar kirmaydi. Bu qo'shimcha shart odatda «ovoz zarbasi haqida qo'shimcha shart» deb ataladi. Yer usti transport yoki temir yo‘l transportining yirik hayvonlar bilan to‘qnashib ketishi. Dastlab bu qo'shimcha shart sug'urta qildiruvchining transport
vositalari bilan bog‘liq bo'lgan, lekin hozirgi kunda boshqa variantlar ham mavjud. Polis «o‘zining transport vositasi» ni shikastlanishdan himoya qilgan holda sug'urta summasini oshirish usulidan foydalaniladi.
