Ворислик ҳУҚУҚи амалий қўлланма Baktria press

“Нотариат тўғрисида”
ги Ўзбекистон Республикаси Қонунининг 
59-моддаси иккинчи қисмига кўра 
меросга бўлган ҳуқуқ тўғрисидаги 
гувоҳнома барча меросхўрларга биргаликда ёки уларнинг 
хоҳишига боғлиқ равишда ҳар бирига алоҳида берилиши мумкин. 
Нотариуслар вояга етмаган ёки муомалага лаёқатсиз 
меросхўрларнинг мулкий манфаатларини муҳофаза қилиш учун 
уларга меросга бўлган ҳуқуқ тўғрисида гувоҳнома берилганлиги ҳақида 
меросхўрлар яшаётган жойдаги васийлик ва ҳомийлик органларига 
хабар қилади. 
Мол-мулк ворислик ҳуқуқи бўйича давлатга ёки қонунда назарда 
тутилган ҳолларда фуқароларнинг ўзини ўзи бошқариш органларига 
ўтган тақдирда меросга бўлган ҳуқуқ тўғрисидаги гувоҳнома тегишли 
давлат органига ёки фуқароларнинг ўзини ўзи бошқариш органига 
берилади. 
Мерос расмийлаштириш учун қуйидаги ҳужжатлар талаб 
қилинади:
–
мерос қолдирувчининг ўлими ҳақидаги гувоҳнома;
–
мерос қолдирувчининг турмуш ўртоғи билан никоҳи ҳақидаги 
гувоҳномаси;
–
мерос қолдирувчи фарзандларининг туғилганлик ҳақидаги 
гувоҳномалари;
–
мерос қолдирувчининг туғилганлик ҳақидаги гувоҳномаси;
–
мерос қолдирувчининг ота-онаси марҳум бўлса, ўлими ҳақидаги 
гувоҳномаси;
–
мерос қолдирувчининг охирги яшаш жойи (прописка) тўғрисидаги 
маълумотнома;
–
мерос мулки мерос қолдирувчига тегишли эканлигини 
тасдиқловчи ҳужжатлар;

---

81
–
мерос мулки кўчмас мулк бўлган тақдирда кадастр хизматидан 
маълумотнома, уй дафтари ёки Форма-17;
–
мерос мулки автотранспорт воситаси бўлган тақдирда, 
автомашинага тегишли техник паспорти, автомашинани баҳолаш 
далолатномаси; 
–
Давлат солиқ органларидан ИНН маълумотномаси; 
–
меросни қабул қилиш ёки ундан воз кечиш тўғрисидаги ариза.

---

ВОРИСЛИК ҲУҚУҚИ
82
“Нотариат тўғрисида”ги Ўзбекистон Республикаси Қонунининг
60-моддасида қонун бўйича меросга бўлган ҳуқуқ тўғрисидаги 
гувоҳнома беришнинг шартлари белгиланган. 
Мазкур моддага кўра нотариус, қонун бўйича меросга бўлган ҳуқуқ 
тўғрисида гувоҳнома бериш чоғида тегишли далилларни талаб қилиб 
олиш йўли билан мерос қолдирувчининг вафот этганлигини, мерос 
очилган жой ва вақтни, меросга бўлган ҳуқуқ тўғрисида гувоҳнома 
беришни сўраб ариза топширган шахсларнинг мерос қолдирувчи 
билан қонун бўйича ворисликка чақириш учун асос бўладиган 
муносабатлари мавжудлиги ёки мавжуд эмаслигини, мерос мол-
мулкнинг таркиби ва жойини текшириб кўради. 
Агар қонун бўйича меросхўрларнинг бири ёки бир нечтаси 
ворисликка чақиришга асос бўладиган муносабатлар мавжудлигини 
исботлайдиган ҳужжатларни тақдим этиш имкониятига эга бўлмаса, 
улар меросни қабул қилиб олган ва тегишли исботларни тақдим этган 
бошқа барча меросхўрларнинг ёзма розилиги билан меросга бўлган 
ҳуқуқ тўғрисидаги гувоҳномага киритилиши мумкин.
Шунингдек, мазкур Қонуннинг 61-моддасига мувофиқ нотариус 
васиятнома бўйича меросга бўлган ҳуқуқ тўғрисида гувоҳнома бериш 
чоғида тегишли далилларни талаб қилиб олиш йўли билан мерос 
қолдирувчининг вафот этганлигини, васиятноманинг бор-йўқлигини, 
мерос очилган вақт ва жойни, мерос мол-мулкнинг таркиби ва жойини 
текширади. 
Нотариус меросдан шак-шубҳасиз улуш олиш ҳуқуқига эга бўлган 
шахслар доирасини ҳам аниқлайди.
Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлигида 2010 йил 30 
мартда 2090-сон билан рўйхатга олинган