Византия империяси Рим империяси парчалангач, унинг иқтисодий жиҳатдан ривожланган шарқий қисмида вужудга келган давлат

Мусиқаси. Византия дунёвий профессионал мусиқасида сарой байрам — ибодатларида табрик сўзлари кўпчилик томонидан қироат б-н айтилиши (аккламация), шеърий парчалар чолғулар жўрнавозлигида жимжимадор оҳангларда куйланиши (эвфемия) ҳамда тантанали тадбирларда куповозли мадҳия (полихромия)ларни ижро этиш кенг тарқалган. Созлардан гидравлос (сув органи), труба, цимбала, кейинчалик пневматик орган кабилар машҳур бўлган.
7
Диний мусиқада Библия матнларини бир овозда, жўрсиз, ўзига хос оҳанг б-н ўқиш (псалмодия), IV-асрдан бошлаб халқ оҳангларига яқин бўлган бадиҳа (тропарь)лар, куйи ривожланган фалсафий лирик қўшиқ (гимн)лар
асосий ўрин эгаллаган. V—VI-асрларда яшаган шоир ва мусиқачи Роман Хушхон шаклан ривожланган асар (кондаклар)лар яратган. Иоанн Дамаскин VII— VIII-а.лар) диний мадҳияларнинг энг атоқли муаллифидир. IX-а.гача Европада пешқадамлик қилган В. мусиқаси кейинчалик инқирозга учраган. Сўнгги давр санъаткорларидан Иоанн Кукузель (XIV—XV-а.лар) мусиқа назариётчиси ҳамда мадқиялар муаллифи сифатида машҳур бўлган.
Византиянинг маданияти, фани, санъати, маорифи ва адабиёти Осиё, Шим. Африка, Европадаги кўпгина мамлакатларнинг маданий тараққиётига катта таъсир ўтказди. Шу сабабли Византия маданий мероси олимлар томонидан ҳамон ўрганиб келинмоқда (қ. Византияшунослик).
ВИЗАНТИЯ ҲУҚУҚИ -VI-XV-асрлардаги Византия империясининг ҳуқуқи. Византия ҳуқуқи Рим ҳуқуқита асосланган. VI—VIII-асрларда Византияда Феодосии ва Юстиниан кодекслари амал қилган. 726 йилда «Эклога»— фуқаролик ва жиноят ҳуқуқдари мажмуаси тузилган. «Деҳқончилик қонуни» (8-а.), черков ва дунёвий ҳуқуқлар мажмуаси —«Номоканонлар», Арменопулонинг «Олти китоби» (1345) Византия ҳуқуқининг асосий манбаи ҳисобланади. Византия ҳуқуқи хусусий ер эгалигига асосланиб, савдо-сотиқ, ижара, қарз, гаров шартномалари алоҳида ўрин эгаллайди. Византиянинг никоҳ-оила ва мерос ҳуқуқида черков таъсири изчил бўлган. Византия ҳуқуқи Ғарбий Европа ва Олд Осиё мамлакатлари қонунчилигига таъсир кўрсатган.


8