Vulkanizatsiya

---

Vulkanizatsiya
Vulkanizatsiya - 1) kauchukni rezinaga
aylantirish jarayoni. V. agentlari
(oltingugurt, organik peroksidlar, baʼzi
sintetik smolalar) ishtirokida yoki
ionlovchi radiatsiya taʼsirida amalga
oshiriladi. V.da plastik kauchukning
barcha fizik-mexanik xossalari
yaxshilanib, rezinaga aylanadi. Kauchukni
oltingugurt bilan ishlash natijasida
toʻrsimon tuzilish (struktura) hosil boʻladi.
V.ni turli xil organik moddalar va
tezlatkichlar (aktivatorlar — ZnO, MgO va

---

b.) bilan tezlatish mumkin. Bu jarayon
140...200° da bajariladi. V. qoraquya
ishtirokida olib borilsa, tezligi ortadi.
Kauchukka 0,5—5% oltingugurt qoʻshilsa,
kamera va pokrishka yasaladigan
yumshoq rezina hosil boʻladi. Oltingugurt
miqdori 30—50%ga yetkazilsa, elastik
boʻlmagan qattiq rezina (ebonit) olinadi.
Kauchukni oltingugurt bilan V. issiq V.
deyilib, uni birinchi marta 1839 y. Ch.
Gudir (AQSH) ochgan. 1846 y.da A. Parke
sovuq V. jarayonini taklif kildi. Keyingi
vaqtlarda oltingugurtsiz va qizdirmay V.
reaksiyasini oʻtkazish mumkinligi
aniqlandi. Ionlovchi radiatsiya (kobaltning
radioaktiv gammanurlanishi, tezlatilgan
elektronlar oqimi) yordamida olib

---

boriladigan V.ga radiatsion V. deyiladi. Bu
usulda kimyoviy taʼsirlarga va issiqqa
chidamli rezinalar olinadi; 2) avtomobil,
velosiped, mototsiklning rezina
kameralari va pokrishkalarini yamash.
Maxsus apparat — vulkanizator
yordamida amalga oshiriladi; 3) qogʻozga
kimyoviy ishlov berib, uning pishiqligini,
qovushoqligini, elektr izolyatsiya
xossalarini yaxshilash; 4) qogʻoz va b.
tolali materiallardan pishiq charmsimon
material— vulkanfibra olish.
Vulkanfibradan tasmalar, jomadonlar,
izolyatsiya plastinalari va b. buyumlar
tayyorlanadi.
Adabiyotlar

---

OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil
Bu maqolada boshqa til boʻlimlariga
ishorat yoʻq. 
Siz ularni topib va ushbu maqolaga
qoʻshib, loyihaga yordam berishingiz
mumkin.
Ushbu maqola chaladir. Siz uni boyitib,
Vikipediyaga yordam berishingiz
mumkin. 
Bu andozani aniqrogʻiga almashtirish kerak.

---

Aksi belgilanmagan kontent CC BY-SA 3.0 ostida
foydalanish mumkin.
"
https://uz.wikipedia.org/w/index
.php?
title=Vulkanizatsiya&oldid=190330
6
" dan olindi 
Last edited 3 years ago by Ochilov…