Ввbоcпаление

ЯЛЛИҒЛАНИШ

• III курс даволаш факултети талабалари учун

Маърузани асослаш: Мавзуни ўрганиш шифокорлик амалиётида яллиғланишнинг морфологиясини ва клиник кечишини яхшироқ билиб олишини таъминлайди.

Мақсад: Ўткир ва сурункали яллиғланишнинг келиб чиқиш сабабларини, патогенезини ва морфологик мезонларини ўрганиш. - Яллиғланишнинг ўзига ҳос макро- ва микроскопик белгиларини билиб олиш. - Ҳар ҳил яллиғланишларда учрайдиган асоратлар ва оқибатларни ўрганиш. - Ўткир ва сурункали яллиғланишнинг сабаблари ва патогенезини ўрганиш. - Ўткир ва сурункали яллиғланишда тўқима ва органларда қандай макро- ва микроскопик ўзгаришлар пайдо бўлишлигини билиб олиш. - Ўткир ва сурункали яллиғланиш оқибатида қандай оғир асоратлар ривожланишининг механизмларини тушиниб олиш.

Маъруза бўйича ёритилиши лозим бўлган асосий саволлар: 1. Яллиғланиш – бу нима? 2. Яллиғланишнинг сабаблари, ривожланиш механизми ва морфологик белгилари қандай? 3. Яллиғланишнинг клиник белгилари ва морфологик формалари қандай? 4. Ўткир яллиғланишнинг жойлашган жойи бўйича оқибатлари қандай? 5. Ўткир яллиғланишнинг экссудат характерига боғлиқ ҳолдаги оқибати қандай? 6. Сурункали яллиғланишнинг ҳусусиятлари. 7. Сурункали яллиғланиш турлари. 8. Сурункали яллиғланишда ҳужайра инфилтратининг таркиби. 9. Экссудат – нима? Экссудатнинг ҳар ҳил турларини хусусиятлари. 10. Абсцесс, флегмона – бу нима? Унинг оқибатлари.

Терминлар: яллиғланиш, экссудация, пролиферация, фагоцитоз, эмиграция, лейкодиапедез, эритродиапедез, хемотаксис, тиксотропия, катар, крупоз яллиғланиш, дифтеритик яллиғланиш, чин круп, сохта круп, гўштланиш (карнификация), абсцесс, флегмона, карбункул, фурункул, гранулема, полип, папиллома, кондилома, сепсис, эмпиема.

• Яллиғланишнинг клиник белгилари биринчи бўлиб римлик энциклопедист Цельс томонидан 2000 йил аввал ёзилган. У яллиғланишга қизил рангга бўялиш (rubor), тўқиманинг шиши — ўсма (tumor), ҳароратининг ошиши (саlor) ва оғриқ (dolor) ларни киритган. Эрамизнинг бошларида грек врачи Гален бу тўрт белгига бешинчи белгини қўшди — функциясининг бузилиши (functio laesa)