Волейболнинг вужудга келиши, ривожланиши ва ҳозирги аҳволи Волейбол ўйини ҳақида умумий тушунча

Пастдан икки қўл билан қабул қилиш. Замонавий волейболда асосий ҳимоя воситаларидан бири бўлиб, дастлаб тез ва аниқ тўпни йўналишига қарши чиқиш тана оғирлик марказини пастроқ тушириб (оёқларни тизза қисмидан букилиши ҳисобига), пастдан икки қўлни тўғри ёзилган ва жипсланган икки қўлни пастдан-юқорига, олди томонга қараб ҳаракатланиши асосида ижро этилади.
Қўл ҳаракати оёқларнинг тизза қисмидан ёзилиши ва тана оғирлик марказининг кўтарилиши билан мос келиши керак. Қабул қилинган тўпга йўналиш бериш қўл, оёқ ва гавданинг бир-бирига мос бўлган ҳаракати орқали амалга оширилади. Қўлларнинг билак қисмидан тирсак қисмигача тўп қабул қилиш чегараси ҳисобланади.
Пастдан икки қўл билан тўпни қабул қилиш техникаси, яъни мазкур малакани ижро этишда тана оғирлик марказини баланд-пастлиги, оёқларнинг тизза қисмидан букилиш бурчагини катта-кичиклиги, гавдани бир оз олдинга эгилиши ва вертикал равишда бўлиши, йиқилиб қабул қилишлар ўйин вазиятига – ўйинга киритилган тўпни ёки ҳужум зарбасининг куч-тезлигига ва бошқа шароитларга боғлиқ бўлади.
Тўсиқ қўйиш техникаси. Тўсиқ қуйиш – бу рақиб ўйинчиси томонидан узатилган ёки зарба берилган тўп йуналишини тўсиш, унга қарама-қарши «жонли девор» ташкил килишдир. Тўсиқ қуйиш асосий ҳимоя воситаси бўлибгина қолмай, балки мазкур тўсиқ ёрдамида очко олиш имконияти ҳам мавжуд бўлиши мумкин. Демак, ўз навбатида тўсиқ қўйиш ҳужум тизимига ҳам мансубдир.
Тўсиқ қўювчи ўйинчи дастлаб оёқларини елка кенглигида жойлаштиради, оёқлар тизза қисмидан хиёл букилган бўлади, қўллар тирсак қисмидан букилган бўлиб, панжалар ёйилган шаклда бўлади. Тўпни йўналиш жойига қараб ҳаракатлантиргандан сўнг (баъзида туриб) оёқлар тизза қисмидан бирозгина букилиб, шиддат билан ёзилади ва қўлларнинг фаол ҳаракати билан сакраб, тўп кенглигида тўсиқ қўйилади. «Қўниш» - оёқларни амортизацион букилиш ҳисобига амалга оширилади. Тўсиқ қўйишда сакраш жараёни рақиб ҳужумчисининг сакраш вақтидан бир оз кечроқ бошланиши мақсадга мувофиқдир.
Тўсиқ қўйиш якка ҳолда ва гуруҳ бўлиб ижро этилиши мумкин. Гуруҳ иштирокида тўсиқ қўйиш тўсиқ қўювчи ўйинчиларнинг қўллари орасидан тўп ўта олмаслигини таъминлаши зарур.
Тўсиқ қўйишда рақиб томонидан узатилган ёки зарба билан уриладиган тўпнинг бўлажак йўналишини фаҳмлаш ва шунга яраша муносиб жой танлаш мазкур малаканинг ижобий якунланишида ғоят катта аҳамиятга эга.

• ВОЛЕЙБОЛ БЎЙИЧА ДАРС ЎТКАЗИШ УСЛУБИЯТИ.