«воспитание нового поколения в эпоху глобального преобразования: вызовы и перспективы»

Ключевые слова: 
личность ребенка, компьютерные игры, интернет, электромагнитное излучение, 
ролевые игры, физиологические проблемы.
Abstract. 
This article discusses the impact of computer games on children's personalities, the benefits 
of computer games for the development of preschool children, and the harms of computer games in their 
health.
Key words
: child's personality, computer games, internet, electromagnetic radiation, role-playing games, 
physiological problems.
Yigirma birinchi asr – axborot texnologiyalari asri. Hamma joyda odamlar kompyuterlar bilan o
ʻ
ralgan, 
ularsiz biz endi hayotni tasavvur qila olmaymiz. Har yili kompyuter texnologiyalariga bo
ʻ
lgan talab oshib 
bormoqda va odamlar jamiyat talabini qondirishi kerak. Ammo jamiyatni bunday kompyuterlashtirish 
nimaga olib kelishi mumkin? Voyaga yetganlar uchun kompyuter bilan ishlash – bu ish, muloqot, ta
ʻ
lim 
uchun zarur vosita. Kompyuterda ishlash qoidalariga rioya qilmasdan ham (ish vaqtini cheklash, shubhali 
saytlarga tashrif buyurish) kattalarning shakllangan ruhiyatiga zarar yetkazmaydi. Ko
ʻ
pincha ota-onalar 
bolalar ruhiyatida qanday o
ʻ
zgarishlar ro
ʻ
y berayotgani haqida o
ʻ
ylamaydilar, chunki bola kompyuterni 
qanchalik erta egallasa, kelajakda uning aqli shunchalik rivojlanadi. Internetning zamonaviy rivojlanish 
sharoitida har qanday foydalanuvchi unga ulanishi mumkin.
Turli mamlakatlarda, turli yoshdagi sotsiologik tadqiqotlar o
ʻ
tkazilgach, olimlar shunday xulosaga 
kelishdi: ko
ʻ
pchilik o
ʻ
yinlar bolalarda tajovuzkor xatti -harakatlarining paydo bo
ʻ
lishiga yordam beradi. 
Bolalar muvozanatsiz, asabiylashadi. Ularni o
ʻ
yinlardan ajratish qiyin va qimorga qaramlik rivojlanishi 
mumkin. Agar bola butun kunini kompyuter o
ʻ
yinlari bilan o
ʻ
tkazsa, uning ijtimoiy doirasi torayadi, fe
ʻ
l-atvori 
o
ʻ
zgaradi, u o
ʻ
zini boshqara olmay qoladi. Bunday hollarda, vaziyat juda uzoqqa ketmasidan oldin, darhol 
psixolog bilan bog
ʻ
lanishingiz kerak. Bolani boshqa hayajonli mashg
ʻ
ulotlarga qiziqtira bilish, haqiqiy dunyo 
bolani virtualdan ko
ʻ
ra ko
ʻ
proq hayratga solishini ko
ʻ
rsatish muhimdir. Albatta, hozirda bolalar uchun o
ʻ
quv 
kompyuter o
ʻ
yinlari ishlab chiqilgan bo
ʻ
lib, ular ma
ʻ
lum ijobiy fazilatlarni shakllantirishga yordam beradi, 
lekin bolalar bolaligida qolishi va faol hayot tarzini o
ʻ
tkazishi, bo
ʻ
sh vaqtini kompyuterda o
ʻ
tirmasligi kerak. 
Faol bo
ʻ
lmagan hayot tarzi fiziologik muammolarga olib kelishi mumkin. Shuning uchun, siz bolangizning 
kompyuterda o
ʻ
tkazadigan vaqtini cheklab, Internetda nima qilayotganini, qaysi saytlarga tashrif buyurishini 
kuzatib borishingiz kerak. Bolaga kompyuter bilan ishlashni umuman taqiqlash o
ʻ
rinli emas. Axir, bolalar bilim 
doirasini kengaytirishi kerak, faqat siz bolalarni buni to
ʻ
g
ʻ
ri bajarishga, ularni qiziqtirishga o
ʻ
rgatishingiz 
kerak. 
Internetning bola uchun foydalaridan boshlaymiz, chunki Internet har qanday holatda ham bolaning 
rivojlanishiga ijobiy tomondan ta
ʻ
sir qiladi. Garchi ba
ʻ
zi ota-onalar Internet bola uchun butunlay zararli 
deb hisoblasa-da, bola uchun Internetning afzalliklari bor. Masalan, bolalar uchun ta
ʻ
limiy o
ʻ
yinlar, 
Internetda bolaning rivojlanishiga yordam beradigan o
ʻ
yinlar mavjud, masalan, qo
ʻ
shiq aytishni, yozishni, 
chizishni, o
ʻ
qishni, gapirishni o
ʻ
rganishadi. Bundan tashqari, sizning kayfiyatingizni ko
ʻ
taradigan, qimmatli 
ma
ʻ
lumotlarni beradigan va rivojlanishiga yordam beradigan foydali videolar ham bor. Shuni ham unutmaslik 
kerakki, biz axborot asrida, texnologiya va bilim asrida yashayapmiz. Shuning uchun, bugungi kunda barcha 
nufuzli ishlar o
ʻ
z xodimlaridan kompyuter va Internetdan foydalanishni bilishni talab qiladi. Shunga ko
ʻ
ra, 

---