Bugungi kunda Internetning ommaviyligi haqida gapirish o`rinsiz . Internet hayotimizning bir bo`lagiga aylandi,biz uning xizmatlaridan har kuni foydalanishga odatlandik. Hozirda ixtiyoriy inson web-texnalogiyalarning inson hayotining ta`lim, siyosat,ko`ngil ochar, …bo`laklariga kirib borganligini tasavvur eta oladi,uning guvohi va foydalanuvchisiga aylanmoqda.
Internet turli xil insonlarni yagona maqsad bilan birlashishiga sabab bo`lmoqda. Hamma internet tarmog`idan biror turdagi informatsiya olishga harakat qiladi.
Dastlabki web-sahifalar juda sodda tuzilishga ega bo`lib,ular matnni formatlash va giperko`rsatgichlardan tashkil topgan edi.Web-texnalogiyalar rivojlanishi natijasida web-sahifalar tarkibida Plug-in dasturlari joylashtirila boshlandi,natijada web-sahifalarga interaktiv xususiyati berildi.Web-texnologiyalarning rivojlanishining oxirgi natijalaridan biri bu script tillaridir(Script Languages).Ularni ishlatishdan maqsad web serverining ishini yengillashtirish,xar-xil mayda ishlar uchun web serverini bezovta qilmasdan bunday masalalarni foydalanuvchi kompyuterining o`zida hal etishdir.
WEB-texnologiya.
Bu Internet texnologiyalaridan biri bo’lib, WEB-serverdagi axborotni qayta ishlash va sirkulyatsiya qilish bilan bog’liqdir.
WEB-texnologiya va axborot nashriyoti. Web-texnologiya iste`molchilarga axborot xizmati ko’rsatishning aniq kontseptsiyasini taklif qiladi. Bir so’z bilan uni axborot nashriyoti kontseptsiyasi deb aytish mumkin.
Web-texnalogiyaning oxirgi erishgan yutuqlaridan biri dinamik web-sahifalardir.Dinamik web-sahifalar CGI dasturlar bilan bevosita bogliq bo`lib,CGI dasturlar serverda joylashgan va server imkoniyatlarini ishlatuvchi dasturlardir.Ular serverga kelgan so`rovlarni qayta ishlaydi va qayta ishlash natijasida yangi web-sahifa hosil bo`ladi. Web-sahifa internet tarmoqlarida joylashgan fayllar to`plami bo`lib ularni soni soat sayin ko`payib bormoqda.
WWW-, yoki Web (ingl. World Wide Web –Butun jaxon o’rgimchaklar to’ri) – tarmoqda gipermatn bilan ishlash texnologiyasi; FTP (ingl. File Transfer Protocol – fayllarni uzatish qaydnomasi) – ixtiyoriy formatdagi fayllarni tarmoqda uzatish texnologiyasi; IRC (ingl. Internet Relay Chat – tarmoqda navbatma - navbat so’zlashuv) – real vaqt oralig’ida so’zlashuvlarni olib borish texnologiyasi bo’lib , tarmoq orqali to’g’ridan – to’g’ri muloqot muhitida boshqa insonlar bilan so’zlashish imkoniyatini beradi.
WEBdan foydalanuvchilar tarkibidagi o’zgarishlar dinamikasi oxirgi yillarda juda yuqori. Uzbekiston Respublikasi Vazirlar maxkamasining 2000 yil 6 iyundagi « Kompyuterlashtirish to’g’risida»gi qarori chiqqanidan so`ng, WWW ga Oliy O’quv Yurtlari va ish joylaridan kiruvchi kishilar soni (26%dan 50%gacha) ko’paydi. Axolining o’rtacha daromadi oshdi va kompyuter bilan bog’liq bo’lgan kishilar soni oshdi. AQShda WWWdan ommaviy foydalanuvchilar soni ko’payib ketdi, deyarli har bir kompaniya Internetda o’zining Web-sahifasiga ega bo’lishi kerak deb hisoblaydi.
1.Savdo-sotiq
2.Qidiruv
3.Ish
4.Ko’ngilochar
5.Maqsadsiz
Foydalanuvchilar xoxishlarining bo`linishi shuni ko’rsatadiki, WWW dan foydalanuvchi kishilar bitta maqsad emas, balki ko’p maqsadlarda foydalanishadi. Internetda kishilar ko’p vaqtlarini o’tkazadilar – o’rtacha xaftasiga 7 soat. Foydalanuvchilarning 72%i WWWga kunida xech bo`lmaganda bir marta kirishadi.O’tkazilgan testlardan ma`lumki, WWW tili – HTMLni o`rganish juda ham oson – 80% kishilar bu uchun 6 soat vaqt sarflaganlar.
Platformalar buyicha WWW foydalanuvchilarining taqsimlanishi taxminan bozorning operatsion tizimlar orasida taqsimlanishini eslatadi.
50% MS Windows
25% Macintosh
15% Unix/X11
10% Boshqalar
WEB-saxifalarnio`qishvositalari (Brouzerlar)
WWW sistеmasi bilan ishlashda ma'lumotlarni qulay ko`rinishda tasvirlash uchun kompyutеrga maxsus Brouzer (yo`llovchi) programmasini o`rnatish kеrak. WWW brouzer-bu WWW sistеmasi bilan o`zaro xamkorlikda ishlovchi amaliy programmalardir.
WWW xujjatlari gipеrmatn xisoblanadi. Kompyutеr imkoniyatlaridan kеlib chiqib, gipеrmatnlar oddiy matnlardan xujjat tuzilishining borligiga qarab farq qiladi. Ko`pgina Brouzerlarda Internetning boshqa sеrvislariga xam kirish imkoni bor. Masalan, bunga FTP, Gopher va WAIS sеrvеrlari, tеlеkonfеrеnsiya sеrvеri UseNet xamda Telnet sеrvеrlari kiradi.
