Vzbemston respublikasi ivlvdaniyat vazirligl 0 ‘zbekiston davlat san’at va madaniyat instituti

ASOSIY QISM
5A610401 
-
Madaniyatshunoslik 
magistratura 
mutaxassisliklariga
magistraturaga kiruvchilaming ilmiy va ilmiy pedagogik ishlarga qobiliyati hamda 
qiziqishlarini aniqlash bo‘yicha suhbat savollarida davogarning sohaga layoqati, 
muammolarni yechishga qiziqish darajasi;
soha istiqboli to‘g‘risidagi tushunchasi, rivojlantirish usullari va vositalari 
to‘g‘risida aniq tasavvurga egaligi, zamonaviy pedagogik texnologiyalami bilishi 
va ulardan foydalana olishi aniqlanadi.

---

MADANIYAT NAZARIYASI fani bo‘yicha:
Madaniyat va uning asosiy shakllari. Moddiy va ma'naviy madaniyat. 
Madaniyat shakllarinng namoyon bo‘lish xususiyatlari. Moddiy va ma’naviy 
madaniyatning o‘zaro aloqasi, madaniyat taraqqiyotining umumiy qonuniyatlari.
Madaniyat tushunchasi va uning mohiyati, madaniyat funksiyalari. Moddiy 
va ma’naviy madaniyat, ularning tarixiy birligi va nisbiy mustaqilligi. Moddiy 
ma'naviyatning asosiy unsurlari. Texnika va ashyoviy muhit. Ishlab chiqarish 
madaniyati. Fan - texnika taraqqiyoti bilan jamiyatning madaniy saviyasi oshib 
borishining o‘zaro bogMiqligi.
Hozirgi iqtisodiy tanglik, uning sabablari va uni bartaraf etish yo'llari. 
Q uroni Karim, Hadisu sharifda, 0 ‘zbekiston Respublikasi Konstitusiyasi va 
boshqa rasmiy xukumat xujjatlarida atrof-muhitdan foydalanish va uni muhofaza 
etish bo‘yicha ilmiy yondashuv. Ekologik ta’lim-tarbiya va ekologik madaniyat. 
Tarbiyaga nisbatan estetik, axloqiy munosabat. Tarbiya va inson ruhiy ekologiyasi. 
Mustaqillik sharoitida ekologik tarbiyani takomillashtirish zarurligi hamda 
madaniyatning rivojlantirish konsepsiyasi va uning milliy madaniyat bilan 
bog’ liqligi.
Madaniyat va etnos, mamlakatlar va xalqlar. Etnogenez muammolari va 
jahon xalqlari madaniyatining etnik jihatdan rivojlanishi. Etnik umumiylik va 
milliy madaniyatlar. Turli tarixiy davrlardagi millat milliy madaniyatlari haqida. 
Milliy madaniyat va milliy xususiyatlar. Milliy ong, milliy madaniyatlami 
rivojlantirishning tarixiy bosqichlari va transformatsiyasi.
Madaniyatda milliylik va baynalminallik. Turli tarixiy va ijtimoiy-iqtisodiy 
sharoitlarda milliy madaniyatlaming o‘zaro milliy ta’siri to‘g‘risida qarashlar.
Sharq va G‘arb madaniyatlarining o‘ziga xosligi, ularning o‘zaro ta’siri va 
bir-birini boyitish muammolari. Jahon madaniy aloqalari yagona tarixiy jarayon 
sifatida.
Madaniyat 
taraqqiyotida 
“vorislik” 
tushunchasi. 
“Tarixiy” 
vorislik 
tushunchasining “madaniy meros” tushunchasidan farqi. “Vorislik” tushunchasi 
hodisalarning obektiv aloqasini, o‘tmish, hozirgi va kelgusi hodisalaming zaruriy 
boyligini ifoda etuvchi tushuncha ekanligi.
Madaniyat taraqqiyotida “meros” tushunchasi. Meros - avvalgi avlod, 
oldingi davr yaratgan boyliklarning yig‘indisi, mavjud avlodning shu boyliklarga 
bo‘lgan munosabatlarini belgilovchi tushuncha ekanligi, madaniy merosga 
yangicha munosabat.
Madaniyat tarix, va ma'naviy merosni bogMovchi bo‘g‘in sifatida. Tarixiy 
davomiylik madaniyatni rivojlantirishning obektiv qonuniyatidir. Madaniy meros 
va uni o‘z!ashtirish shakllari. Madaniyatning ma’naviy merosni keng targ‘ib 
qilishi, 
umuminsoniy 
madaniy 
meros, 
"jahon 
madaniyati 
durdonalari" 
tushunchalari, moddiy va nomoddiy madaniy merosga yangicha munosabat.
Axloq tushunchasi va uning asl mohiyati. Axloq va uning jamiyat 
taraqqiyotidagi tutgan o‘rni. Axloqiy madaniyat va uning milliy, umuminsoniy 
harakteri. Eng qadimiy axloqiy fikrlar sarchashmalari: “Yusuf Xos Xojib, Husayn 
Voiz Koshifiy, Ahmad Yassaviy, Ahmad Yugnakiy, Abdulla Avloniy” kabilaming