|
66 •
1 APRIL 2022
•
ВОСПИТАНИЕ НОВОГО ПОКОЛЕНИЯ В ЭПОХУ ГЛОБАЛЬНОГО ПРЕОБРАЗОВАНИЯ
RAISING A NEW GENERATION IN ERA OF GLOBAL TRANSFORMATION •
1 APRIL 2022
•
67
шаҳридаги нодавлат МТТларида фақат соғлом болаларгина эмас, енгил касалликлар туфайли
ногиронликка чалинган болаларни ҳам парваришлаш имконияти яратилган гуруҳлар ташкил
этилганлиги, болаларни парваришлашга малакали тиббиёт ходимлари сафарбар қилинганлиги билан
ажралиб туради. Масалан, «Самарқанд кўзмунчоғи», «Темур-Файз» МТТлари бунга мисол бўла олади.
Минг афсуски, инклюзив мактабгача таълимни амалга ошириш йўлидаги илк тажрибалар ўз вақтида
етарлича қўллаб-қувватланмаганлиги сабабли республикамиз минтақалари бўйлаб кенг тарқала олмади.
Айниқса, бундай турдаги МТТларга экологик зонада яшовчи аҳолининг эҳтиёжи баланд эканлигини
таъкидлаш лозимдир.
Ўзбекистонда мактабгача таълим тизимидаги туб ислоҳотлар 2017 йил 30 сентябрда қабул қилинган
ПФ-5198-сон «Мактабгача таълим тизими бошқарувини тубдан такомиллаштириш чора-тадбирлари
тўғрисида»ги Фармони билан чамбарчас боғлиқдир. Ушбу фармон ижросини таъминлаш мақсадларида
нафақат замонавий МТТларининг сон ва сифат самарадорлигини оширилиши тадбирлари, балки
инклюзив мактабгача таълимга йўналган турларини кенгайтиришга эътибор берила бошланди.
Ўзбекистон замонавий ҳамжамиятга ўз салоҳияти ва ижтимоий интеграциясининг қулфини очиш
мақсадида махсус таълим эҳтиёжига эга болаларга алоҳида эътибор қаратилиб келинмоқда ва инклюзив
таълим таъмойилларини босқичма-босқич амалга оширилмоқда.
Хусусан, 2021 йилдан бошлаб давлат кўп тармоқли ихтисослаштирилган МТТларини коррекцион,
педагогик ва реабилитация ускуналари билан жиҳозлаш дастурининг тартибли фаолиятини бошлади.
Натижада Мактабгача таълим вазирлиги томонидан Тошкент шаҳридаги 17 та кўп тармоқли
ихтисослаштирилган мактабгача таълим ташкилоти (КТИМТТ) махсус ускуналар билан жиҳозланди.
Бундай тадбирлардан кўзланган мақсад – соғлом ва ҳар томонлама ривожланган авлодни шакллантириш,
болаларнинг қобилиятини очиб бериш, ўрганишга интилишини кучайтиришдан иборат. Шунингдек,
имконияти чекланган болаларни ўқитиш, тарбиялаш, коррекциялаш ва ижтимоий мослаштириш учун
қулай шарт-шароитлар яратиш мақсадида давлат кўп тармоқли ихтисослаштирилган мактабгача
таълим ташкилотлари ташкил этилиб, ушбу йўналишда янги тур сифатида жорий этилди. Хусусан,
мактабгача таълим ташкилотлари ва кўп тармоқли ихтисослашган мактабгача таълим ташкилотларининг
реабилитация марказлари бирлашган ҳолатдаги янги намунаси тизимга киритилди.
Ўзбекистонда амалга оширилаётган туб ислоҳотлар натижасида эндиликда фақатгина соғлом
болалар билан чегараланмасдан, балки соғлиғида нуқсони бўлган кичик ёшдаги болаларни
соғломлаштириш ва аҳволини яхшилаш борасида жиддий амалий тадбирларни қўлламоқда. Маълумки,
республикамизда жами 70 та ихтисослаштирилган мактабгача таълим ташкилотлари фаолият юритиб,
яқин йилларда Мактабгача таълимни ривожлантириш Фонди орқали КТИТМТТларни яратиш Дастури
ижросини таъминлаш тадбирлари аҳамиятлидир.
Хулоса сифатида замонавий МТТларнинг фаолият принципи болаларнинг фақат жамиятга «қўшилиб
кетишига қарашиш» эмас, балки жамиятнинг кичик ёш вакиллари «оила-жамият-давлат» орзу қилган
даражадаги намунали хулқ-атвор, соғлом, эркин фикр юритувчи, дастлабки саводхонлик даражасини
эгаллаган тартиб-интизомли институт сифатида намоён бўлади. МТТ ҳамда мактаблар «сервис хизмати»
тақдим қилувчи ташкилот эмас, аксинча кўчма тарздаги оилавий муҳитни намоён қилувчи норматив
концепциялар асосидаги фаол ташкилот бўла олса, уларга халқнинг ишончи ортади. Шундай асосдаги
ижтимоий тарбия муассасаларининг фаолият юритиши болалар хавфсизлиги ва оила ҳамда жамият
ўртасидаги ижобий олтин занжирнинг мустаҳкамлигини юзага келтиради. XXI асрда инновацион
технологиялар инсониятнинг ҳаракатланиши, маиший фаолият ҳамда ўзаро муомала маданиятидаги
стереотипларнинг шиддатли ўзгаришлари энг аввало болаларни мана шундай интеллектуал жамиятга
мувофиқ вояга етишларига тўла маънода қараша олувчи муҳим нуқтага айланиши лозим.
Do'stlaringiz bilan baham: |
